Κατανάλωση: Λόγω ακρίβειας οι Ευρωπαίοι αγοράζουν λιγότερα γερμανικά προϊόντα

Θα στοιχημάτιζε κανείς ότι σε καιρούς οικονομικής απο-παγκοσμιοποίησης και γεωπολιτικών εντάσεων μεταξύ Δύσης και Ανατολής αλλά και σε μια συγκυρία όξυνσης του εμπορικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, οι εξαγωγές της Γερμανίας θα μειώνονταν προς τις τρίτες χώρες, ενώ θα αυξάνονταν προς τις χώρες-μέλη της ΕΕ. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο: Οι Ευρωπαίοι αγοράζουν λιγότερα γερμανικά προϊόντα σε αντίθεση με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς, ακόμα και με τους Κινέζους.

Τα στοιχεία της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες. Οι γερμανικές εξαγωγές στο σύνολό τους συνεχίζουν να υποχωρούν, έπειτα από την εντυπωσιακή εκτίναξη που είχαν απολαύσει από τα μέσα του 2021, μετά την υποχώρηση δηλαδή της πανδημίας και το «άνοιγμα» των οικονομιών. Τον Οκτώβριο υποχώρησαν κατά 0,2% συγκριτικά με το Σεπτέμβριο, αλλά σε ετήσια βάση συρρικνώθηκαν κατά 8,1% και περιορίστηκαν στα 126,4 δισ. ευρώ.

Γερμανία: Στη δίνη ενός δημοσιονομικού χάους που η ίδια δημιούργησε

Πρώτη στις εξαγωγές στον κόσμο

Παρενθετικά θα πρέπει να σημειώσει κανείς ότι η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική οικονομία του πλανήτη. Και ότι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της είναι παραδοσιακά οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά εξαιτίας της πληθωριστικής κρίσης και της γενικότερης οικονομικής δυσπραγίας των Ευρωπαίων εταίρων, όπως και των Γερμανών εξάλλου (η γερμανική οικονομία έχει διολισθήσει στην ύφεση, ως γνωστόν), το εμπορικό ισοζύγιο Γερμανίας-ΕΕ διαρκώς συρρικνώνεται. Η πτώση των γερμανικών εξαγωγών προς την ΕΕ εν μέρει αντισταθμίζεται, πάντως, από την αύξηση που σημειώνουν προς τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, ακόμα και την Κίνα.

Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο οι εξαγωγές της Γερμανίας προς τους υπόλοιπους «27» μειώθηκαν κατά 2,7% σε αξία συγκριτικά με το Σεπτέμβριο. Η τάση είναι σαφής και ανάλογη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς το πρώτο δεκάμηνο του 2023 οι εξαγωγές γερμανικών προϊόντων στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 2,4% σε ετήσια βάση.

Αντίθετα, οι εξαγωγές της Γερμανίας προς τον υπόλοιπο κόσμο αυξήθηκαν τον Οκτώβριο κατά 2,9%. Κυρίως αυξήθηκαν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά 5,7% και προς τη Βρετανία κατά 5,6%. Ακόμα και οι εξαγωγές προς την Κίνα σημείωσαν αύξηση κατά 1,5%.

Ανακάμπτει το ηθικό

Σε επίπεδο αγοράς, πάντως, τα αισθήματα απαισιοδοξίας δείχνουν να υποχωρούν. Το ανεξάρτητο γερμανικό Ινστιτούτο Ifo, που μεταξύ άλλων μετρά και το ηθικό των παραγόντων της εγχώριας αγοράς, κατέγραψε το Νοέμβριο βελτίωση του δείκτη εξαγωγών στις -3,8 μονάδες από -6,3 μονάδες που ήταν τον Οκτώβριο. Παραμένουν βέβαια αρνητικά τα αισθήματα της αγοράς, αλλά είναι τα λιγότερο απαισιόδοξα του τελευταίου εξαμήνου.

