Βρετανία: Τι δείχνει η επιστροφή Κάμερον για τη βρετανική πολιτική

Ο Ντέιβιντ Κάμερον ταίριαζε πάντα στον ρόλο που αναλάμβανε. Ακόμα και ο πιο ισχυρός άνθρωπος στη Γη έμεινε έκπληκτος από την ευχέρεια με την οποία συμπεριφερόταν ο Βρετανός πρωθυπουργός. Ο Μπαράκ Ομπάμα, πρώην Αμερικανός πρόεδρος, σημείωσε ότι ο κ. Κάμερον “διέθετε εντυπωσιακή γνώση των θεμάτων, ικανότητα στη διαχείριση της γλώσσας και την αυτοπεποίθηση κάποιου που δεν είχε ποτέ πιεστεί πολύ από τη ζωή”. Ο κ. Κάμερον είχε τα χαρακτηριστικά για να είναι ένας εξαιρετικός πρωθυπουργός: εξυπνάδα, επιμέλεια, ευφυΐα και καλούς τρόπους. Αντ’ αυτού, κατάφερε να γίνει ένας από τους χειρότερους, σύμφωνα με δημοσίευμα του Economist.

Επτά χρόνια αφότου ο κ. Κάμερον εγκατέλειψε το αξίωμα το 2016, στον απόηχο της ήττας του δημοψηφίσματος για το Brexit, ο πρώην πρωθυπουργός επέστρεψε στην πρώτη γραμμή της πολιτικής ως υπουργός Εξωτερικών. Η απόφαση του Ρίσι Σουνάκ, του πρωθυπουργού, να αποπέμψει τη Σουέλα Μπρέιβερμαν -μια σκληροτράχηλη υπουργό Εσωτερικών- άνοιξε τον δρόμο. Ο Τζέιμς Κλίβερλι, μετακινήθηκε για να πάρει τη θέση της κας Μπρέιβερμαν, αφήνοντας κενή τη θέση του υπουργού Εξωτερικών.

Η ανάληψη της θέσης

Και έτσι, το πρωί της 13ης Νοεμβρίου, η γνώριμη φιγούρα του κ. Κάμερον πέρασε και πάλι την πόρτα της Ντάουνινγκ Στριτ 10.
Η επιστροφή του κ. Κάμερον είναι ιδιότυπη, δεδομένου του ιστορικού του. Ένας άνθρωπος που τα θαλάσσωσε στη βρετανική εξωτερική πολιτική θα συμβάλει τώρα στη διαμόρφωσή της για άλλη μια φορά.

Μια κυβέρνηση που παλεύει να βρει το πώς να εξυγιάνει τις δημόσιες υπηρεσίες διόρισε τον άνθρωπο που, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, προκάλεσε τις σημερινές δυσκολίες που βιώνει η Βρετανία. Ένας άνθρωπος που εγκατέλειψε το αξίωμά του, τώρα παρουσιάζεται ως ένα υπόδειγμα του καθήκοντος. Στη βρετανική πολιτική, η επίφαση της επάρκειας είναι πιο σημαντική από την απόδειξή της. Η αισθητική ξεπερνά τα επιτεύγματα. Τίποτα δεν το αποδεικνύει αυτό περισσότερο από την αναγέννηση του κ. Κάμερον.

Στην εξωτερική πολιτική τα λάθη του ήταν πολλά. Επί μισή χιλιετία η Βρετανία στόχευε να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη δεν θα ενωνόταν εναντίον της, με τον Κάμερον να καταφέρνει το αντίθετο μέσα σε μια τριετία, με «όχημα» το δημοψήφισμα.

Οι σχέσεις με Κίνα και Ρωσία

Ο ίδιος υπήρξε υπερβολικά γαλαντόμος σε ό,τι αφορά την Κίνα. Έτσι, κινεζικές εταιρείες προσελκύστηκαν να επενδύσουν σε βρετανικές υποδομές, από τις τηλεπικοινωνίες έως τους πυρηνικούς σταθμούς. Πρόκειται για επενδύσεις που τώρα έπρεπε σε μεγάλο βαθμό να αποσυρθούν. Όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε στην Κριμαία το 2014, η Βρετανία υποτίθεται ότι ήταν ένας από τους εγγυητές της ασφάλειας της Ουκρανίας, ωστόσο ο κ. Κάμερον επέτρεψε στη Γαλλία και τη Γερμανία να αναλάβουν την ηγεσία στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.

