Greedflation: Ξεθωριάζει ο πληθωρισμός της «απληστίας»

Η έντονη πληθωριστική κρίση, που έπληξε τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, αποδόθηκε σε μεγάλο βαθμό στον λεγόμενο greeflation (πληθωρισμός απληστίας). Και παρά το γεγονός ότι δεν είναι ο μόνος λόγος πίσω από την εκρηκτική άνοδο των τιμών, ένα μεγάλο ποσοστό των Αμερικανών θεωρούν ότι οι άπληστες επιχειρήσεις που αυξάνουν τις τιμές, φέρουν μεγάλη ευθύνη.

Ωστόσο, η εικόνα αυτή φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αλλάζει με τις επιχειρήσεις να χάνουν μέρος της τιμολογιακής τους δύναμης.

Τα τελευταία στοιχεία που ανακοινώθηκαν για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ δείχνουν μια ευπρόσδεκτη χαλάρωση των συνολικών επιπέδων τιμών, με τον ετήσιο ρυθμό να μειώνεται από 3,7% τον Σεπτέμβριο σε 3,2% τον Οκτώβριο . Οι χρηματοπιστωτικές αγορές πιστεύουν ότι αυτό είναι σπουδαίο νέο, καθώς υποδηλώνει έντονα ότι η Federal Reserve έχει ολοκληρώσει την αύξηση των επιτοκίων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οι μετοχές αντέδρασαν θετικά στην ανακοίνωση των στοιχείων, με την αγορά να στοιχηματίζει πλέον ότι ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων έχουν κλείσει.

Ζει και βασιλεύει ο «πληθωρισμός απληστίας» στην Ελλάδα – Αποκαλυπτική έκθεση της Κομισιόν [πίνακας]

Όπως επισημαίνει το Finance Yahoo, εάν ο πληθωρισμός είναι πραγματικά σε υποχώρηση, οι συνέπειες θα είναι πολύ βαθύτερες από ένα ράλι μιας ή δύο ημερών στο χρηματιστήριο. «Αυτό που δεν βλέπει η αγορά από τα δεδομένα [πληθωρισμού] είναι αυτή η ξαφνική απώλεια στην εταιρική ισχύ των τιμών», έγραψε ο David Rosenberg της Rosenberg Research σε μια ανάλυση στις 15 Νοεμβρίου.

Η απώλεια στην τιμολογιακή ισχύ σημαίνει ότι οι εταιρείες χάνουν την ικανότητά τους να μεταφέρουν το αυξανόμενο κόστος ή να αυξάνουν τις τιμές περισσότερο από ό,τι έχει αυξηθεί το δικό τους κόστος. Αυτό είναι σύμφωνο με τα πρότυπα αγορών των καταναλωτών που εμφανίζονται στα στοιχεία για τον πληθωρισμό και σε άλλες οικονομικές εκθέσεις.

Ο ρόλος των δαπανών

Όλα αυτά είναι λογικά. Στην πραγματικότητα, πολλοί οικονομολόγοι περίμεναν ότι οι δαπάνες θα επιβραδυνθούν πριν από λίγο καιρό. Τα γενναία μέτρα στήριξης που δόθηκαν την περίοδο της πανδημίας το 2020 και το 2021 έχουν εξαντληθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας μειώνονται. Τα αυξανόμενα επιτόκια έχουν καταστήσει πιο δαπανηρό τον δανεισμό και η επανέναρξη των πληρωμών των φοιτητικών δανείων μετά από ένα μορατόριουμ 42 μηνών αποτελεί πρόσθετο βάρος για εκατομμύρια δανειολήπτες.

Η αποδυνάμωση της ζήτησης συνήθως μειώνει τις τιμές, καθώς οι πωλητές πρέπει να ανταγωνίζονται για να κρατήσουν τους πελάτες και η μείωση των τιμών είναι ένας τρόπος ανταγωνισμού.

Κι αυτό μόλις έχει αρχίσει να διαφαίνεται στα στοιχεία για τον πληθωρισμό. Συνολικά, οι τιμές πολλών πραγμάτων εξακολουθούν να αυξάνονται, απλώς αυξάνονται κατά λιγότερο από ό,τι ήταν παλιά.

Οι καταλύτες του πληθωρισμού

Διάφοροι παράγοντες προκάλεσαν τις αυξήσεις των τιμών που οδήγησαν τον πληθωρισμό σε υψηλό 40 ετών 8,9% τον Ιούνιο του 2022: διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, αύξηση της  ζήτησης για αγαθά όταν οι άνθρωποι ήταν σε καραντίνα στο σπίτι, καθώς και οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας που σχετίζονται με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ωστόσο, οι μεγάλες εταιρείες φέρουν μεγάλο μέρος της ευθύνης, πιθανώς επειδή είναι αυτές που πωλούν τα ακριβότερα προϊόντα. Σε μια πρόσφατη έρευνα της Yahoo Finance-Ipsos, το 26% των ερωτηθέντων είπε ότι η «εταιρική απληστία» ήταν η μεγαλύτερη αιτία του πληθωρισμού. Αυτή ήταν η δεύτερη πιο κοινή απάντηση, μετά τις «τρέχουσες κυβερνητικές πολιτικές», που συγκέντρωσε το 27% των ψήφων.

Ευθύνες

Οι Αμερικανοί πιθανώς ρίχνουν περισσότερες ευθύνες στις εταιρείες από ό,τι τους αξίζει. Τα εταιρικά κέρδη όντως αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά μέρος αυτού ήταν η επίδραση των κυβερνητικών κινήτρων που προορίζονταν να κρατήσουν τις επιχειρήσεις φερέγγυες και να διασφαλίσουν τους εργαζομένους.

Ωστόσο, τα εταιρικά κέρδη έχουν ισοπεδωθεί κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους και υπήρξε ακόμη και «ύφεση κερδών» για μεγάλο μέρος του 2023, με τα συνολικά κέρδη ανά μετοχή να μειώνονται για αρκετά συνεχόμενα τρίμηνα. Οι εταιρείες μπορεί να είχαν κέρδος σε βάρος των καταναλωτών το 2022, αλλά όχι τόσο πολύ το 2023, καθώς έφτασαν το όριο των αυξήσεων τιμών που οι αγοραστές είναι διατεθειμένοι να απορροφήσουν.

Ο Rosenberg επισημαίνει ότι μια μείωση της τιμολόγησης σημαίνει ότι τα μελλοντικά εταιρικά κέρδη θα μπορούσαν να είναι χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, γεγονός που θα μπορούσε να πλήξει τις ίδιες μετοχές που εκτινάσσονται στα ύψη γιορτάζοντας την υποχώρηση του πληθωρισμού.