Nord Stream: Ποιος κρύβεται πίσω από το ενεργειακό σαμποτάζ

Ήταν στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, όταν τρεις εκρήξεις προκάλεσαν τεράστιες διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, που εκτείνονται από τη Ρωσία στη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα. Η επίθεση άφησε ανέπαφη μόνο μία από τις τέσσερις συνδέσεις αερίου του δικτύου και η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση καθώς πλησίαζε ο χειμώνας.

Κανείς δεν γνώριζε ποιος θα μπορούσε να έχει προκαλέσει αυτή την αμφιλεγόμενη πράξη δολιοφθοράς που έχει προκαλέσει πολλαπλές ποινικές έρευνες, ενώ έχει χαρακτηριστεί από Αμερικανούς και δυτικούς αξιωματούχους ως η πλέον επικίνδυνη επίθεση στην ενεργειακή υποδομή της Ευρώπης. Τώρα όμως οι αποκαλύψεις οδηγούν στον κομβικό ρόλο ενός αξιωματικού του ουκρανικού στατού με διασυνδέσεις στην κυβέρνηση της χώρας.

Nord Stream: Σε κρίσιμο στάδιο η έρευνα της Στοκχόλμης για την ανατίναξη των αγωγών

Σύμφωνα με την Washington Post, όλα δείχνουν τον Ρομάν Τσερβίνσκι, έναν παρασημοφορημένο 48χρονο συνταγματάρχη που υπηρέτησε στις δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων της Ουκρανίας, ο οποίος ήταν ο «συντονιστής» της επιχείρησης Nord Stream. Ο ρόλος αυτόw τον ήθελε να διαχειρίζεται υλικοτεχνικό εξοπλισμό μεγάλης αξίας και να έχει μια ομάδα έξι ατόμων που νοίκιασαν ένα ιστιοφόρο με ψευδείς ταυτότητες και χρησιμοποίησαν καταδυτικό εξοπλισμό για να τοποθετήσουν εκρηκτικά στους αγωγούς αερίου.

Τόσο απλό. Ωστόσο ο Τσερβίνσκι δεν έδρασε μόνος του και δεν σχεδίασε αυτός την επιχείρηση, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τον ρόλο του. Ο αξιωματικός έλαβε εντολές από ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι αναφέρονταν στον στρατηγό Valery Zaluzhny, τον υψηλότερο στρατιωτικό αξιωματικό της Ουκρανίας.

Οι μυστικές επιχειρήσεις

Η Ουκρανία έχει ξεκινήσει πολλές τολμηρές και μυστικές επιχειρήσεις κατά των ρωσικών δυνάμεων. Ωστόσο, η επίθεση στο Nord Stream είχε στόχο μη στρατιωτικές υποδομές που κατασκευάστηκαν για να παρέχουν ενέργεια σε εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη. Ενώ η Gazprom, ο ρωσικός κρατικός όμιλος φυσικού αερίου, κατέχει το 51% του Nord Stream, δυτικές ενεργειακές εταιρείες, μεταξύ άλλων από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία, είναι επίσης εταίροι και επένδυσαν δισεκατομμύρια στο έργο. Η Ουκρανία είχε παραπονεθεί εδώ και καιρό ότι ο Nord Stream θα επέτρεπε στη Ρωσία να παρακάμψει τους ουκρανικούς αγωγούς, στερώντας το Κίεβο από τεράστια έσοδα από τη διαμετακόμιση.

Μέσω του δικηγόρου του, ο Τσερβίνσκι αρνήθηκε οποιοδήποτε ρόλο στη δολιοφθορά των αγωγών. «Όλες οι εικασίες για τη συμμετοχή μου στην επίθεση στο Nord Stream διαδίδονται από τη ρωσική προπαγάνδα χωρίς καμία βάση», είπε ο Τσερβίνσκι σε γραπτή δήλωση στην Washington Post και στο Der Spiegel, που διεξήγαγαν κοινή έρευνα για τον ρόλο του.

Οι εκπρόσωποι της ουκρανικής κυβέρνησης δεν απάντησαν σε μια λίστα ερωτήσεων σχετικά με τη συμμετοχή του Τσερβίνσκι.

Ο ρόλος του αξιωματικού απεικονίζει τη σύνθετη δυναμική και τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς της κυβέρνησης εν καιρώ πολέμου στο Κίεβο, όπου οι μυστικές υπηρεσίες και το στρατιωτικό κατεστημένο της Ουκρανίας βρίσκονται συχνά σε ένταση με την πολιτική ηγεσία της.

