«Πράσινο φως» από το ΣτΕ για τις εργασίες στην πλατεία Εξαρχείων

«Όχι» λέει το Συμβούλιο της Επικρατείας στις αιτήσεις κατοίκων των Εξαρχείων να ανασταλούν προσωρινά οι εργασίες για την κατασκευή του μετρό. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση 50 κατοίκων της περιοχής των Εξαρχείων που ζητούν να ανασταλούν οι σχετικές αποφάσεις της Πολιτείας με τις οποίες επετράπη η κατασκευή του σταθμού του Μετρό στην πλατεία Εξαρχείων.

Παράλληλα, αναμένεται η έκδοση απόφασης επί της κυρίας αίτησης ακύρωσης που έχουν καταθέσει οι 50 κάτοικοι των Εξαρχείων και ήδη έχει συζητηθεί στο Ε’ Τμήμα του ΣτΕ.

Αναλυτικότερα, μεταξύ των άλλων, οι κάτοικοι ζητούσαν από το ΣτΕ να ανασταλούν οι αποφάσεις της Πολιτείας με τις οποίες εγκρίθηκε η κατάληψη της πλατείας Εξαρχείων για την κατασκευή του σταθμού του Μετρό και η τεχνική περιβαλλοντική μελέτη.

Τώρα, το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαργαρίτα Γκορτζολίδου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Δημήτρη Βασιλειάδη, απέρριψε την αίτηση αναστολή των κατοίκων (απόφαση 330/2023).

Rally and protest march against the redevelopment and conversion of Exarcheion Square into a METRO station, Athens, August 29, 2022. / Συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας κατα της ανάπλασης και μετατροπής της πλατείας Εξαρχείων σε σταθμό ΜΕΤΡΟ, Αθήνα, 29 Αυγούστου 2022.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας «σταθμίζοντας τους λόγους δημοσίου συμφέροντος, τους οποίους επικαλείται η διοίκηση, οι οποίοι μάλιστα επιβάλλουν και κατά τα δεδομένα κοινής πείρας την ταχεία ολοκλήρωση του έργου, κρίνει ότι δεν συντρέχει εν προκειμένω λόγος για τη χορήγηση της αιτούμενης αναστολής εκτελέσεως των προσβαλλόμενων πράξεων λόγω ανεπανόρθωτης ή δυσχερώς βλάβης των κατοίκων».

Συγκεκριμένα, το ΣτΕ για την κοπή των δένδρων, υπογραμμίζει:

«Από τα στοιχεία προκύπτει ότι αντιμετωπίστηκαν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αφού περιγράφεται πλήρως η βλάστηση επί της πλατείας Εξαρχείων και καταγράφεται η προστασία είτε με μεταφύτευση προσωρινά, κατά το μεγαλύτερο μέρος και η επαναφύτευση των δέντρων μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, όπου αυτό είναι επιστημονικά εφικτό, είτε στην αντίθετη περίπτωση, με την αναπλήρωση των δέντρων και φυτών με βλάστηση του αυτού είδους».

«Επίσης», συνεχίζουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «προβλέπεται η ενίσχυση του αστικού πρασίνου πλησίον της πλατείας Εξαρχείων σε διάφορα σημεία τα οποία θα υποδειχθούν από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου Αθηναίων, ενώ λήφθηκε ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία των στοιχείων του πολιτιστικού περιβάλλοντος, τόσο κατά τη χάραξη όσο και κατά την κατασκευή και λειτουργία του σταθμού και όλες οι εργασίες προβλέπεται να γίνουν βάσει σχετικών μελετών, οι οποίες έχουν εκπονηθεί».

Προκύπτει επομένως, αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ, ότι όλες οι δυσμενείς επιπτώσεις που επικαλούνται οι 50 κάτοικοι «στο αστικό περιβάλλον και οικιστικό περιβάλλον της περιοχής των Εξαρχείων οι οποίες προκαλούνται ή ενδέχεται να προκληθούν από τις πρόδρομες εργασίες και την κατασκευή του επίμαχου ουσιώδους έργου υποδομής, έχουν προβλεφθεί με τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, έχουν αξιολογηθεί και έχουν αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένα μέτρα».

