Συνέδριο Economist: Οι πόλεμοι σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή εντείνουν τη γεωπολιτική πολυπλοκότητα

Πολλοί ομιλητές αναφέρθηκαν στις γεωπολιτικές εξελίξεις που συγκλονίζουν την ανθρωπότητα στις μέρες μας, στο πλαίσιο της 27ης συζήτησης στρογγυλής τραπέζης του Economist με την ελληνική κυβέρνηση και στην ενότητα «Η μεγάλη μετάβαση: Γεωπολιτική-Περιβάλλον-Τεχνολογία».

Ιδιαίτερα στάθηκαν στη σύγκρουση που είναι σε πλήρη εξέλιξη στη Μέση Ανατολή, μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και την σκληρή απάντηση των Ισραηλινών, αλλά και στον πόλεμο της Ουκρανίας, όπου όλοι οι ομιλητές υπογράμμισαν την ανάγκη να συνεχιστεί η στήριξη στην Ουκρανία και η αντίστασή της στη Ρωσία.

Κάποιοι ομιλητές υπογράμμισαν την ανάγκη ενεργειακής ασφάλειας που φέρνει στο επίκεντρο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς αυτές υπάρχουν παντού. Ενώ επισημάνθηκε ότι η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση αλλάζουν το παιχνίδι σε πολλούς τομείς και πως η τεχνολογική μετάβαση επηρεάζει και τους παγκόσμιους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, καθώς υπάρχει ανησυχία για το ποιος ελέγχει τις πληροφορίες.

Στίγκλιτς: Τέσσερα καμπανάκια ανησυχίας για την ελληνική οικονομία

Joan Hoey, editor, The Democracy Index, & senior analyst for Greece, The Economist Group

Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς αυξάνει τη γεωπολιτική πολυπλοκότητα, τόνισε η συντάκτρια του The Democracy Index και επικεφαλής αναλύτρια για την Ελλάδα του The Economist Group Joan Hoey, σχολιάζοντας ότι οι προκλήσεις για τη διεθνή τάξη είναι τέτοιες που δεν έχουμε ξαναδεί από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μίλησε για άνευ προηγουμένου αγριότητα της Χαμάς έναντι αμάχων καθώς και για επανεμφάνιση του αντισημιτισμού. Ανέφερε ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να εξαλείψει τη Χαμάς, αλλά το θέμα είναι πώς θα το κάνει χωρίς να ισοπεδώσει τη Γάζα και να διακινδυνεύσει τη διάχυση του πολέμου στην περιοχή. H Joan Hoey τόνισε ότι η αντίδραση των ΗΠΑ δείχνει πως είναι μια δύναμη απαραίτητη για τον κόσμο, όχι μόνο ως εγγυητής του δικαιώματος του Ισραήλ να υπάρχει αλλά και σε σχέση με τις άλλες συγκρούσεις στις πύλες της Ευρώπης.

Όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία, ανέφερε ότι το Economist Intelligence Unit (EIU) προβλέπει παγκόσμια ανάπτυξη 2,2% το 2024, 1,3% για την Ευρώπη και 4,8% για την Κίνα. Όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, επεσήμανε πως ο Πούτιν υπολογίζει ότι η Ευρώπη θα αρχίσει να κουράζεται. Τόνισε ότι οι Ουκρανοί θα πρέπει να συνεχίσουν να μάχονται, αναρωτήθηκε ωστόσο αν θα έχουν τα μέσα να το κάνουν αποτελεσματικά και σε αυτό το πλαίσιο είπε ότι πρέπει να συνεχιστεί η στήριξη στην Ουκρανία για όσο χρειαστεί. Εξέφρασε αισιοδοξία για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, προβλέποντας ανάπτυξη 2,8% το 2024. Πρόσθεσε ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας υποστηρίζονται από την τόνωση που προσφέρει στο ΑΕΠ ο τουρισμός, από την εισροή ευρωπαϊκών κονδυλίων, από την ανθεκτικότητα της κατανάλωσης παρά τον πληθωρισμό, καθώς επίσης από την πολιτική σταθερότητα, που συμβάλλει στην προσέλκυση επενδύσεων. Τέλος, η αναλύτρια του Economist αναφέρθηκε και σε προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, όπως οι φετινές φυσικές καταστροφές, και σχολίασε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εστιάσει στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και επίσης ότι θα υπάρξει πίεση για πρωτογενή πλεονάσματα, δεδομένου ότι το χρέος της χώρας παραμένει υψηλό.

