Χαμάς: Ο νέος τρόπος χρηματοδότησης από το Ιράν έχει crypto

Στα μέσα του 2019, ο ισραηλινός στρατός με ένα χτύπημα ακριβείας έβαλε στο στόχαστρο ως ιρανικό χρηματιστή στη Γάζα ένα στέλεχος της Χαμάς.

Το στέλεχος αυτό διαχειριζόταν ένα αόρατο σύστημα εμβασμάτων, στο οποίο έμπιστοι πράκτορες μετέφεραν μετρητά και αγαθά διασυνοριακά για λογαριασμό των πελατών τους.

Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: Τα φώτα στη Γάζα θα μείνουν σβηστά

Είναι γνωστό και ως δίκτυο χαουάλα (hawala), μέσω του οποίου έφτασε χρηματοδότηση δεκάδων εκατομμυρίων από το Ιράν στη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς.

Στροφή στα crypto

Ο αντικαταστάτης του, ένας παλαιστίνιος επιχειρηματίας που ονομάζεται Zuhair Shamlakh, άλλαξε στρατηγική για να αποφύγει τον εντοπισμό από τους Ισραηλινούς: στράφηκε στα κρυπτονομίσματα.

Σύμφωνα με νυν και πρώην ισραηλινούς αξιωματούχους και πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ τους οποίους επικαλείται η WSJ, ο Shamlakh κατά τις συναλλαγές του έστελναν όλο και περισσότερο ψηφιακά νομίσματα σε συνεργάτες στο εξωτερικό.

Τα crypto που αποστέλλονται στα ψηφιακά πορτοφόλια τα οποία ελέγχονται από τα ανταλλακτήρια χρημάτων που συνδέονται με τη Χαμάς θα μπορούσαν επίσης να ανταλλάσσονται με μετρητά στα γραφεία τους στη Λωρίδα της Γάζας.

Αυτός ο άξονας βοήθησε τη Χαμάς και συνδεδεμένες οργανώσεις, όπως η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ), να λάβουν μεγάλα ποσά από το Ιράν κατά τη διάρκεια των δύο ετών που προηγήθηκαν των επιθέσεων στο Ισραήλ τον Οκτώβριο, υποστηρίζουν αξιωματούχοι.

Από το 2021, το Εθνικό Γραφείο του Ισραήλ για την Αντιμετώπιση της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας (NBCTF) έχει εκδώσει επτά εντολές για την κατάσχεση κεφαλαίων κρυπτογράφησης που κατέχονται από τρία από αυτά τα ανταλλακτήρια της Γάζας.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια που εντοπίστηκαν από το NBCTF σε δύο από αυτές τις παραγγελίες ως συνδεδεμένα με τα ανταλλακτήρια είχαν λάβει 41 εκατομμύρια δολάρια σε crypto, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας αναλύσεων και λογισμικού BitOK που εδρεύει στο Τελ Αβίβ. Τα αντίστοιχα πορτοφόλια που συνδέονται με την PIJ έχουν λάβει επιπλέον 93 εκατομμύρια δολάρια.

Αξιωματούχοι της αρμόδιας αρχής του Ισραήλ δήλωσαν ότι ένα σημαντικό μέρος των κεφαλαίων που έλαβαν τα ανταλλακτήρια της Γάζας ήταν για τη Χαμάς.

Ορισμένες από τις ανταλλαγές που εντόπισε το Ισραήλ μοιάζουν με τυπικές βιτρίνες που προσφέρουν διεθνείς μεταφορές χρημάτων. Μέρος των επιχειρήσεών τους περιελάμβανε νόμιμη δραστηριότητα, όπως εμπορικές πληρωμές και εμβάσματα, προκειμένου να δημιουργήσουν επαρκή ταμειακή ροή για να κρύψουν τη χρηματοδότηση των ισλαμιστικών ομάδων, ανέφεραν οι αξιωματούχοι του NBCTF. Μέχρι και τα μισά χρήματα που περνούσαν από αυτές τις ανταλλαγές διοχετεύονταν στη Χαμάς, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Ο Shamlakh, ιδιοκτήτης του ανταλλακτηρίου Al Mutahadun, το οποίο αναφέρθηκε σε πέντε από τις εντολές κατάσχεσης, ήταν ο «βασικός» κρίκος στην ανταλλαγή χρημάτων της Χαμάς, ο οποίος φέρεται να ήταν επιφορτισμένος με τη διευθέτηση της μεταφοράς ιρανικών χρημάτων, σύμφωνα με το ισραηλινό υπουργείο Άμυνας, το οποίο επιβλέπει το NBCTF.