Οι φιλελεύθεροι εμμένουν σε μια διαστρεβλωμένη εικόνα της πολιτικής του κ. Κάμερον, θεωρώντας τον ως ανάχωμα απέναντι στον λαϊκισμό. Οι κεντρώοι χαίρονται που η κα Μπρέιβερμαν αποχώρησε, αλλά ήταν εκείνος που πρώτος υποσχέθηκε το ανέφικτο στο θέμα της μετανάστευσης. Η κυβέρνησή του υποσχέθηκε να μειώσει τον αριθμό των νεοεισερχομένων σε λιγότερους από 100.000 ετησίως, παραμένοντας παράλληλα στην ΕΕ, η οποία απαιτούσε την ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων. Ανάμεσα στην υπόσχεση της κυβέρνησης να μειώσει τη μετανάστευση και τη συμμετοχή της Βρετανίας στο μπλοκ, κάτι έπρεπε να δοθεί ως παραχώρηση. Αυτό ήταν η συμμετοχή της Βρετανίας στην ΕΕ.

Το Brexit

Η εικόνα του κ. Κάμερον είναι αυτή ενός επιτυχημένου πολιτικού με στρατηγική σκέψη, η εικόνα του οποίου κατέρρευσε εξαιτίας ενός λάθους: του δημοψηφίσματος για το Brexit. Στην πραγματικότητα η φιλοσοφία του κ. Κάμερον για έναν δημοσιονομικό συντηρητισμό σε συνδυασμό με έναν κοινωνικό φιλελευθερισμό δεν ήταν ποτέ ένα δημοφιλές όραμα. Το 2010 ο κ. Κάμερον δεν μπόρεσε να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία ακόμη και μετά από μια μεγάλη ύφεση. Το 2015 χρειάστηκε ένα ξέσπασμα -όταν η νοτιοδυτική Αγγλία…εγκατέλειψε τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και η Σκωτία τους Εργατικούς- για να καταφέρει ο κ. Κάμερον να αποσπάσει τη μικρότερη κυβερνητική πλειοψηφία από τη δεκαετία του 1970. Ο κ. Κάμερον κέρδισε σημαντικά μικρότερα ποσοστά ψήφων είτε από την Τερέζα Μέι είτε από τον Μπόρις Τζόνσον.

Μετά τους χαοτικούς πειραματισμούς της βραχύβιας κυβέρνησης της Λιζ Τρας, η οικονομική πολιτική του ίδιου του κ. Κάμερον θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας συγκρατημένος συντηρητισμός. Ωστόσο, η λιτότητα που εφάρμοσε απέτυχε σε μεγάλο βαθμό. Τα χρόνια της υποεπένδυσης, που ξεκίνησαν επί Κάμερον, έχουν οδηγήσει σε ετοιμόρροπα σχολεία και νοσοκομεία.

Το lobbying υπέρ εταιρειών

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως ο ίδιος έφερε τον εαυτό του σε δύσκολη θέση, όταν βρέθηκε εκτός αξιώματος. Σχεδόν κάθε ανώτερος Βρετανός πολιτικός προσπαθεί να…κερδίσει τα προς το ζειν μόλις αποχωρήσει από το Κοινοβούλιο, αλλά οι περισσότεροι το κάνουν αθόρυβα και αποτελεσματικά. Αντιθέτως, ο κ. Κάμερον άσκησε πιέσεις για λογαριασμό της Greensill Capital, μιας αμφιλεγόμενης εταιρείας πληρωμών με γραπτά μηνύματα προς υπουργούς που έχουν δημοσιοποιηθεί.

Αυτός ο φάκελος δεν αποτελεί προφανώς εμπόδιο για υψηλά αξιώματα. Ο κ. Κάμερον επέστρεψε σε μεγάλο βαθμό επειδή ο κ. Σούνακ είναι απελπισμένος. Μπορεί να καθησυχάσει ορισμένους αμφιταλαντευόμενους ψηφοφόρους των Συντηρητικών του Νότου, οι οποίοι αποτέλεσαν τη στενή βάση του πρώην πρωθυπουργού. Ευτυχώς, θα κάνει λιγότερη ζημιά ως υπουργός Εξωτερικών απ’ ό,τι ως πρωθυπουργός, σύμφωνα με το δημοσίευμα του Economist. Αλλά το γεγονός είναι ότι ο κ. Κάμερον διατηρεί καλή φήμη σε ορισμένους κύκλους εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο εμφανίζεται και όχι εξαιτίας του τι έκανε στην πραγματικότητα.