Μέση Ανατολή: Ρωγμές στο επενδυτικό όραμα του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας

Στη εμβληματική επενδυτική διάσκεψη της Σαουδικής Αραβίας τον Οκτώβριο του 2018, ο προκλητικός -όπως είχε χαρακτηριστεί- πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ανέβηκε στη σκηνή και υποσχέθηκε ότι μια νέα εποχή ανατέλλει για τη Μέση Ανατολή. «Η νέα Ευρώπη είναι η Μέση Ανατολή», είπε ο de facto ηγέτης της χώρας, χειροκροτούμενος από το πλήθος, προσθέτοντας ότι «τα επόμενα 30 χρόνια η αναγέννηση θα είναι στη Μέση Ανατολή».

Πέντε χρόνια αργότερα, καθώς τα κορυφαία στελέχη του κόσμου αναμένεται να επισκεφθούν το Ριάντ για την Πρωτοβουλία Μελλοντικών Επενδύσεων –που από πολλούς αποκαλείται «Το Νταβός της Ερήμου» – γίνονται νέες συγκρίσεις με την Ευρώπη.

Όχι όμως για τους λόγους που είχε στο μυαλό του ο πρίγκιπας Μοχάμεντ.

Όπως μεταδίδει το Bloomberg, ενώ η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς επαναφέρει τις πολιτικές ρωγμές της περιοχής στο μυαλό των εν δυνάμει επενδυτών. Και αυτό περιπλέκει τις προσπάθειες του Σαουδάραβα ηγέτη να επικεντρώσει την περιοχή στην οικονομική ανάπτυξη και όχι στις παλιές βεντέτες.

Η Σαουδική Αραβία σε ρόλο… μπαλαντέρ στη Μέση Ανατολή

Ανεπιθύμητη εξέλιξη

«Τα πρωτοσέλιδα  είναι μια ανεπιθύμητη εξέλιξη για το βασίλειο, δεδομένου ότι επικεντρώνεται στην προσέλκυση ξένων επενδυτών και πασχίζει να πείσει τις εταιρείες να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη Σαουδική Αραβία», δήλωσε ο Ayham Kamel, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής του Ομίλου Eurasia.

Το σαουδαραβικό πάρτι, που πραγματοποιήθηκε στις «χρυσές» αίθουσες του συγκροτήματος Ritz Carlton στο Ριάντ, ξεκίνησε το 2017 ως ένα από τα πιο βασικά κομμάτια μιας προσπάθειας να επενδύσει ο κόσμος σε μια νέα Μέση Ανατολή, με πυρήνα τη Σαουδική Αραβία.

Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ άνοιγε τη χώρα, πρόθυμος να φέρει περισσότερες ξένες επενδύσεις και τουρίστες, ενώ πρόβαλλε ήπια δύναμη στο εξωτερικό μέσω συμφωνιών που αφορούσαν το ισχυρό κρατικό επενδυτικό ταμείο του οποίου προεδρεύει.

Ο ίδιος επέλυσε επίσης διαφορές με το Κατάρ και την Τουρκία και πίεζε για επίλυση του πολέμου στην Υεμένη. Ομαλοποίησε ακόμη και τις σχέσεις με το Ιράν τον Μάρτιο, σε μια συμφωνία που διευκόλυνε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. «Στη Σαουδική Αραβία, πάντα κοιτούσαμε την Ευρώπη ως έμπνευση», δήλωσε ο υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας Khalid Al-Falih σε εκδήλωση στο Ριάντ. «Θαυμάζουμε το πώς, ξανά και ξανά, από τις πιο σκοτεινές στιγμές, η Ευρώπη σφυρηλατούσε ένα νέο μέλλον γεμάτο ευημερία μέσω της συνεργασίας», είπε ο Falih.

Το show συνεχίζεται

Οι διοργανωτές του συνεδρίου επιμένουν ότι η «παράσταση» θα συνεχιστεί, παρά την κλιμάκωση των συγκρούσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Υπήρξαν μόνο 10-20 ακυρώσεις ως αποτέλεσμα του πολέμου, είπε ο Richard Attias, Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου FII την Πέμπτη, από τα 6.000 άτομα που σχεδιάζουν να παρευρεθούν. Τα περισσότερα οφείλονταν στην αλλαγή των εταιρικών ταξιδιωτικών πολιτικών ή στο κόστος ταξιδιωτικής ασφάλισης, είπε.

Εκείνοι που αναμένεται να φτάσουν στο Ριάντ μέχρι την Τρίτη είναι οι τιτάνες της παγκόσμιας χρηματοδότησης – πολλοί από τους οποίους είναι γνώριμοι στα παλάτια της Σαουδικής Αραβίας.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της BlackRock Inc Larry Fink θα εμφανιστεί μαζί με τον Ray Dalio της Bridgewater Associates, τον CEO της JPMorgan, Jamie Dimon και τη CEO της Citigroup Jane Fraser, ενώ άλλες συναντήσεις θα περιλαμβάνουν τα αφεντικά της TotalEnergies, της Petrobras και του προέδρου της FIFA, Gianni Infantino.

Στην εκδήλωση θα τονιστούν επίσης μερικά από τα πιο φιλόδοξα έργα του Σαλμάν, συμπεριλαμβανομένης της οικοδόμησης μιας τεράστιας νέας πόλης στην έρημο που ονομάζεται Neom που αναμένεται να κοστίσει πάνω από 500 δισεκατομμύρια δολάρια και σχεδιάζει να μετατρέψει τμήματα της ακτογραμμής της Ερυθράς Θάλασσας σε θέρετρα οικοτουρισμού.

Ο τρόπος με τον οποίο οι επενδυτικές ροές και τα τουριστικά ταξίδια στο βασίλειο επηρεάζονται από την προοπτική του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς παραμένει ασαφές, αλλά η απειλή μιας ευρύτερης σύγκρουσης θα μπορούσε να επιβραδύνει τις φιλοδοξίες του πρίγκιπα Μοχάμεντ. «Οι επενδυτές – ιδιαίτερα αυτοί που είναι νέοι στην περιοχή – είναι πιθανό να είναι προσεκτικοί βραχυπρόθεσμα», δήλωσε η Alice Gower, διευθύντρια Γεωπολιτικής και Ασφάλειας στην Azure Strategy. «Ωστόσο, το βασίλειο είναι πρόθυμο να αποφύγει την κλιμάκωση και να συνεχίσει τον συντονισμό με τις περιφερειακές πρωτεύουσες για τον σκοπό αυτό», είπε η Gower, προσθέτοντας ότι «το όραμα για μια “νέα Ευρώπη” μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως μακροπρόθεσμη φιλοδοξία».