Ενρίκο Λέτα: «Πρέπει να κρατήσουμε υπό έλεγχο το δημόσιο χρέος»

Ελλάδα και Ιταλία θα πρέπει να κρατήσουν το δημόσιο χρέος υπό έλεγχο, αλλιώς θα είναι δύσκολο να υπάρξει αξιοπιστία στο αίτημα για μια νέα δημοσιονομική ικανότητα, ένα NextGenerationEU2, δηλώνει ο Ενρίκο Λέτα, πρόεδρος του Ινστιτούτου Jacques Delors στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας βρέθηκε στην Αθήνα με αφορμή τη συμμετοχή του στο 27th Annual Economist Government Roundtable, αλλά και στο πλαίσιο των επισκέψεών του στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες προκειμένου να προετοιμάσει ως συντονιστής την έκθεση για το Μέλλον της Ενιαίας Αγοράς, που του ανέθεσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου. Στην Αθήνα και κυρίως στη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Λέτα επιδίωξε να ακούσει τις απόψεις της χώρας ενόψει της έκθεσης, όπου θα θέσει το ζήτημα ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα δημοσιονομική ικανότητα.

Ποια τα κύρια ζητήματα που θα επεξεργαστείτε στην έκθεση για το Μέλλον της Ενιαίας Αγοράς;

Τα τρία τελευταία χρόνια ήταν ένας σεισμός για την ενιαία αγορά. Πρώτον, εξαιτίας της εκτόξευσης των κρατικών ενισχύσεων και της απομάκρυνσης των ορίων για τις κρατικές ενισχύσεις σε απάντηση των κρίσεων της Covid-19, της ενέργειας και του πληθωρισμού. Ηταν σημαντικό πλήγμα για την ενιαία αγορά διότι δημιουργεί κατακερματισμό. Οι μεγάλες χώρες έχουν τα χρήματα για κρατικές ενισχύσεις, ενώ οι μικρές έχουν λιγότερα και οι χώρες με υψηλό χρέος όπως η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν μικρό περιθώριο. Ο κατακερματισμός και πώς θα τον ξεπεράσουμε είναι σημαντικό ζήτημα στην έκθεση. Δεύτερον, η βιομηχανική πολιτική. Μέχρι τώρα δεν είχαμε ισχυρή βιομηχανική πολιτική, αλλά με την άνοδο της Κίνας, της Ινδίας και πάνω από όλα τον (αμερικανικό νόμο) IRA, ο ανταγωνισμός ενισχύεται διεθνώς και πρέπει να προστατέψουμε τη βιομηχανική μας ικανότητα μέσω μιας νέας εργαλειοθήκης για την ενιαία αγορά, ώστε να καταστήσει την ΕΕ πιο ισχυρή. Τρίτον, πώς η ενιαία αγορά μπορεί να προωθήσει τη διπλή μετάβαση, την πράσινη και ψηφιακή. Θα διαπιστώσω ποιο είναι το αίσθημα που επικρατεί στην Ελλάδα στην επίσκεψή μου, αλλά στις περισσότερες χώρες, στους ευρωπαϊκούς θεσμούς υπάρχει ο πειρασμός να κάνουν βήματα προς τα πίσω στην πράσινη μετάβαση. Τέταρτον, η κοινωνική διάσταση, η ανεργία σε σχέση με τα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Θα συντονίσω την έκθεσή μου με τον Μάριο Ντράγκι, που ετοιμάζει την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, τις οποίες μας ζήτησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Με ενδιαφέρει η άποψη των κρατών – μελών και στην Αθήνα επιδιώκω να συλλέξω πληροφορίες και ειδικότερα στη συνάντηση με τον Μητσοτάκη για το τι χρειάζεται η Ελλάδα, αλλά και ποια η θέση της χώρας στα ζητήματα που ανέφερα.

Υπάρχει συζήτηση για την ανάγκη μιας νέας δημοσιονομικής ικανότητας για τη χρηματοδότηση της διπλής μετάβασης. Θα προτείνετε ίσως την ανάγκη ενός νέου ταμείου;

Η απάντησή μου είναι «ναι», διότι εισερχόμαστε στην τελική φάση του NextGenerationEU και θα πρέπει να δημιουργήσουμε κάπως μια δημοσιονομική ικανότητα μετά από αυτό. Δεν είναι εύκολο διότι ορισμένες χώρες διαφωνούν – και από την άλλη είναι περίπλοκο να σκεφτόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις μόνο με εθνικά χρήματα. Το πώς θα μπορέσουμε να έχουμε ένα NextGenerationEU2 θα είναι μέρος της συζήτησης. Και θα ακούσω προσεκτικά και την άποψη του Μάριο Ντράγκι. Πρέπει να βρούμε λύσεις για να αντιμετωπίσουμε τις κοινές προκλήσεις.

