Ευρωβουλή: Υπερψήφισε τους νέους κανόνες για τη διαχείριση των συσκευασιών

Τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο οι καταναλωτές χρησιμοποιούν τις συσκευασίες προϊόντων, από μίνι μπουκάλια σαμπουάν μέχρι το ξύλινο κουτί που περιβάλλει το τυρί Camembert, πέρασαν από μια χαοτική ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι βουλευτές της ΕΕ συμφώνησαν την Τετάρτη να εξαιρέσουν από την πλήρη απαγόρευση τις μικρές συσκευασίες μιας χρήσης στον τομέα των εστιατορίων, όπως φακελάκια ζάχαρης και σωληνάρια μαγιονέζας. Αλλά επιμένουν ότι οι Ευρωπαίοι μπορεί να χρειαστεί να παραιτηθούν από τα δωρεάν προϊόντα περιποίησης που παίρνουν στα ξενοδοχεία.

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τις συσκευασίες για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης. Οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την έκθεση, η οποία αποτελεί την εντολή του Κοινοβουλίου για διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, με 426 ψήφους υπέρ, 125 κατά και 74 αποχές.

Κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την ρύπανση από πλαστικά – Σε δύο «μπλοκ» ο πλανήτης

Πιέσεις και τροποποιήσεις

Ο νόμος για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα των συσκευασιών, βρέθηκε στο στόχαστρο της βιομηχανίας, με τους νομοθέτες να αντιμετωπίζουν περισσότερες από 500 τροποποιήσεις. Αυτό οδήγησε σε μια μαραθώνια ψηφοφορία, η οποία προέβλεπε εξαιρέσεις για προϊόντα με σημαντική πολιτιστική κληρονομιά όπως το Camembert, αλλά άφησε το γενικό πλαίσιο των κανόνων σε διακριτικότητα.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, ενώ οι νομοθέτες υποστήριξαν μέτρα που περιλάμβαναν τη διασφάλιση της ανακύκλωσης όλων των συσκευασιών χαρτιού και πλαστικών μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αρκετές τροπολογίες φάνηκαν να συγκρούονται μεταξύ τους, όπως το εάν τα μη ορυκτά πλαστικά θα μπορούσαν να συμβάλουν στους στόχους ανακύκλωσης.

«Είναι σωστό να καταπολεμήσουμε την πλημμύρα του πλαστικού ιδιαίτερα και να βελτιώσουμε την ανακύκλωση σε εκείνες τις ευρωπαϊκές χώρες όπου δεν λειτουργεί ακόμη πολύ καλά», δήλωσε ο Peter Liese, βουλευτής του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. «Αλλά δεν χρειαζόμαστε έναν καταρράκτη απαγορεύσεων. Το χαρτί είναι ένα βιώσιμο υλικό και στην Ευρώπη έχουμε πραγματικά άλλα πράγματα να ανησυχούμε αυτή τη στιγμή εκτός από τις χάρτινες σακούλες».

Ο γενικός στόχος της ΕΕ είναι να μειώσει τα απορρίμματα συσκευασίας κατά 5% έως το 2030 από τα επίπεδα του 2018 και κατά 15% έως το 2040. Η τελική μορφή της νομοθεσίας θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τα κράτη μέλη.

Μείωση των συσκευασιών, περιορισμός ορισμένων τύπων συσκευασίας και απαγόρευση της χρήσης «παντοτινών χημικών ουσιών»

Οι διατάξεις

Οι ευρωβουλευτές ζητούν την απαγόρευση της πώλησης πολύ λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς (κάτω των 15 μm), εκτός εάν αυτό απαιτείται για λόγους υγιεινής ή αν χρησιμοποιούνται για μη συσκευασμένα τρόφιμα, με στόχο την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων. Προτείνουν επίσης να περιοριστεί σημαντικά η χρήση ορισμένων μορφών συσκευασίας μίας χρήσης, όπως μικροσυσκευασίες ξενοδοχείων για προϊόντα ατομικής περιποίησης και το περιτύλιγμα για βαλίτσες στα αεροδρόμια.

Για την πρόληψη δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία, οι ευρωβουλευτές ζητούν την απαγόρευση της χρήσης των λεγόμενων «παντοτινών χημικών ουσιών» (υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες ή «PFAS») και της δισφαινόλης Α σε συσκευασίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.

Ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης και του ξαναγεμίσματος συσκευασιών

Στόχος του Κοινοβουλίου, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, είναι να αποσαφηνιστούν οι προϋποθέσεις για την επαναχρησιμοποίηση ή την επαναπλήρωση των συσκευασιών. Οι τελικοί διανομείς ποτών και τροφίμων στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης, όπως τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι καφετέριες, θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να φέρουν το δικό τους δοχείο.

Καλύτερη συλλογή και ανακύκλωση των απορριμμάτων συσκευασίας

Η νέα νομοθεσία απαιτεί όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες και να πληρούν αυστηρά κριτήρια που θα καθοριστούν μέσω των επακόλουθων κανόνων για την εφαρμογή της. Προβλέπονται ορισμένες προσωρινές εξαιρέσεις, για παράδειγμα για ξύλινες συσκευασίες τροφίμων και συσκευασίες από κερί.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν οι χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι το 90% των υλικών που περιέχονται στις συσκευασίες (πλαστικά, ξύλο, σιδηρούχα μέταλλα, αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι) συλλέγονται ξεχωριστά έως το 2029.

Απορρίματα

Το 2018, οι συσκευασίες παρήγαγαν κύκλο εργασιών 355 δισ. ευρώ στην ΕΕ. Πρόκειται για μια συνεχώς αυξανόμενη πηγή αποβλήτων, καθώς το σύνολο στην ΕΕ αυξήθηκε από 66 εκατ. τόνους το 2009 σε 84 εκατ. τόνους το 2021. Το 2021, κάθε Ευρωπαίος πολίτης παρήγαγε 188,7 κιλά απορριμμάτων συσκευασίας ετησίως, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 209 κιλά το 2030 αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα.