Fed: Γιατί δεν είναι έτοιμη να ξεκινήσει τη συζήτηση για τη μείωση των επιτοκίων

Αμετάβλητα θα διατηρήσουν τα επιτόκια οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στην τελευταία συνεδρίαση για το 2023, όπως είναι ευρέως αναμενόμενο, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι είναι έτοιμοι να θέσουν το ζήτημα της μείωσης των επιτοκίων.

Το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων παραμένει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 22 ετών στο εύρος των 5,25% έως 5,5% από τον Ιούλιο. Τα στελέχη της Federal Reserve το έχουν χαρακτηρίσει «περιοριστικό» για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς η κεντρική τράπεζα θέλει να περιορίσει τη ζήτηση σε ολόκληρη τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

ΟΟΣΑ: Λάθος η εκτίμηση των αγορών για τις μειώσεις των επιτοκίων [γραφήματα]

H διστακτικότητα της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς

Στην ατζέντα τους βρίσκονται δύο σημαντικά ερωτήματα: αν τα επιτόκια είναι πλέον αρκετά υψηλά ώστε να μειώσουν τον πληθωρισμό στο στόχο της Fed για 2% και για πόσο καιρό πρέπει να παραμείνουν σε ένα «επαρκώς περιοριστικό» επίπεδο.

Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times στα ερωτήματα δεν δοθεί απάντηση στην συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς στα μέσα Δεκεμβρίου. Οι αξιωματούχοι της Fed είναι έτοιμοι να αφήσουν ανοιχτό το ενδεχόμενο μεγαλύτερης σύσφιγξης, κρατώντας παράλληλα απόσταση από την προοπτική της μείωσης των επιτοκίων.

Η διστακτικότητα στο να κατεβάσουν επίσημα την αυλαία της αύξησης των επιτοκίων και να ασχοληθούν πιο άμεσα με τις παραμέτρους για τις μειώσεις των επιτοκίων, οφείλεται εν μέρει στις ανησυχίες ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τροφοδοτήσει ένα κύμα χαλαρότερων χρηματοπιστωτικών συνθηκών που θα υπονομεύσει τις προσπάθειες της Fed να συγκρατήσει τις πληθωριστικές πιέσεις.

H σημαντική άνοδος που καταγράφει η Wall Street τις τελευταίες εβδομάδες θεωρείται ένα προειδοποιητικό σημάδι, καθώς αποκλιμακώνονται οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, υπενθυμίζοντας αυτό που σχολίασε ο διοικητής της Fed, Κρίστοφερ Γουόλερ, πως «οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να είναι προσεκτικοί στο να βασίζονται σε μια τέτοια σύσφιξξη για να κάνουμε τη δουλειά μας».

Ωστόσο, το γεράκι της Fed είπε ότι είναι όλο και πιο πεπεισμένος ότι η νομισματική πολιτική « είναι σήμερα σε καλή θέση για να επιβραδύνει την οικονομία και να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο 2%» Πρόσθεσε μάλιστα ότι «Εάν δούμε ότι ο αποπληθωρισμός θα συνεχιστεί για αρκετούς μήνες ακόμη – δεν ξέρω πόσος μπορεί να είναι αυτός ο χρόνος, τρεις μήνες, τέσσερις μήνες, πέντε μήνες … θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να μειώνουμε τα επιτόκια μόνο και μόνο επειδή ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος».

Το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε στο χρηματιστηριακό ταμπλό οδηγώντας τους αμερικανικούς δείκτες σε άνοδο, ενώ οι traders στις προθεσμιακές αγορές στοιχηματίζουν ότι οι μειώσεις των επιτοκίων θα ξεκινήσουν τον Μάιο με το επιτόκιο να υποχωρεί στο 4% στο τέλος του 2024.

Η ανησυχία για τις πληθωριστικές πιέσεις

Ο πληθωρισμός και η ειβράδυνσή του παραμένει η βασική ανησυχία των στελεχών της Federal Reserve.

Ο Τζέι Πάουελ, πρόεδρος της Fed, εξέφρασε την επιφύλαξη μιλώντας σε εκδήλωση του ΔΝΤ  λέγοντας ότι «γνωρίζουμε ότι η συνεχιζόμενη πρόοδος προς τον στόχο μας του 2% δεν είναι εξασφαλισμένη: ο πληθωρισμός μας έχει δώσει μερικά ψεύτικα σημάδια» εξήγησε. «Εάν κριθεί σκόπιμο να αυστηροποιήσουμε περαιτέρω την πολιτική, δεν θα διστάσουμε να το πράξουμε»

«Θα με εξέπληττε πολύ αν οποτεδήποτε σύντομα ακούγατε σχόλια από κάποιον όπως ο πρόεδρος ή άλλοι ότι τελειώσαμε» εξηγεί ο Τσαρλς Έβανς, ο οποίος αποχώρησε από τη Fed τον Ιανουάριο, αφού υπηρέτησε 15 χρόνια ως πρόεδρος της τράπεζας του Σικάγο.