Alasdair Ross, countries editor, The Economist – The World Ahead

Η πράσινη μετάβαση είναι σε εξέλιξη, έχει ήδη δρομολογηθεί και προχωρά με σταθερό ρυθμό, τόνισε κατά την έναρξη του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο συντάκτης προβλέψεων του περιοδικού Alasdair Ross, προσθέτοντας ότι υπάρχει ένα βραχυπρόθεσμο πισωγύρισμα λόγω της ενεργειακής κρίσης. Σχολίασε ότι η ανάγκη ενεργειακής ασφάλειας φέρνει στο επίκεντρο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς αυτές υπάρχουν παντού. Ο Alasdair Ross αναφέρθηκε περαιτέρω στην τεχνολογική μετάβαση, λέγοντας ότι η ψηφιακή επανάσταση είναι κάτι που εξελίσσεται εδώ και τουλάχιστον 50 χρόνια. Επεσήμανε ότι η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση αλλάζουν το παιχνίδι σε πολλούς τομείς. Η τεχνολογική μετάβαση επηρεάζει και τους παγκόσμιους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, καθώς υπάρχει ανησυχία για το ποιος ελέγχει τις πληροφορίες, ανέφερε. Τέλος, αναφέρθηκε στο πώς αλλάζει και η τέχνη του πολέμου, φέρνοντας ως παράδειγμα την προοπτική χρήσης αυτόνομων μηχανών στα πεδία της μάχης.

Noam Katz, Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα

Για απρόκλητη επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ μίλησε ο Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Noam Katz, αναφερόμενος διεξοδικά στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, ημέρα η οποία θα μείνει στην ισραηλινή ιστορία, όπως είπε, ως «η δική μας 11η Σεπτεμβρίου». Μίλησε για «σφαγή που ξεπερνά ακόμα και την πιο άρρωστη φαντασία», ενώ χαρακτήρισε τη Χαμάς «γενοκτονική δολοφονική εγκληματική οργάνωση που έχει μοναδικό στόχο τον αφανισμό του κράτους του Ισραήλ». Ο Noam Katz αναφέρθηκε περαιτέρω στη μέχρι τώρα αντίδραση των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, τονίζοντας ότι οι Ισραηλινοί είναι ενωμένοι απέναντι στην απειλή και ότι «δεν υπάρχει πιο δίκαιος πόλεμος από αυτόν».

Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Χαμάς είναι τμήμα ενός δικτύου εξτρεμιστών που καθοδηγείται από το Ιράν και που περιλαμβάνει επίσης τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους Χούτι στην Υεμένη καθώς και παραστρατιωτικές δυνάμεις στο Ιράκ και τη Συρία. Είπε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να αφήσει έναν «γενοκτονικό τρομοκρατικό στρατό» στα σύνορά του και ότι «η καταστροφή αυτού του στρατού θα επαναφέρει την ελπίδα για μια καλύτερη Μέση Ανατολή», ενώ τόνισε ότι «η Χαμάς δεν εκπροσωπεί τους Παλαιστινίους». Σημείωσε ότι η μάχη κατά της Χαμάς δεν θα είναι σύντομη και ότι το Ισραήλ θα αποφασίσει με ποιον ρυθμό θα τη διεξαγάγει. Είπε ότι το Ισραήλ ζήτησε από τον πληθυσμό της Λωρίδας της Γάζας να μετακινηθεί σε ασφαλείς περιοχές και επέτρεψε την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας. Τέλος, ο κ. Katz ευχαρίστησε, την Ελλάδα για την υποστήριξή της στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και την έκκλησή της για άνευ όρων απελευθέρωση των ομήρων.

Nancy Pelosi, πρώην Πρόεδρος της Αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων

Στη μάχη μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας εστίασε σε μήνυμα που έστειλε στο συνέδριο η πρώην Πρόεδρος της Αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων Nancy Pelosi, σημειώνοντας ότι σε ολόκληρο τον κόσμο παρακολουθούμε δικτάτορες σε άνοδο και προσπάθειες να ανατραπεί η δημοκρατία. Ακόμη, τάχθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας, λέγοντας ότι η «εξαιρετική στάση της» απέναντι στη Ρωσία στη διάρκεια του πολέμου μάς εμπνέει όλους. Τόνισε δε, την ανάγκη να συνεχιστεί σθεναρά η στήριξη στον ουκρανικό αγώνα μέχρι την τελική νίκη. Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, η κ. Pelosi αναφέρθηκε εκτενώς και στην ανάγκη καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης, χαρακτηρίζοντάς τη ζήτημα δημόσιας υγείας, παγκόσμιας ασφάλειας αλλά και οικονομίας. «Πρέπει να συνεργαστούμε για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης […] να ακούσουμε τις φωνές όλων των κοινοτήτων», πρόσθεσε και συμπλήρωσε ότι είμαστε όλοι υπεύθυνοι για να διασφαλίσουμε υγιείς και ανθεκτικές κοινότητες για τις επόμενες γενιές.