Η ευρωπαϊκή οικονομία διανύει δύσκολες εποχές. Ποια η άποψή σας;

Διανύουμε ταραχώδεις εποχές και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να τις αντιμετωπίζουμε με μέτρα – εξαιρέσεις. Πρέπει να διαχειριστούμε το χρέος, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι υψηλό, πρώτα από όλα στην Ιταλία και την Ελλάδα, αλλά όχι μόνο. Το κύριο ζήτημα είναι να ξεκινήσει μια νέα εποχή ενίσχυσης της Ευρώπης στον κόσμο και τη βιομηχανική ικανότητα. Εχουμε την Κίνα, την Ινδία και για πρώτη φορά ισχυρό ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ. Υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί η βιομηχανική ικανότητα. Πρέπει να την ενισχύσουμε χωρίς να «σκοτώσουμε» την ενιαία αγορά. Το πρώτο τμήμα της έκθεσης θα αφορά το πώς θα συμπληρώσουμε την ενιαία αγορά, διότι υπάρχουν πεδία, στην αγορά κεφαλαίων και τις υπηρεσίες, όπου δεν έχουμε ενιαία αγορά. Μόνο όσον αφορά τα αγαθά λειτουργεί τέλεια η ενιαία αγορά. Το ζήτημα είναι πώς θα επανεκκινήσουμε την ενιαία αγορά και πώς θα συζητήσουμε για το μέλλον της δημοσιονομικής ικανότητας και να αποφύγουμε την άνοδο των κρατικών ενισχύσεων, που είναι αντίθετες προς την ενιαία αγορά.

Τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει η Ελλάδα;

Οι χώρες με υψηλότερο χρέος, Ελλάδα και Ιταλία, πρέπει να κρατήσουμε το χρέος υπό έλεγχο, αλλιώς θα είναι δύσκολο να υπάρξει αξιοπιστία στο αίτημα για κοινά μέτρα για την προώθηση επενδύσεων, για μια ενιαία δημοσιονομική ικανότητα. Αυτό είναι βασικό για χώρες όπως οι δικές μας. Επίσης σε σχέση με τη διεύρυνση της ΕΕ, που σημαίνει κατ’ αρχάς Δυτικά Βαλκάνια, τα οποία είναι κρίσιμα για χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Η διεύρυνση θα είναι στην κορυφή της ατζέντας για την επόμενη περίοδο, αλλά πρέπει να κατανοήσουμε πώς θα τρέξει με επιτυχία η ενιαία αγορά, πώς να μοιραστούμε θέματα ενιαίας αγοράς με τις υπό ένταξη χώρες, και πώς να αλλάξουμε τους κανόνες να επιτρέψουμε έναν μεγαλύτερο αριθμό χωρών να γίνουν μέλη της ΕΕ. Είναι αναγκαία μια συζήτηση για να αλλάξουμε τους εσωτερικούς κανόνες – και είναι ένα θέμα όπου η Ελλάδα θα είναι στην πρώτη γραμμή.

Επανεκκίνηση των πολιτικών συνοχής

Ποιον άλλο παράγοντα θεωρείτε κρίσιμο για το μέλλον της ενιαίας αγοράς;

Η συμπλήρωση της ενιαίας αγοράς είναι για μένα μεγάλη τιμή και σημαντική αναφορά στον μέντορά μου τον Ζακ Ντελόρ, ο οποίος πιέζει για τη συμπλήρωση της ενιαίας αγοράς, της δημιουργίας του. Μού είπε τις προάλλες ότι όταν ξεκίνησε την ενιαία αγορά έθεσε σε λειτουργία επίσης μία από τις πιο πετυχημένες πολιτικές της ΕΕ, την πολιτική συνοχής. Μου είπε ότι δεν μπορούμε να έχουμε μια πετυχημένη ενιαία αγορά χωρίς ισχυρή σύγκλιση. Η επανεκκίνηση των πολιτικών συνοχής είναι μέρος του κύριου προβλήματος. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις τωρινές αποκλίσεις ανάμεσα στους «27». Είναι μέρος της επιτυχίας της ενιαίας αγοράς.

Πηγή: Έντυπη έκδοση «Τα Νέα»