Κρουαζιέρα: Από το Love Boat στα σημερινά μεγαθήρια

Όλοι θυμόμαστε την τηλεοπτική εκπομπή The Love Boat που προβαλλόταν σχεδόν μισό αιώνα πριν και υποσχόταν κρουαζιέρες με «κάτι για όλους». Αυτές τις μέρες, οι εταιρείες κρουαζιέρας το έχουν κάνει πραγματικότητα.

Προτού το επιτυχημένο τηλεοπτικό σόου τις βοηθήσει να διαδοθούν, οι κρουαζιέρες χλευάζονταν ως μονό για «νιόπαντρους ή σχεδόν νεκρούς» και ήταν πολύ πιο ακριβές από ό,τι σήμερα. Όσοι δεν είναι αρκετά πλούσιοι για το δικό τους γιοτ μπορούν ακόμα να ξεφαντώσουν σε προσιτά, πολυτελή ταξίδια ή περιπέτειες υψηλών απαιτήσεων σε μέρη όπως η Ανταρκτική.

Ποια ελληνικά νησιά είναι οι πιο δημοφιλείς προορισμοί και για την κρουαζιέρα

Αλλά τα περισσότερα κρουαζιερόπλοια αυτές τις μέρες κατακλύζονται από μεσοαστούς Αμερικανούς ή Ευρωπαίους που θέλουν να φάνε, να καλοπεράσουν και να ψυχαγωγηθούν σε μια πλωτή έκδοση μιας κατοικίας. Πολλοί φέρνουν τα παιδιά τους. Η υπερ-αποτελεσματική βιομηχανία το κατέστησε δυνατό με την κατασκευή τεράστιων πλοίων που μοιάζουν με πλωτά θεματικά πάρκα, ακόμη και με δικά τους νησιά.

Η χρήση φορολογικών παραδείσων και η απασχόληση χιλιάδων εργαζομένων από αναπτυσσόμενες χώρες συνέβαλε στη μείωση του κόστους της κρουαζιέρας. Η πραγματική μυστική τους φόρμουλα, όμως, ήταν οι οικονομίες κλίμακας των σύγχρονων πλοίων και των λιμανιών κρουαζιέρας. Μια καλή παρενέργεια είναι ότι το να είσαι οικονομικός σημαίνει επίσης ότι είσαι… πράσινος.

Το 1980, τα πρώτα δεδομένα που είναι διαθέσιμα από την CLIA (Cruise Lines International Association), 1,4 εκατομμύρια επιβάτες επιβιβάστηκαν σε κρουαζιέρες. Αυτός ο αριθμός είχε ήδη αρχίσει να εκτινάσσεται ως άμεσο αποτέλεσμα της εκπομπής, τότε, του The Love Boat που γυριζόταν στο MS Pacific Princess που ξεκίνησε το 1977 και προβαλόταν επί 9 σεζόν. Ήταν σίγουρα μια από τις πιο κερδοφόρες τοποθετήσεις προϊόντων. Το 2024, η CLIA αναμένει 36 εκατομμύρια επιβάτες και η βιομηχανία θα ξεπεράσει τα 300 ποντοπόρα πλοία.

Πολλές κρουαζιέρες δεν είναι ακριβές και μερικές φορές, όπως μετά την πανδημία, ήταν ξεκάθαρα ευκαιρίες. Οι φορείς της αγοράς διατηρούν τις τιμές των εισιτηρίων αρκετά χαμηλές ώστε να φτάσουν σε πληρότητα ακόμη και σε περιόδους ύφεσης, επειδή ένα σημαντικό μέρος του κόστους τους είναι τα ίδια τα πλοία και τα καύσιμα τους. Μόλις οι άνθρωποι επιβιβαστούν, περισσότερο από το ένα τρίτο των εσόδων μπορεί να προέλθει από δαπάνες στο πλοίο, όπως ποτά, θεραπείες σπα, εξειδικευμένα εστιατόρια και τυχερά παιχνίδια.

Το μεγαλύτερο κρουαζερόπλοιο

Τον επόμενο μήνα θα ξεκινήσει η καθέλκυση του μεγαλύτερου επιβατηγού πλοίου στον κόσμο, του Icon of the Seas της Royal Caribbean, με μέγιστη χωρητικότητα 7.600 επιβατών, μη συμπεριλαμβανομένων των 2.350 μελών του πληρώματος. Το απίστευτο μέγεθός του είναι ένα επιχείρημα πώλησης από μόνο του, αλλά αναδεικνύει επίσης την επιδίωξη της εξοικονόμησης.

«Έχετε μόνο έναν καπετάνιο, μόνο μία ομάδα γέφυρας, μόνο μία ομάδα μηχανικών. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα μέρη του πλοίου», είπε στη Wall Street Journal ο Μπιλ Μπερκ, ο επικεφαλής αξιωματικός της Carnival, της μεγαλύτερης εταιρείας κρουαζιέρας στον κόσμο. Η Carnival καθέλκυσε το πρώτο επιβατηγό πλοίο που ξεπέρασε τους 100.000 μεικτούς τόνους πριν από 27 χρόνια. Αυτό ήταν περισσότερο από το διπλάσιο του Τιτανικού. Το Icon of the Seas είναι τόσο μεγάλο όσο πέντε Τιτανικοί.