Ο ιδιοκτήτης ενός άλλου ανταλλακτηρίου, του Dubai Money, ήταν «κλειδί στην οικονομική υποδομή της Χαμάς για ξέπλυμα και μεταφορά κεφαλαίων» από το εξωτερικό, δήλωσε το υπουργείο Άμυνας.

Μετά από εντολή του υπουργείου το 2020 για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας του, ο Shamlakh αρνήθηκε υποστήριξε ότι οι ισχυρισμοί του Ισραήλ ήταν «καθαρά ψέματα και συκοφαντία».

Χρησιμοποιώντας τα δίκτυα hawala

Αρχικά, η Χαμάς χρησιμοποιούσε κρυπτογράφηση μόνο για να λάβει μικρής κλίμακας δωρεές από υποστηρικτές της ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας crowdfunding, για την οποία ισραηλινοί αξιωματούχοι είπαν ότι πιθανότατα απέφερε στην οργάνωση αρκετά εκατομμύρια δολάρια.

Γύρω στο 2020, η κρυπτογράφηση έγινε μέθοδος μεταφοράς μεγάλης κλίμακας μεταξύ του Ιράν και της Χαμάς εντός των δικτύων Χαουάλα, αναφέρουν οι πηγές της WSJ.

Από τότε, η κρυπτογράφηση είναι «ένα ουσιαστικό μέρος για την επιχειρησιακή τους δραστηριότητα», υποστηρίζει ανώτερος αξιωματούχος του NBCTF.

Το Ιράν είναι εδώ και καιρό ο κύριος χρηματοδότης της Χαμάς, με τις αμερικανικές πηγές να προσδιορίζουν την τακτική χρηματοδότηση από την Τεχεράνη σε περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Η Χαμάς έχει επίσης έσοδα από ένα παγκόσμιο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο: συγκεντρώνει χρήματα μέσω φιλανθρωπικών οργανώσεων και έχει αφαιρέσει κεφάλαια από την επίσημη ξένη βοήθεια και τα φορολογικά έσοδα στη Γάζα.

Οι δεσμοί με το Ιράν

Οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση το 1997, περιορίζοντας την πρόσβαση της ομάδας στο διεθνές τραπεζικό σύστημα.

Ο αποκλεισμός της Γάζας από το Ισραήλ έχει δυσκολέψει τη Χαμάς να αποκτήσει μετρητά.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι τα τελευταία χρόνια το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης της Χαμάς από το Ιράν διοχετεύθηκε μέσω του δικτύου των εμπόρων Χαουάλα και των παρόχων χρηματικών υπηρεσιών που είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη Γάζα, τον Λίβανο, τη Συρία και την Τουρκία.

Δυτικοί αξιωματούχοι πληροφοριών και ασφάλειας λένε ότι το Ιράν και οι πληρεξούσιοί του συχνά κατέχουν ή ελέγχουν ανταλλακτήρια ως κρίσιμους κόμβους για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεών τους.

«Αυτός είναι ο σιωπηλός τρόπος για να φέρουν χρήματα στη Γάζα», είπε ο Τομ Αλεξάντροβιτς, διευθυντής του τμήματος άμυνας στον κυβερνοχώρο στην Εθνική Διεύθυνση Κυβερνοχώρου του Ισραήλ, η οποία έχει υποστηρίξει τις έρευνες κρυπτογράφησης του NBCTF.