Όπως υπογραμμίζεται, όλες οι δυσμενείς επιπτώσεις που επικαλούνται οι κάτοικοι «αμβλύνονται σημαντικά με τις ειδικές ρήτρες, οι οποίες περιλαμβάνουν:

1) τη μέριμνα αναδόχου να περιορίσει κατά το δυνατόν χρονικά την κατάληψη της πλατείας Εξαρχείων,

2) την υποχρέωση και για την προσωρινή μεταφύτευση των υφιστάμενων επί της πλατείας δέντρων και θάμνων που δύνανται επιτυχώς να μεταφυτευτούν  και

3) τη φύτευση κατά τη φάση κατασκευής του έργου 2.000 νέων δέντρων εντός της περιφέρειας του δήμου Αθηναίων και πλησίον της πλατείας ή στην ευρύτερη περιοχή και τη διατήρηση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου».

Η αντίδραση του αρμόδιου υπουργού

Νωρίτερα σημέρα, στις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί, αναφέρθηκε ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος. Με αποφασιστηκότητα δήλωσε (Πρώτο Πρόγραμμα  91,6 και 105,8) : «Ας κατατεθούν 7.000.000 μηνύσεις. Το έργο θα γίνει».

Συνέχισε με αναφορές στους κατοίκους που «πήγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προσέφυγαν» αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο «δεν τους έδωσε αναστολή, δεν έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής».

Σχετικά με το επίμαχο ζήτημα της κοπής των δέντρων για το οποίο διαμαρτύρονται κάτοικοι και φορείς, με τον νέο δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα, να συντάσσεται με τις φωνές αυτές, ο κ. Ταχιάος διαβεβαίωσε πως με την ολοκλήρωση του έργου, η πλατεία θα έχει ξανά δέντρα πιθανόν πολλαπλάσια που είχε αυτά πριν τις εργασίες.

«Καταρχάς, πρέπει να πούμε ότι δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο. Το ίδιο έχει συμβεί σε όλους τους χώρους οι οποίοι καταλήφθηκαν για να γίνουν σταθμοί του μετρό, είτε μιλάμε για τη γραμμή 4, όπου τα έργα τώρα βρίσκονται εν εξελίξει ή μιλάμε για προηγούμενα έργα είτε μιλάμε για έργα που γίνονται στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη ή τον Πειραιά. Προφανώς για να κάνεις ένα υπόγειο κτήριο πρέπει να μπορέσεις στο επίπεδο οδού να αποκτήσεις χώρο. Τον χώρο τον αποκτάς για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι για να μπορείς να κάνεις το όρυγμά σου και ο δεύτερος για να έχεις μία εργοταξιακή κατάληψη. Πρέπει να μπουν μηχανήματα, πρέπει να μπουν φορτηγά, πρέπει να μπουν υλικά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Στην περίπτωση της γραμμής 4 και αυτό αφορά και τα Εξάρχεια, έχει γίνει από την Ελληνικό Μετρό μία πολύ σημαντική προσπάθεια να μειωθούν οι καταλήψεις και μάλιστα πρέπει να πω ότι ένα μεγάλο μέρος των σταθμών γίνεται με υπόγεια διάνοιξη, με διάνοιξη με τη νέα αυστριακή μέθοδο για την κατασκευή με διάτρηση η οποία είναι υπόγεια, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει στο σύνολο του σταθμού. Προφανώς πρέπει να καταληφθούν χώροι οι οποίοι στη συνέχεια θα αποκατασταθούν» εξήγησε αναλυτικά ο κ. Ταχιάος.

«Μετρό και δέντρα λέμε και εμείς. Αλλά πρέπει να υπάρξει το μετρό για να υπάρξουν τα δέντρα. Δε γίνεται διαφορετικά. Και μετρό και δέντρα δεν γίνεται. Δεν ξεφυτρώνει το μετρό από μόνο του, από κάτω. Από κάτω πρέπει να γίνει ένα υπόγειο κτήριο το οποίο έχει κάποιες σημαντικές διαστάσεις, έχει ένα μήκος περίπου 100 και κάτι μέτρων, κατά μήκος των γραμμών και ένα πολύ σημαντικό πλάτος. Πώς θα γίνει αυτό το κτήριο; Προφανώς πρέπει να κοπούν δέντρα. Μηχανικός είναι ο δήμαρχος, φαντάζομαι το καταλαβαίνει» προσέθεσε.