Τα νεότερα μεγάλα πλοία εξοικονομούν χρήματα μέσω της ενεργειακής απόδοσης. Το αστέρι του Love Boat, το Pacific Princess, ήταν ένα από τα πρώτα κρουαζιερόπλοια που κατασκευάστηκαν ειδικά για το σκοπό αυτό. Πριν από αυτό, η βιομηχανία χρησιμοποιούσε μετασκευασμένα υπερωκεάνια που είχαν καταστεί απαρχαιωμένα από τα διηπειρωτικά ταξίδια με τζετ τη δεκαετία του 1960. Το Pacific Princess έκαιγε φτηνά, βρώμικα καύσιμα και μετέφερε περίπου 600 επιβάτες.

Η Carnival ωθήθηκε οικονομικά στο χείλος του γκρεμού λόγω της πανδημίας, αλλά άδραξε την ευκαιρία να πουλήσει ή να «ανακυκλώσει» ορισμένα παλαιότερα, μικρότερα πλοία. Ως έμμεσο αποτέλεσμα, αναμένει να πετύχει έναν στόχο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για μείωση της έντασης των αερίων θερμοκηπίου των πλοίων έως το 2026, χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα. Μεταξύ 2020 και 2022, περίπου 38 πλοία σε ολόκληρο τον κλάδο τέθηκαν εκτός λειτουργίας και ο μέσος όρος ηλικίας τους ήταν έξι χρόνια νεότερος από αυτά που συνταξιοδοτήθηκαν την προηγούμενη τριετία, σύμφωνα με το Cruise Industry News.

Τα νεότερα μεγαθήρια έχουν καλύτερα περιβαλλοντικά αποτυπώματα ανά επιβάτη, αλλά διαθέτουν και πολύ εντυπωσιακές ανέσεις. Το Icon of the Seas διαθέτει 20 καταστρώματα. Έχει περίπου 12 φορές την εσωτερική επιφάνεια του Pacific Princess, το οποίο διαλύθηκε πριν από μια δεκαετία και διαθέτει επτά πισίνες, έξι νεροτσουλήθρες και δεκάδες μέρη για φαγητό, ποτό, τζόγο, άσκηση ή ακρόαση ζωντανής μουσικής. Διαθέτει επίσης zip-line, συγκρουόμενα αυτοκινητάκια, τοίχους αναρρίχησης, προσομοιωτή σερφ και μίνι γκολφ.

Πράσινοι πλόες

Το Icon τροφοδοτείται από σχετικά καθαρό υγροποιημένο φυσικό αέριο, έχει ειδική επίστρωση γάστρας για μείωση της τριβής, μπορεί να συνδεθεί με παροχή ρεύματος στην ξηρά, επεξεργάζεται τα δικά του απόβλητα και μπορεί να παράγει σχεδόν όλο το νερό του μέσω αφαλάτωσης. Το να είσαι πράσινος έχει οφέλη πέρα από την εξοικονόμηση καυσίμων. Καθώς οι κυβερνήσεις και ειδικά οι προορισμοί κρουαζιέρας γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των γιγαντιαίων πλοίων και τον αριθμό ρεκόρ επιβατών, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα κίνητρα για την αποφυγή της ρύπανσης. Αλλά ο Μπερκ της Carnival’s επισημαίνει ότι τα μεγαλύτερα πλοία έχουν μειονεκτήματα, όπως το πού μπορούν να καταπλεύσουν.

Για να το ξεπεράσουν αυτό, αλλά και για να εξοικονομήσουν ενέργεια και να ενισχύσουν τα έσοδα, οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν μισθώσει ακόμη και τα δικά τους ιδιωτικά νησιά σε μικρή απόσταση από τα λιμάνια κρουαζιέρας της Φλόριντα, δίνοντάς τους νέα ονόματα όπως Castaway Cay και Perfect Day στο CocoCay. Συχνά διαθέτουν αποβάθρες που μπορούν να φιλοξενήσουν μεγαπλοία, προσφέρουν μια εξευγενισμένη εκδοχή των τροπικών περιοχών όπου κάθε δολάριο που δαπανάται μαζεύεται από τις εταιρείες.

Ωστόσο, η υπερ-αποτελεσματικότητα πλησιάζει στο όριο της και ο πληθωρισμός έχει επηρεάσει τον κλάδο. Οι γραμμές κρουαζιέρας έχουν προκαλέσει κάποιες γκρίνιες χρεώνοντας περισσότερα για υποχρεωτικά φιλοδωρήματα επί του σκάφους. Η Norwegian Cruise Lines τράβηξε την προσοχή νωρίτερα φέτος για βήματα εξοικονόμησης κόστους, όπως η μείωση της υπηρεσίας προετοιμασίας κρουαζιέρας για καμπίνες non-premium και αλλάζοντας τα μπέργκερ 9 ουγγιών με άλλα 7 ουγγιών.

Τα κρουαζιερόπλοια εμφανίζονται ούτως ή άλλως σε αριθμούς ρεκόρ και οι μέτοχοι πανηγυρίζουν. Αφού παραλίγο να χρεοκοπήσουν εν μέσω Covid-19, και οι τρεις μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης είναι φορτωμένοι με χρέη, αλλά είδαν τις μετοχές τους να ανακάμπτουν κατά μέσο όρο κατά 76% φέτος.