Ο Τζον Ρόμπερτς, ο οποίος εργάστηκε επί 35 χρόνια στη Fed μέχρι την αποχώρησή του το 2021, πρόσθεσε: «Σίγουρα δεν είναι ώρα για έναν γύρο νίκης».

Παρόλα αυτά, οι αξιωματούχοι δεν ήταν σε θέση να αρνηθούν ότι τα στοιχεία αρχίζουν να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχουν κάνει αρκετά για να συμπιέσουν την οικονομία. Οι καταναλωτικές δαπάνες έχουν αρχίσει να επιβραδύνονται παράλληλα με την επιχειρηματική δραστηριότητα τόσο στον τομέα της μεταποίησης όσο και στον τομέα των υπηρεσιών. Η ζήτηση για εργαζόμενους έχει επίσης υποχωρήσει, χωρίς να προκαλέσει σοβαρές ρωγμές στην αγορά εργασίας.

Ίσως το πιο ενθαρρυντικό μήνυμα προήλθε από την έκθεση για τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του Οκτωβρίου, η οποία έδειξε ότι ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε στο 3,2% , περισσότερο από ό,τι ανέμεναν οι αναλυτές.

Για να εξεταστεί το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων, οι αξιωματούχοι πρέπει να είναι βέβαιοι ότι ο πληθωρισμός τείνει να επιστρέψει στο 2% με βιώσιμο τρόπο. Ο Πάουελ στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου είπε ότι δεν έχει ανοίξει το θέμα της μείωσης. Το αντίθετο μάλιστα τόνισε ότι σε κάθε συνεδρίαση το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα συσφίγξουν περαιτέρω τη νομισματική πολιτική.

Μια μικρή χαραμάδα φωτός

Ωστόσο τον Σεπτέμβριο άφησε ένα παραθυράκι ανοιχτό αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν μειώσεις επιτοκίων καθώς ο πληθωρισμός μετριάζεται, ώστε οι ρυθμίσεις πολιτικής της κεντρικής τράπεζας να μην γίνουν πιο απαγορευτικές. Μια τέτοια προσαρμογή θα μπορούσε να μοιάζει με τη σειρά μειώσεων που αποφάσισε η Fed σε τρεις συνεδριάσεις το 2019,  τις οποίες ονόμασε «προσαρμογή στο μέσο του κύκλου» με στόχο τον μετριασμό των κινδύνων για την οικονομία.

Η Fed πιθανότατα χρειάζεται να δει αρκετά μηνιαία στοιχεία για τον πληθωρισμό που να αντικατοπτρίζουν μια πτωτική τάση, όπως έδειξε η έκθεση για τον ΔΤΚ του Οκτωβρίου.

Από τον Οκτώβριο, ο δομικός πληθωρισμός έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 3,5% μετά από μηνιαία αύξηση των τιμών κατά 0,2%. «Δεν είναι απίθανο ότι μέχρι τα μέσα του έτους ο πληθωρισμός  να έχει μειωθεί σε σημείο όπου η Fed θα ήθελε να μειώσει» εξηγεί ο Ρόμπερτς.

Μια ξαφνική, απότομη κάμψη της δραστηριότητας θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την προσέγγιση της Fed, αν και τα στελέχη και οι αξιωματούχοι δεν το αναμένουν αυτό.

Σύμφωνα με τις επιμέρους προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προβλέπουν περικοπές ύψους μόλις 0,5 % το επόμενο έτος, με τον πυρήνα του πληθωρισμού να υποχωρεί στο 2,6%, την ανάπτυξη να επιβραδύνεται κατά 1,5% και το ποσοστό ανεργίας να αυξάνεται ελαφρώς στο 4,1%. Οι εκτιμήσεις αυτές θα επικαιροποιηθούν τον επόμενο μήνα.

Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank προβλέπουν επί του παρόντος ότι η Fed θα αρχίσει να μειώνει το βασικό της επιτόκιο τον Ιούνιο, μειώνοντάς το συνολικά κατά 1,75 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το τέλος του έτους, καθώς η οικονομία θα τείνει σε μια «ήπια ύφεση» το πρώτο εξάμηνο του 2024. Η UBS προβλέπει επίσης ότι η αμερικανική οικονομία θα παραμείνει στάσιμη γύρω στο 0,3% το επόμενο έτος και αναμένει μειώσεις που θα αρχίσουν τον Μάρτιο.

Τέλος, ο ΟΟΣΑ στις πρόσφατες προβλέψεις του εκτιμά ότι  οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να μειώσουν τα επιτόκια πριν από την ΕΚΤ, επειδή η Fed είχε αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια νωρίτερα και πιο επιθετικά.