Δυτικές εταιρείες «φορτσάρουν» για να φρενάρουν την επέλαση των Κινέζων στις σπάνιες γαίες

Οι νεοσύστατες τεχνολογικές εταιρείες αγωνίζονται να μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, μια ώθηση που αποσκοπεί στην εκτόξευση της επέκτασης της Δύσης στον εξειδικευμένο τομέα, που στηρίζει δισεκατομμύρια ηλεκτρονικές συσκευές.

Το υπάρχον πρότυπο για την επεξεργασία αυτών των στρατηγικών ορυκτών, γνωστό ως εκχύλιση με διαλύτη, είναι μια ακριβή και «βρώμικη» διαδικασία την οποία η Κίνα έχει εξασκήσει τα τελευταία 30 χρόνια. Η MP Materials (MP.N), η Lynas Rare Earths (LYC.AX) και άλλες δυτικές εταιρείες σπάνιων γαιών δυσκολεύτηκαν κατά καιρούς να την αναπτύξουν λόγω τεχνικών περιπλοκών και ανησυχιών για τη ρύπανση.

Σπάνιες γαίες: Αλμα 9% στις εισαγωγές σε επίπεδο ΕΕ

Οι σπάνιες γαίες είναι μια ομάδα 17 μετάλλων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μαγνητών που μετατρέπουν την ενέργεια σε κίνηση για ηλεκτρικά οχήματα, κινητά τηλέφωνα και άλλα ηλεκτρονικά είδη. Ενώ οι Αμερικανοί επιστήμονες συνέβαλαν στην ανάπτυξη της εξόρυξης σπάνιων γαιών με διαλύτη τη δεκαετία του 1950, τα ραδιενεργά απόβλητα από τη διαδικασία αυτή την θεωρήθηκαν σταδιακά αντιδημοφιλή στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κίνα άρχισε να επεκτείνεται με ταχείς ρυθμούς στον κλάδο από τη δεκαετία του 1980 και σήμερα ελέγχει το 87% της παγκόσμιας ικανότητας διύλισης σπάνιων γαιών, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Αυτή η διορατικότητα βοήθησε στην ανάδειξη της οικονομίας της χώρας στη δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο.

Δελεαστική προοπτική

Οι αναδυόμενοι δυτικοί ανταγωνιστές προσφέρουν τώρα τη δελεαστική προοπτική της επεξεργασίας των ορυκτών με ταχύτερους, καθαρότερους και φθηνότερους τρόπους, αν μπορέσουν να ξεκινήσουν με επιτυχία.

«Η υπάρχουσα διαδικασία διύλισης των σπάνιων γαιών είναι ένας εφιάλτης», δήλωσε η Isabel Barton, καθηγήτρια μεταλλευτικής και γεωλογικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν τόσες πολλές εταιρείες που υπόσχονται νέες μεθόδους, επειδή χρειαζόμαστε νέες».

Συνεντεύξεις με σχεδόν δύο δωδεκάδες συμβούλους της βιομηχανίας, ακαδημαϊκούς και στελέχη δείχνουν ότι αν μία ή περισσότερες από αυτές τις νέες τεχνολογίες επεξεργασίας επιτύχουν όπως ελπίζεται μέχρι το 2025, θα μπορούσαν να μειώσουν την εξάρτηση από την κινεζική τεχνολογία σπάνιων γαιών και τα τοξικά παραπροϊόντα της, ενώ παράλληλα θα ενίσχυαν τα σχέδια των δυτικών εταιρειών να χρεώνουν υψηλές τιμές για τα στρατηγικά ορυκτά.

Ενώ καμία δεν έχει ξεκινήσει εμπορικά – και ορισμένοι σύμβουλοι και αναλυτές του κλάδου αμφισβητούν αν θα είναι σε θέση να το πράξει σύντομα – μια ομάδα εταιρειών προχωρά με επιθετικά σχέδια ανάπτυξης.

Σε μια πρώην βάση της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στη Λουιζιάνα, η Ucore Rare Metals (UCU.V) στοχεύει να επεξεργαστεί σπάνιες γαίες μέχρι τα μέσα του 2025 χρησιμοποιώντας μια τεχνολογία γνωστή ως RapidSX που λέει ότι είναι τουλάχιστον τρεις φορές ταχύτερη από την εξόρυξη με διαλύτη, δεν παράγει επικίνδυνα χημικά απόβλητα και απαιτεί μόνο το ένα τρίτο του φυσικού χώρου.

«Στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε μια βορειοαμερικανική αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών», δήλωσε ο Michael Schrider, διευθύνων σύμβουλος της Ucore, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην τοποθεσία.

Η Ucore, που ιδρύθηκε το 2006, σχεδίαζε αρχικά να εξορύξει ένα κοίτασμα σπάνιων γαιών στην Αλάσκα. Αλλά η εταιρεία άλλαξε κατεύθυνση το 2022 για να επικεντρωθεί στη διύλιση, όχι στην εξόρυξη, μια στροφή που γεννήθηκε από αυτό που δύο στελέχη δήλωσαν ότι είδαν ως ελάττωμα στη στρατηγική της Δύσης να αποδυναμώσει την κυριαρχία της Κίνας στα ορυκτά.