Ενώ οι συναλλαγές κρυπτογράφησης είναι ορατές σε δημόσια καθολικά blockchain, πολλές ξένες πλατφόρμες που χρησιμοποιούν οι πελάτες για τις συναλλαγές ψηφιακών νομισμάτων έχουν αδύναμους ελέγχους συμμόρφωσης ή έχουν σχεδιαστεί ακριβώς με τρόπο ώστε να αποκρύπτουν την ταυτότητά τους.

Εντολές κατάσχεσης

Το NBCTF ανέλαβε δράση κατά της στροφής του Shamlakh στα crypto το 2021.

Το γραφείο εξέδωσε την πρώτη του εντολή για κατάσχεση των κεφαλαίων κρυπτογράφησης του γραφείου του Shamlakh, Al Mutahadun, στοχεύοντας 47 λογαριασμούς στο Binance, το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο χρηματιστήριο στον κόσμο. Ανέφερε ότι τα κεφάλαια είτε ανήκαν στο ανταλλακτήριο της Γάζας είτε «χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ενός σοβαρού τρομοκρατικού εγκλήματος».

Εκπρόσωπος της Binance είπε ότι ακολουθεί διεθνώς αναγνωρισμένους κανόνες κυρώσεων, μπλοκάροντας έναν μικρό αριθμό λογαριασμών που συνδέονται με παράνομα κεφάλαια.

Αυτή και ανάλογες μεταγενέστερες εντολές επεδίωκαν να κατασχεθούν οι ίδιοι οι λογαριασμοί συναλλαγών κρυπτογράφησης των ανταλλακτηρίων που ελέγχονται από τη Χαμάς, καθώς και οι λογαριασμοί των πελατών και τα ψηφιακά πορτοφόλια τους. Βέβαια, όπως είπαν άνθρωποι που γνωρίζουν την υπόθεση, δεν είναι απαραίτητο όλοι οι πελάτες να είχαν σχέση με τη Χαμάς.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια που εντοπίστηκαν πιθανότατα αντιστοιχούσαν μόνο σε ένα μέρος όσων χρησιμοποιούσε η Χαμάς, σύμφωνα με πρώην ισραηλινό αξιωματούχο.

«Είναι μια σταγόνα στον ωκεανό», είπε ο ίδιος.

Η χρήση κρυπτογράφησης από τα ανταλλακτήρια της Γάζας ήταν πιο περίπλοκη από τις προηγούμενες προσπάθειες συγκέντρωσης κεφαλαίων της Χαμάς στο bitcoin.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια που συνδέονται με τα ανταλλακτήρια διακινούσαν κεφάλαια ως επί το πλείστον με τη μορφή της σύνδεσης του stablecoin στο σύστημα blockchain που ονομάζεται Tron, το οποίο έχει αυξήσει το απόρρητο των χρηστών.

Έλαβαν επίσης κεφάλαια από την Garantex, ένα μεγάλο ρωσικό ανταλλακτήριο κρυπτογράφησης που περιλαμβάνεται στις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ στη Ρωσία, και από πολλά ιρανικά ανταλλακτήρια.

Το δίκτυο ανταλλαγής της Γάζας παραμένει ενεργό. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, μια άλλη εταιρεία παροχής υπηρεσιών ανταλλαγής που ονομάζεται AlKahira, η οποία έχει κοινή διεύθυνση και τηλεφωνικούς αριθμούς με το Dubai Money, δημοσίευσε μια διαφήμιση στο Facebook για αναλήψεις μετρητών και καταθέσεις μέσω Tether στα δύο υποκαταστήματά της στη Γάζα.

Οι αξιωματούχοι του NBCTF δήλωσαν ότι το AlKahira και το Dubai Money συνδέονται μεταξύ τους και επιπλέον με άλλο ανταλλακτήριο στην Κωνσταντινούπολη.

Το AlKahira ενημερώνει κατά διαστήματα τους πελάτες του στη σελίδα του στο Facebook ότι πληρώνει εμβάσματα σε οικογένειες θυμάτων.  Η πιο πρόσφατη τέτοια ανάρτηση έγινε στις 3 Οκτωβρίου, τέσσερις ημέρες πριν από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ.