COP28: Αντιπαράθεση ΟΗΕ – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για τα ορυκτά καύσιμα

«Δεν μπορούμε να σώσουμε έναν φλεγόμενο πλανήτη με μια μάνικα ορυκτών καυσίμων». Με αυτή τη φράση ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, απάντησε με αιχμηρό τρόπο στην πρόταση του προέδρου της COP28 Σουλτάν Αχμέντ αλ Τζαμπέρ, να αγκαλιαστεί η συνεχιζόμενη χρήση ορυκτών καυσίμων λόγω των νέων τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης.

Η κρίση του κλίματος από το Α έως το Ω

Όπως μεταδίδει το Reuters, ο Γκουτέρες κάλεσε τους παγκόσμιους ηγέτες να σχεδιάσουν ένα μέλλον χωρίς ορυκτά καύσιμα, λέγοντας ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.

«Το όριο του 1,5 βαθμού είναι εφικτό μόνο αν τελικά σταματήσουμε να καίμε όλα τα ορυκτά καύσιμα. Όχι να μειώσουμε [τη χρήση τους», είπε.

Η αντιπαράθεση μεταξύ Γκουτέρες και αλ Τζαμπέρ αποτυπώνει τη διάσταση απόψεων στους κόλπους των παγκόσμιων ηγετών, στην 28η διεθνή διάσκεψη για το κλίμα που λαμβάνει χώρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ένα από τα σημαντικότερα πετρελαιοπαραγωγά κράτη παγκοσμίως.

Ενδο-βρετανική κόντρα

Από την πλευρά το ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ της Βρετανίας παρακάλεσε τους παγκόσμιους ηγέτες να σημειώσουν πρόοδο στην παγκόσμια ατζέντα για το κλίμα.

«Οι επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και πολύ καιρό, βλέπουμε να ξεπερνιόνται ανησυχητικά σημεία καμπής», είπε.

«Αν δεν επισκευάσουμε και αποκαταστήσουμε γρήγορα την οικονομία της φύσης, που βασίζεται στην αρμονία και την ισορροπία, η οποία είναι ο απόλυτος συντηρητής μας, η δική μας οικονομία και επιβίωση θα κινδυνεύσει» είπε ο βασιλιάς.

Τα σχόλια του Καρόλου όμως, του οποίου ο ρόλος ως επικεφαλής του κράτους της Βρετανίας είναι σε μεγάλο βαθμό τελετουργικός, έρχονται σε αντίθεση με την κυβέρνησή του.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ, ο οποίος είχε προγραμματιστεί να ανακοινώσει 1,6 δισεκατομμύρια λίρες (2,02 δισεκατομμύρια δολάρια) για τη χρηματοδότηση δράσεων για το κλίμα, έχει ανακαλέσει αρκετά εσωτερικά μέτρα που είχαν θεσπιστεί από προηγούμενες κυβερνήσεις στην κατεύθυνση μηδενισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ως το 2050.

Οργή

Σύμφωνα με το Reuters, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι επέπληξε τις πλούσιες χώρες κατηγορώντας τες ότι ευθύνονται για την απελευθέρωση των μεγαλύτερων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης.

«Δεν έχουμε πολύ χρόνο για να διορθώσουμε τα λάθη του περασμένου αιώνα», δήλωσε ο Μόντι. «Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, ένα μικρό τμήμα της ανθρωπότητας εκμεταλλεύτηκε αδιακρίτως τη φύση. Ωστόσο, ολόκληρη η ανθρωπότητα πληρώνει το τίμημα γι’ αυτό, ιδίως οι άνθρωποι που ζουν στον παγκόσμιο Νότο», είπε.

Στο μεταξύ, μία πρώην πρόεδρος των Νήσων Μάρσαλ που αντιμετωπίζουν πλημμύρες από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, παραιτήθηκε από το κύριο συμβουλευτικό όργανο της COP28 την Παρασκευή, αντιδρώντας στην υποστήριξη των ΗΑΕ στη συνέχιση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Η Χίλντα Χάινε δήλωσε στην επιστολή παραίτησής της ότι είναι «βαθιά απογοητευμένη» από το γεγονός ότι τα ΗΑΕ φέρεται να χρησιμοποίησαν τον ρόλο τους στην COP28 για να μεσολαβήσουν σε συμφωνίες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα ΗΑΕ πάντως αρνήθηκαν τις κατηγορίες.

«Αυτές οι ενέργειες υπονομεύουν την ακεραιότητα της προεδρίας της COP και της διαδικασίας στο σύνολό της», έγραψε η ίδια, προσθέτοντας ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης απαιτεί να παραδώσετε «ένα αποτέλεσμα που να αποδεικνύει ότι έχετε δεσμευτεί να καταργήσετε σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα».

Σκληρές διαπραγματεύσεις

Όπως μεταδίδει το Reuters, μακριά από την κεντρική σκηνή οι αντιπροσωπείες και οι τεχνικές επιτροπές ξεκίνησαν να εργάζονται την Παρασκευή για το έργο-μαμούθ της αξιολόγησης της προόδου τους όσον αφορά την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων, και συγκεκριμένα του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη εντός των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τις προβιομηχανικές θερμοκρασίες.

Οι επιστήμονες λένε ότι τυχόν άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας πέραν αυτού του ορίου θα έχει καταστροφικές και μη αναστρέψιμες συνέπειες παγκοσμίως.

Τα Ηνωμένα Έθνη δημοσίευσαν την Παρασκευή το πρώτο σχέδιο για αυτό που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μια τελική συμφωνία στη σύνοδο COP28, η οποία λήγει στις 12 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο, το προσχέδιο προσφέρει «δομικά στοιχεία» για ένα πολιτικό αποτέλεσμα και περιλαμβάνει διάφορες επιλογές για την αντιμετώπιση του κεντρικού προβλήματος σχετικά με το αν και σε ποιο βαθμό τα ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο στο μέλλον.

Μία από τις επιλογές περιλαμβάνει τη συμπερίληψη δεσμεύσεων για τη σταδιακή μείωση ή τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, την εγκατάλειψη της ενέργειας από άνθρακα και τον τριπλασιασμό της δυναμικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030.

Επίσης, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται το κατά πόσον θα καταργηθούν σταδιακά οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων, οι οποίες ανήλθαν πέρυσι σε περίπου 7 τρισεκατομμύρια δολάρια, και κατά πόσον θα συμπεριληφθούν διατάξεις για την τεχνολογία δέσμευσης και απομάκρυνσης του διοξειδίου του άνθρακα.

Σημειώνεται ότι την Πέμπτη ο αλ Τζαμπέρ των ΗΑΕ προέτρεψε τις χώρες να συνεργαστούν με τις πετρελαϊκές εταιρείες για την επίτευξη κοινού εδάφους.

Πάντως, μια πρώτη νίκη επετεύχθη με την έγκριση ενός νέου ταμείου που σκοπό θα έχει να βοηθήσει τα φτωχά έθνη να αντιμετωπίσουν τις κλιματικές καταστροφές.