ΕΛΣΤΑΤ: Στο 3,4% ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο του 2023

Άλμα σχεδόν 2 μονάδων πραγματοποίησε ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο, προσθέτοντας έντονη ανησυχία τόσο στους πολίτες όσο και στην κυβέρνηση για τη νέα δυναμική ανατιμήσεων που αναπτύσσεται.

Ειδικότερα, στο 3,4% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Οκτώβριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ από 1,6% τον Σεπτέμβριο. Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός των τροφίμων «έτρεξε» με ρυθμό 9,9% από 9,4% τον Σεπτέμβριο.

Οι ανατιμήσεις

Ενδεικτικό των μεγάλων ανατιμήσεων -ιδίως στον τομέα των τροφίμων- είναι ότι καταγράφεται αύξηση 26% στα έλαια, 20,5% στα φρούτα, 12,3% στα λαχανικά και 14,3% στους χυμούς και το εμφιαλωμένο νερό και 9,1% στα λοιπά τρόφιμα.

Επιπλέον σημειώνεται αύξηση 11,8% στα φάρμακα, 10,8% στα στερεά καύσιμα, 10,5% στα αεροπορικά εισιτήρια και 10,2% σε κινηματογράφους και θέατρα.

Στον αντίποδα, η τιμή του φυσικού αερίου σημείωσε μεγάλη πτώση της τάξης του 60,5%, αποτελώντας όμως το μοναδικό προϊόν που κατέγραψε πτώση σε ετήσιο επίπεδο.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα σε μόλις ένα μήνα (Σεπτέμβριος με Οκτώβριο), οι τιμές στο ελαιόλαδο «ανέβηκαν» 14,1%, στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 12,7%, στα νωπά φρούτα κατά 8%, ενώ ακολούθησαν τόσο τα αεροπορικά εισιτήρια με 4,2% όσο και το φυσικό αέριο με 3,9%.

Υπενθυμίζεται πως με βάση την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, στην Ευρωζώνη ο δείκτης τιμών έπεσε κάτω του 3%, ενώ ο ετήσιος εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα ανήλθε στο 3,9% έναντι 2,4% τον Σεπτέμβριο και 3,5% τον Αύγουστο.

Σε μη εναρμονισμένο επίπεδο, δηλαδή με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα επιβραδύνθηκε στο 1,6% τον Σεπτέμβριο έναντι 2,7% τον Αύγουστο και 2,5% τον Ιούλιο.

Εάν ισχύσει η εκτίμηση του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος έδωσε συνέντευξη στο πλαίσιο του συνεδρίου του «Κύκλου Ιδεών», τότε θα σημειωθεί μια νέα άνοδος του δείκτη τιμών καταναλωτή για ένα διάστημα, μέχρι να υπάρξει μια μόνιμη αποκλιμάκωση, όπως ισχυρίστηκε. Σε  μια τέτοια περίπτωση, αναμένεται να υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Πληθωρισμός: Η νέα άνοδος και οι συνέπειες

Αξίζει να σημειωθεί πως ο μέσος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2022 – Οκτωβρίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2021 – Οκτωβρίου 2022, παρουσίασε αύξηση 4,2%, έναντι αύξησης 9,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2021 – Οκτωβρίου 2022 με το δωδεκάμηνο Νοεμβρίου 2020 – Οκτωβρίου 2021

Σύγκριση σε ετήσιο επίπεδο

Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 3,4% τον μήνα Οκτώβριο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Οκτωβρίου 2022, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:

• 9,9% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρησοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.

• 2,6% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).

• 3,3% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.

• 2,8% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές
υπηρεσίες.

• 5,6% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικά προϊόντα, ιατρικέςοδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.

• 3,1% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, πακέτο διακοπών. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές-επισκευές.

• 3,5% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

• 4,8% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστείακαφενεία-κυλικεία.

• 2,7% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα υγείας, ασφάλιστρα οχημάτων.

2. Από τη μείωση του δείκτη κατά:

• 2,0% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στο φυσικό αέριο. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, ηλεκτρισμό, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα.

• 0,4% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα καύσιμα και λιπαντικά. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.

• 3,2% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Οι αυξήσεις μέσα σε ένα μήνα

Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 0,6% τον μήνα Οκτώβριο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Σεπτεμβρίου 2023, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:

• 1,7% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, κρέατα (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, ελαιόλαδο, νωπά φρούτα, ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, καφέ. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: νωπά λαχανικά, λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα.

• 0,6% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.

• 2,0% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.

• 0,7% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού.

• 0,7% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα δίδακτρα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

• 0,7% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα άλλα είδη ατομικής φροντίδας.

2. Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:

• 1,3% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα καύσιμα αυτοκινήτου (βενζίνη). Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών στα εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.

• 0,4% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία-κυλικεία.

Αρνητικά μηνύματα

Παράλληλα, τα μηνύματα από πλευράς βιομηχανίας για αποκλιμάκωση δεν είναι καθόλου ευοίωνα, τουναντίον σύμφωνα με την έρευνα της Grant Thornton «Greek Business Pulse», το 61% των εγχώριων επιχειρήσεων δηλώνει ότι θα προβεί -πιθανώς- σε αυξήσεις τιμών, ενώ από αυτές που θα προχωρήσουν σε ανατιμήσεις, 2 στις 10 δηλώνουν ότι η αύξηση θα υπερβεί το 10%. Μόλις 1 στις 10 επιχειρήσεις ενδέχεται να προχωρήσει σε μείωση τιμών.

Βασικοί λόγοι που οδηγούν τις επιχειρήσεις στην απόφαση για περαιτέρω αύξηση των τιμολογίων τους για τους επόμενους 12 μήνες είναι είτε η αντιστάθμιση της ανόδου του κόστους παραγωγής, λόγω επίμονων πληθωριστικών πιέσεων, είτε η αποκατάσταση ή διεύρυνση των περιθωρίων κέρδους. Περίπου το 80% των επιχειρήσεων, που αναμένει αύξηση του κόστους παραγωγής, προτίθεται να προχωρήσει σε διορθωτικές αυξήσεις τιμών για να συντηρήσει τα περιθώρια κέρδους του.

Σε αυξήσεις τιμών, όμως, προτίθεται να προβεί και μέρος των επιχειρήσεων (περίπου 20%), που δεν αναμένει αύξηση στο κόστος παραγωγής. Πρόκειται για κίνηση που αποσκοπεί σε αποκατάσταση/διεύρυνση περιθωρίων κέρδους. Τέλος, υπάρχει ένα 10% των επιχειρήσεων το οποίο αναμένει μείωση του κόστους παραγωγής. Εξ αυτών μόλις το 50% προτίθεται να μειώσει τιμές.