Albin Kurti, Πρωθυπουργός του Κοσόβου

Στα επιτεύγματα της χώρας του όσον αφορά την οικονομία, την ελευθερία του Τύπου και την κοινωνική ευημερία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αlbin Kurti, σημειώνοντας ότι αυτή η πρόοδος αναγνωρίζεται κι από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Διεθνής Διαφάνεια και οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα. «Αυτό που καθιστά την επιτυχία μας αξιοσημείωτη είναι ότι δεν έχουμε θέσει την οικονομική ανάπτυξη προτεραιότητα εις βάρος της δημοκρατίας μας, ενισχύοντας την ανάπτυξη με την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Η δημοκρατία είναι μια πραγματικότητα για εμάς», είπε χαρακτηριστικά. Με αφορμή και τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, ο κ. Kurti σημείωσε ότι υπάρχουν δυνάμεις που εργάζονται για την αποσταθεροποίηση γειτονικών τους χωρών, προσθέτοντας ότι πρέπει να υποστηρίξουμε σθεναρά τη δημοκρατία και τους υπερασπιστές της. Στο σημείο αυτό σημείωσε ότι η Σερβία υποχωρεί από τη δημοκρατία και ότι απειλεί τη χώρα του, επικαλούμενος το πρόσφατο αιματηρό επεισόδιο μεταξύ Σέρβων ενόπλων και Κοσοβάρων αστυνομικών σε χωριό του Κοσόβου. «Καμία ομάδα πολιτών δεν θα μπορούσε να συγκεντρώσει τέτοιο οπλισμό. Δεν γίνεται να μην υπήρξε σιωπηλή υποστήριξη της (σερβικής) κυβέρνησης» κατέληξε.

Yulia Tymoshenko, πρώην Πρωθυπουργός της Ουκρανίας

Η πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας Yulia Tymoshenko ευχαρίστησε όλες τις χώρες για τη στήριξη που παρέχουν στη χώρα της κατά τη διάρκεια του παρατεταμένου πολέμου με τη Ρωσία. Όπως σημείωσε, με τη δική τους βοήθεια η Ουκρανία συνεχίζει να μάχεται και να επιβιώνει, έχοντας καταστεί πιο δυνατή. Μιλώντας για τον πόλεμο στο Ισραήλ, εξέφρασε την υποστήριξή της στους Ισραηλινούς και πρόσθεσε πως τη ρωτούν αν θεωρεί ότι αυτή η σύγκρουση θα αποσπάσει την προσοχή από τον πόλεμο στην Ουκρανία, για να απαντήσει: «Έχουμε έναν πόλεμο δικτατόρων εις βάρος δημοκρατιών και ελεύθερων ανθρώπων». «Δεν υπάρχει χώρος για τη Χαμάς στο μέλλον. Το ίδιο ισχύει για κάθε μεγάλο αιμοσταγές καθεστώς. Αυτά τα καθεστώτα πρέπει να αντιμετωπιστούν και να ηττηθούν», σημείωσε.

Zoran Zaev, τέως Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας

Στην ανάγκη να πρυτανεύσει ο διάλογος και η διπλωματία εστίασε ο τέως πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Zoran Zaev, αναφερόμενος στους πολέμους στην Ουκρανία, στο Ισραήλ αλλά και στην κλιμάκωση στα βόρεια του Κοσόβου. Δίνοντας ως παράδειγμα τη Συμφωνία των Πρεσπών, τόνισε τη σημασία του διαλόγου ακόμα και σε στιγμές που υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, είπε πως το 2018 αποδέχθηκε μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα ότι δεν γίνεται να αποφεύγουν τα δύσκολα ζητήματα που χρειάζονται λύσεις. «Η Συμφωνία των Πρεσπών μάς έφερε ένα βήμα πιο κοντά στην Ε.Ε. Η Ελλάδα μάς βοήθησε να επιταχύνουμε την ένταξή μας στην Ε.Ε.», πρόσθεσε ο Zoran Zaev.

Armen Sarkissian, πρώην Πρόεδρος και πρώην Πρωθυπουργός της Αρμενίας

Τραγικά χαρακτήρισε τα τελευταία τρία χρόνια για τη χώρα του λόγω του πολέμου με το Αζερμπαϊτζάν αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία ο πρώην πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός της Αρμενίας Armen Sarkissian. Σημείωσε ακόμη πως κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν υπήρξε υποστήριξη από την ευρωπαϊκή κοινότητα, συμπληρώνοντας ότι αυτό πρέπει να γίνει μάθημα, γιατί «ακόμα κι αν οι συγκρούσεις είναι μικρές, η επόμενη που θα έρθει θα είναι πιο μεγάλη». Ο κ. Sarkissian τόνισε ακόμη τη σημασία των μικρών κρατών που είναι πολύ επιτυχημένα και επικαλέστηκε ως παράδειγμα την Εσθονία, τη Δανία και την Ελβετία, για να προσθέσει ότι πρέπει να σκεφτούμε τα συσταστικά που φτιάχνουν «ένα επιτυχημένο μικρό κράτος». «Ευελπιστώ ότι μια μέρα τα κράτη αυτά θα μπορούν να φτιάξουν τη λέσχη των μικρών κρατών και να εκπροσωπηθούν στο G7», κατέληξε.