«Η ανησυχία για τα δέντρα δεν ξεκίνησε από τον κ. Δούκα»

Ειδικά σε σχέση με τον Χάρη Δούκα, υποστήριξε πως «η ανησυχία για τα δέντρα δεν ξεκίνησε από τον κ. Δούκα».

«Προηγουμένως, πολύ νωρίτερα, υπήρξε δημόσια διαβούλευση. Αυτό έγινε επί προηγούμενης κυβέρνησης, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία αφορούσε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Ήταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δημοπράτησε το έργο ακριβώς με τη συγκεκριμένη χάραξη, με τη συγκεκριμένη χωροθέτηση των σταθμών και με τη συγκεκριμένη περιβαλλοντική μελέτη. Το τι αποκαταστάσεις θα γίνουν και πώς θα γίνουν το προβλέπει η περιβαλλοντική μελέτη. (…) Όταν έγινε η πρώτη συζήτηση για την εγκατάσταση εργοταξίων στην Αθήνα υπήρξε πολύ μεγάλη διαβούλευση με τον Δήμο Αθηναίων. Υπήρξαν αντιρρήσεις του κ. Μπακογιάννη για τις διαμορφώσεις των επιπέδων οδού και τελικά αυτή η κουβέντα, η οποία ήταν και μακρά, δεν κράτησε λίγο, αυτή η κουβέντα οδήγησε στο να γίνουν οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί στην Αθήνα, οι οποίοι χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Υποδομών, ώστε οι αποκαταστάσεις να τύχουν της ευρύτερης δυνατής αποδοχής. Να είναι προϊόν επώνυμης αρχιτεκτονικής και βεβαίως εκεί συμπεριλαμβάνεται και η φύτευση των νέων δένδρων» ανέφερε ο κ. Ταχιάος.

«Δεν είμαι γεωπόνος για να μπορέσω να αναφερθώ στο αν μπορούν να φυτευτούν τα ίδια δέντρα ή άλλα δέντρα» σημείωσε ακόμα ο Υφυπουργός ερωτηθείς ποια θα είναι η εικόνα της πλατείας μετά το τέλος των εργασιών.

«Η βασική λογική η οποία υπάρχει είναι ότι θα αποκατασταθεί το πράσινο στο μέγιστο δυνατό επίπεδο και εις δυνατόν θα πολλαπλασιαστεί. Τώρα τι δέντρα θα φυτευτούν μετά από 6, 7, 8 χρόνια εγώ δεν μπορώ να σας το πω. Θα προκύψει από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Ο δήμαρχος της εποχής μπορεί να είναι, μπορεί να μην είναι ο κ. Δούκας είναι αυτός που θα έχει τον πρώτο λόγο. Σας ξαναλέω ότι όλα γίνονται με τη συναίνεση και την εμπλοκή του οικείου δήμου, εν προκειμένω του Δήμου Αθηναίων» επισήμανε.

«Γιατί όμως αυτό το ερώτημα υπάρχει μόνο για τα Εξάρχεια και δεν υπάρχει για την Κυψέλη, δεν υπάρχει για του Ζωγράφου, δεν υπάρχει για όλες τις πλατείες; Θέλω να πω ότι υπάρχει μια υποκρισία. Δεν αντιδρούν για τα δέντρα. Οι άνθρωποι που αντιδρούν, αντιδρούν για τον απλό λόγο ότι δεν θέλουν τον σταθμό. Όταν το πανό το οποίο βγαίνει στη διαδήλωση είναι ότι θέλουμε να μείνουν τα Εξάρχεια γειτονιά, όχι στον σταθμό του μετρό και αυτό είναι το πανό της διαδήλωσης που αφορά στην υπόθεση των δέντρων που υποτίθεται ότι κόβονται, προφανώς αυτό είναι το θέμα. Αλλά και πάλι τα δέντρα δεν κόβονται. Αυτή τη στιγμή τα δέντρα κλαδεύονται. Από τα 72 δέντρα που υπάρχουν, το 75% πιστεύει ο Δήμος Αθηναίων δια της κηποτεχνίας που το παρακολουθεί ότι θα μπορέσουν να μεταφυτευτούν αλλού» προσέθεσε ο Υφυπουργός.