Η Ucore, η οποία έχει δοκιμάσει τη διαδικασία της με χρηματοδότηση του Πενταγώνου, βρίσκεται τώρα σε συνομιλίες με 17 εταιρείες εξόρυξης για να αγοράσει ελαφρώς επεξεργασμένες προμήθειες σπάνιων γαιών, γνωστές ως συμπύκνωμα, να τις στείλει στο λιμάνι της Νέας Ορλεάνης και στη συνέχεια να τις μεταφέρει με φορτηγό σε μια αποθήκη 80.800 τετραγωνικών μέτρων που θα εξοπλιστεί με την τεχνολογία RapidSX από τον Ιανουάριο.

Οι ανθρακωρύχοι σπάνιων γαιών λένε όλο και περισσότερο ότι αρκούνται στο να επικεντρώνονται στο σκάψιμο των πετρωμάτων – αντί να επιτείνουν τις δραστηριότητές τους με το πρόσθετο βήμα της επεξεργασίας.

Και η ιδιωτική Phoenix Tailings νωρίτερα φέτος άρχισε να διυλίζει μικρές ποσότητες σπάνιων γαιών στη Μασαχουσέτη, χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που λέει ότι είναι απαλλαγμένη από εκπομπές και απόβλητα.

“Υπάρχουν τεχνολογίες που μπορούν να αναπτυχθούν και είναι πολύ καλύτερες από την εξόρυξη με διαλύτη”, δήλωσε ο Ρόμπερτ Φοξ, επιστήμονας στο Εθνικό Εργαστήριο Idaho του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Το εργαστήριο συμφώνησε τον περασμένο μήνα να ερευνήσει νέες τεχνικές διύλισης για την ιδιωτική εταιρεία U.S. Critical Materials, η οποία αναπτύσσει ένα κοίτασμα σπάνιων γαιών στο Γουαϊόμινγκ.

Θα αργήσουν τα αποτελέσματα

Παρά τη δίψα για νέες τεχνικές διύλισης, οι σύμβουλοι του κλάδου προειδοποίησαν ότι οι κατασκευαστές δεν μπορεί να περιμένουν πάρα πολλά και πολύ σύντομα από αυτή τη μέχρι στιγμής μη αποδεδειγμένη ομάδα νέων τεχνολογιών, ιδίως δεδομένων των επιθετικών στόχων ηλεκτροκίνησης του κόσμου.

Η τεχνολογία της Ucore, για παράδειγμα, δεν έχει λειτουργήσει ποτέ σε εμπορική κλίμακα και δεν αναμένεται να αποκτήσει προστασία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας μέχρι το επόμενο έτος, ένα χρονοδιάγραμμα που οι σύμβουλοι της βιομηχανίας επισήμαναν ως αιτία ανησυχίας δεδομένης της έντονης αντιπαλότητας για την πνευματική ιδιοκτησία.

“Ο χρονικός ορίζοντας που απαιτείται για την ανάπτυξη όλων αυτών των νέων τεχνολογιών διύλισης θα είναι μεγαλύτερος από ό,τι πολλοί αναμένουν”, δήλωσε ο Frank Fannon, σύμβουλος της βιομηχανίας ορυκτών και πρώην βοηθός υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ. Οι συζητήσεις για παραγωγή μέσα σε λίγα χρόνια “δημιουργούν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής”.Ωστόσο, η ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις αυξάνεται, ιδίως μετά την απόφαση του Πεκίνου νωρίτερα φέτος να περιορίσει τις εξαγωγές γερμανίου, γραφίτη και άλλων μετάλλων. Αυτό προκάλεσε ανησυχίες ότι οι σπάνιες γαίες θα μπορούσαν να είναι οι επόμενες.

Ο Fannon και αρκετοί Αμερικανοί πολιτικοί έχουν ζητήσει από τις δυτικές κυβερνήσεις να δημιουργήσουν κεντρικά κέντρα επεξεργασίας σπάνιων γαιών, ένα σχέδιο που ήδη επιδιώκει ο Καναδάς.

Στο Σασκάτσουαν, κυβερνητικοί επιστήμονες εργάζονται για να δρομολογήσουν τη δική τους τεχνολογία επεξεργασίας σπάνιων γαιών, αφού οι προσπάθειες αγοράς κινεζικής τεχνολογίας απέτυχαν το 2020.

«Κοιτάξαμε τις υπάρχουσες τεχνολογίες και είπαμε: “Υπάρχει καλύτερος τρόπος να το κάνουμε αυτό”», δήλωσε ο Mike Crabtree, διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου Έρευνας του Σασκάτσουαν (SRC), το οποίο χρηματοδοτείται από την επαρχιακή κυβέρνηση. «Θέλαμε να βάλουμε τη δική μας πινελιά σε αυτό».