ΕΚΤ: Οι πολυεθνικές φέρνουν τη παραγωγή τους σε φιλικές χώρες – Αυξάνεται το κόστος

Σε μετακίνηση των γραμμών παραγωγής σε χώρες που βρίσκονται πιο κοντά – από πολιτικής άποψης – στις τελικές αγορές, προχωρούν ολοένα και περισσότερες πολυεθνικές εταιρείες, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

ΗΠΑ: Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες καθιστά ευάλωτες τις αλυσίδες εφοδιασμού

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους Financial Times, η έρευνα της ΕΚΤ διαπίστωσε ότι σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες δήλωσαν ότι θα μεταφέρουν την παραγωγή τους σε πολιτικά φιλικές χώρες από όσες το έπραξαν τα τελευταία πέντε χρόνια. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως «friend-shoring».

Ενώ το 42% των 65 εταιρειών που ερωτήθηκαν από την ΕΚΤ υποστήριξε ότι θα παράγουν όλο και περισσότερο σε πολιτικά φιλικές αγορές, ένας μεγαλύτερος αριθμός – 60% – επισήμανε ότι οι αλλαγές στις αλυσίδες εφοδιασμού και στις τοποθεσίες παραγωγής τους έχουν ωθήσει τις τιμές προς τα πάνω τα τελευταία πέντε χρόνια.

Από εκείνους που συμμετείχαν στην έρευνα το καλοκαίρι, το 45% δήλωσε ότι αναμένει να ασκηθούν περισσότερες πληθωριστικές πιέσεις στο μέλλον.

Προς έναν κόσμο ανταγωνιστικών μπλοκ;

Οι οικονομολόγοι φοβούνται ότι το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα κινδυνεύει να κατακερματιστεί σε ανταγωνιστικά μπλοκ, αντανακλώντας τα διπλωματικά ρήγματα που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς και τις αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Το ΔΝΤ προειδοποίησε νωρίτερα φέτος ότι οι εκτιμήσεις του έδειξαν ότι η τάση αυτή θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια οικονομική παραγωγή κατά 2% μακροπρόθεσμα. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε νωρίτερα φέτος ότι ο κατακερματισμός του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος «συνέβαλε στην απότομη αύξηση του πληθωρισμού τα τελευταία δύο χρόνια».

«Ο γεωπολιτικός κίνδυνος ήταν ο πιο συχνά αναφερόμενος παράγοντας πίσω από τις αποφάσεις για την (επανα)χωροθέτηση της παραγωγής στην ΕΕ, ενώ οι παράγοντες της ζήτησης και του κόστους παρακινούν τις κινήσεις εκτός ΕΕ», ανέφερε η ΕΚΤ σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.

Ωστόσο, η αναδιαμόρφωση των αλυσίδων εφοδιασμού για την αποφυγή του γεωπολιτικού κινδύνου είναι δύσκολη, ιδίως όταν πολλές εταιρείες βασίζονται σε εισροές από την Κίνα που είναι δύσκολο να βρεθούν αλλού, όπως υλικά για την κατασκευή μπαταριών.

«Οι περισσότερες αναλύσεις μέχρι σήμερα δεν βρίσκουν ενδείξεις για σημαντικές αλλαγές στα συνολικά ευρωπαϊκά εμπορικά πρότυπα», ανέφερε η ΕΚΤ. Πρόσθεσε όμως ότι τέτοιες αλλαγές «μπορεί να χρειαστούν χρόνο για να ξεδιπλωθούν, δεδομένων των προκλήσεων και του κόστους που συνεπάγεται η τροποποίηση των επιχειρηματικών μοντέλων, των αλυσίδων εφοδιασμού και των συμβάσεων».

Πολλές από τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση, οι οποίες αθροιστικά έχουν συνολική προστιθέμενη αξία ίση με περίπου 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ, εξέφρασαν ανησυχία για την εξάρτησή τους από την προμήθεια κρίσιμων προμηθειών από την Κίνα.

Κίνδυνος για τις πρώτες ύλες

Περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις δήλωσαν ότι η προμήθεια κρίσιμων εισροών από συγκεκριμένη χώρα ή χώρες υπόκειται σε «αυξημένο κίνδυνο», ανέφερε η ΕΚΤ, προσθέτοντας ότι στη «μεγάλη πλειονότητα» των περιπτώσεων αυτό αφορούσε την Κίνα.

Οι περισσότερες εταιρείες δήλωσαν ότι θα ήταν «πολύ δύσκολο» να βρουν αυτές τις κρίσιμες εισροές αλλού. Πολλές όμως δήλωσαν ότι προσπαθούν να διαφοροποιήσουν τις προμήθειές τους, ενώ άλλες δήλωσαν ότι διατηρούν περισσότερα αποθέματα, αλλάζουν τη σύνθεση των προϊόντων τους ή παρακολουθούν στενότερα τους κινδύνους.

Η ΕΚΤ δήλωσε ότι οι αλλαγές στις τοποθεσίες παραγωγής και στις αλυσίδες εφοδιασμού των εταιρειών ήταν πιθανό να μειώσουν το μερίδιο των θέσεων εργασίας που έχουν στην ΕΕ, λόγω της έλλειψης διαθεσιμότητας εργατικού δυναμικού και του κόστους των εργαζομένων στην περιοχή.

Ταυτόχρονα, όμως, ανέφερε ότι οι αλλαγές αυτές φαίνεται να στρέφουν περισσότερες εταιρείες «προς τη μεγαλύτερη χρήση προμηθευτών της ΕΕ».