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ο Τσερβίνσκι υπηρετούσε σε μονάδα των δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων της Ουκρανίας και επικεντρωνόταν στη δραστηριότητα αντίστασης σε περιοχές της χώρας που κατείχε η Ρωσία, αναφερόταν στον υποστράτηγο Βίκτορ Χανουστσάκ, έναν έμπειρο και σεβαστό αξιωματικό, ο οποίος επικοινωνούσε απευθείας με τον Ζαλούζνι.

Ο Τσερβίνσκι ήταν κατάλληλος για να βοηθήσει στην εκτέλεση μιας μυστικής αποστολής που είχε σκοπό να κρύψει την ευθύνη της Ουκρανίας. Έχει υπηρετήσει σε ανώτερες θέσεις στη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της χώρας καθώς και στην Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας, την SBU, και είναι επαγγελματικά και προσωπικά κοντά σε βασικούς στρατιωτικούς και ηγέτες ασφαλείας.

Έχει επίσης βοηθήσει στη διεξαγωγή άλλων μυστικών επιχειρήσεων.

Το 2020, ο Τσερβίνσκι επέβλεψε ένα περίπλοκο σχέδιο για να δελεάσει μαχητές της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner στη Λευκορωσία, με στόχο να τους συλλάβει και να τους φέρει στην Ουκρανία για να αντιμετωπίσουν κατηγορίες. Στη δήλωσή του στο The Post και στο Der Spiegel, ο Τσερβίνσκι είπε ότι επίσης «σχεδίασε και εφάρμοσε» επιχειρήσεις για τη δολοφονία φιλορώσων αυτονομιστών ηγετών στην Ουκρανία και για την «απαγωγή ενός μάρτυρα» που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει τον ρόλο της Ρωσίας στην κατάρριψη της πτήσης 17 της Malaysia Airlines πάνω από το στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς το 2014, η οποία σκότωσε και τους 298 επιβάτες και το πλήρωμα του πλοίου.

Στη φυλακή

Ο Τσερβίνσκι κρατείται σε φυλακή του Κιέβου με την κατηγορία ότι έκανε κατάχρηση εξουσίας λόγω συνωμοσίας ώστε να δελεάσει έναν Ρώσο πιλότο να αυτομολήσει στην Ουκρανία τον Ιούλιο του 2022. Οι αρχές ισχυρίζονται ότι ο Τσερβίνσκι, ο οποίος συνελήφθη τον Απρίλιο, ενήργησε χωρίς άδεια και ότι η επιχείρηση έδωσε τις συντεταγμένες ενός ουκρανικού αεροδρομίου, προκαλώντας μια ρωσική επίθεση με ρουκέτα που σκότωσε έναν στρατιώτη και τραυμάτισε άλλους 17.

Ο Hanushchak, ο οποίος δεν υπηρετεί πλέον στις δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων, δήλωσε δημόσια ότι η επιχείρηση εγκρίθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις και αρνήθηκε να σχολιάσει αυτό το άρθρο.

Ο Τσερβίνσκι τόνισε ότι δεν ευθύνεται για τη ρωσική επίθεση και ότι στην προσπάθειά του να πείσει τον πιλότο να πετάξει στην Ουκρανία και να παραδώσει το αεροσκάφος του, ενεργούσε κατόπιν διαταγών. Ο ίδιος αποκαλεί τη σύλληψή του και τη δίωξή του «πολιτική εκδίκηση» για την κριτική του στον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και την κυβέρνησή του. Ο Τσερβίνσκι είπε δημόσια ότι υποπτεύεται τον Άντριι Γιέρμακ, έναν από τους στενότερους συμβούλους του Ζελένσκι, για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας. Κατηγόρησε επίσης την κυβέρνηση Ζελένσκι ότι απέτυχε να προετοιμάσει επαρκώς τη χώρα για την εισβολή της Ρωσίας.

Η συμμετοχή του Τσερβίνσκι στον βομβαρδισμό του Nord Stream έρχεται σε αντίθεση με τις δημόσιες αρνήσεις του Ζελένσκι για εμπλοκή της χώρας του. «Είμαι πρόεδρος και δίνω ανάλογες εντολές», είχε πει ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου τον Ιούνιο, απαντώντας σε δημοσίευμα της The Post ότι η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ είχε μάθει για τα σχέδια της Ουκρανίας.