Διαφοροποιήσεις ηθικού καταγράφονται εξάλλου μεταξύ των διαφόρων επιχειρηματικών και βιομηχανικών κλάδων. Τα αισθήματα του αγροτοδιατροφικού κλάδου για το μέλλον είναι σαφώς αισιόδοξα, όπως επίσης και τα αισθήματα του κλάδου ένδυσης και υπόδησης. Στο βαρύνοντα για τη γερμανική οικονομία κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, αντίθετα, οι αισιόδοξοι και οι απαισιόδοξοι για το μέλλον εμφανίζονται μοιρασμένοι 50-50.

Ως ανησυχούντες για το μέλλον καταγράφονται από το Ifo δύο επίσης εμβληματικοί για τη γερμανική βιομηχανία εξαγωγικοί κλάδοι, των μηχανικών κατασκευών και των ηλεκτρικών συσκευών. Σε γενικές γραμμές, «οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αγωνίζονται για να ανακτήσουν μια δυναμική», διαπιστώνει ο Κλάους Φολράμπε, διευθυντής ερευνών του Ifo. «Αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη θα έλεγε κανείς ότι οι εξαγωγείς δεν άρχισαν ακόμα να συμμετέχουν ουσιαστικά στην ανάκαμψη της οικονομίας», συμπληρώνει.

«Θα πρέπει να παραδεχθεί κανείς ότι το υψηλό επίπεδο των επιτοκίων επηρεάζει ουσιαστικά σε παγκόσμιο επίπεδο τη ζήτηση για βιομηχανικό εξοπλισμό. Μιλάμε για έναν κλάδο που διαδραματίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στις γερμανικές εξαγωγές», παρατηρεί ο ρεπόρτερ της «Les Echos» Εμανουέλ Γκρασλάντ. Εξαιτίας της υποχώρησης των εξαγωγών της η Γερμανία αναμένεται να είναι η μοναδική οικονομία του G7 που θα συρρικνωθεί το 2023 – αναμένεται πτώση του ΑΕΠ της κατά 0,4%.

Για την επόμενη χρονιά η γερμανική κυβέρνηση προϋπολογίζει επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη, με αναιμικούς όμως ρυθμούς – μόλις 0,6%.

Συναγερμός για τη δημοσιονομική κρίση

Φευ, οι εκτιμήσεις αυτές των αναλυτών και της γερμαικής κυβέρνησης και οι προβολές στο μέλλον γίνονταν προτού ξεσπάσει η δημοσιονομική κρίση που προκάλεσε το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης.

Η απαγόρευση ως αντισυνταγματικής της μεταφοράς από την κυβέρνηση του Βερολίνου κονδυλίων ύψους 60 εκατ. ευρώ που προορίζονταν για την καταπολέμηση της πανδημίας στο υπό διαμόρφωση Ταμείο για την Κλιματική Κρίση μονοπωλεί εδώ και τρεις εβδομάδες το ενδιαφέρον όλων στη Γερμανία. Και απορροφά κάθε ενέργεια της κυβέρνησης Σολτς, ενώ δοκιμάζει παράλληλα και τη συνοχή της. Διότι ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Όλαφ Σολτς είναι υποχρεωμένος να συμπράττει με το εξ ορισμού ευαίσθητο περί τα περιβαλλοντικά Κόμμα των Πρασίνων και με το εκ πεποιθήσεως ευαίσθητο περί τα δημοσιονομικά Κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών.

«Αν χρειαστεί να καταρτιστεί ένας συμπληρωματικός προϋπολογισμός για να στηρίξει έκτακτες δαπάνες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξυπακούεται ότι θα πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη και για την ανάκαμψη του ΑΕΠ και για την τιθάσευση των πληθωριστικών πιέσεων», προειδοποίησε στην τελευταία έκθεσή του για τη Γερμανία ο ΟΟΣΑ. Κι αυτό επειδή θα αποθαρρύνει την κατανάλωση των ούτως ή άλλως σφιχτοχέρηδων εξ ιδιοσυγκρασίας Γερμανών σε μια συγκυρία κατά την οποία, λόγω της πτώσης των εξαγωγών, η εσωτερική ζήτηση αποκτά σπουδαίο ρόλο στην προσπάθεια της γερμανικής οικονομίας για ανάκαμψη και έξοδο από τη ύφεση.