Φωτοβολταϊκά δήμων: Το 2025 ο διαγωνισμός για δωρεάν ρεύμα στους ευάλωτους δημότες

Η νομοθετική βάση για να προχωρήσει το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Ενεργειακού Συμψηφισμού που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα, το «Απόλλων», αναμένεται να προωθηθεί άμεσα προς ψήφιση στη Βουλή. Στόχος ο συμψηφισμός περίπου 1.620 GWh (γιγαβατώρα) κατ΄ έτος για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών Δήμων και Περιφερειών της χώρας και ενεργειακά φτωχών νοικοκυριών, ενέργεια η οποία θα προέλθει από ώριμα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ισχύος περίπου 1,1 GW (γιγαβάτ).

Διαγωνισμός

Η επιλογή των έργων, με ή χωρίς μονάδα αποθήκευσης ενέργειας,  θα γίνεται μέσω διαγωνισμού για την  υποβολή προσφορών, για  κάθε Ενεργειακή Κοινότητα, κατόπιν σχετικής απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την εκκίνηση της διαδικασίας να προσδιορίζεται στο 2025.  Στόχος είναι οι σταθμοί ΑΠΕ να λειτουργούν στα τέλη του 2027. Οι κάτοχοι των επιλέξιμων σταθμών ΑΠΕ θα συνάπτουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια (πιθανώς 20ετή) με τον Διαχειριστή  Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) για την ενέργεια που θα παράγουν και θα παρέχουν προς συμψηφισμό για τις ανάγκες της εκάστοτε Ενεργειακής Κοινότητας. Μετά το τέλος της  διάρκειας των συμβάσεων Λειτουργικής Ενίσχυσης των σταθμών ΑΠΕ, οι μονάδες ΑΠΕ θα μεταβιβάζονται στις εκάστοτε Ενεργειακές Κοινότητες.

ΑΠΕ: Έρχονται μεγαλύτερες περικοπές «πράσινης» ενέργειας, ελλείψει ηλεκτρικού χώρου

Μάλιστα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ, στους επιλέξιμους σταθμούς ΑΠΕ θα μπορεί να χορηγείται και επενδυτική ενίσχυση από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ή και άλλες πηγές χρηματοδότησης. Όσον αφορά στην  τροποποίηση αδειών των έργων ΑΠΕ που θα επιλεγούν για συμμετοχή στο πρόγραμμα «Απόλλων» ή στην έκδοση των απαιτούμενων άδειων για την εγκατάσταση τους,  θα εξετάζονται κατά  απόλυτη προτεραιότητα από τις αρμόδιες αρχές.  Σχετικά με τους σταθμούς ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να τηρούνται  τα υφιστάμενα περιθώρια απορρόφησης ισχύος έργων ΑΠΕ.

Πώς θα «τρέξει» το Πρόγραμμα

Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ρύθμιση που θα προωθηθεί άμεσα στη Βουλή,  θα θέτει σαφή χρονοδιαγράμματα, σύμφωνα με τα οποία ο κάθε δήμος θα πρέπει εντός εξαμήνου, δηλαδή έως τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού,  να συστήσει μια Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών (ΕΚΠ), διαφορετικά θα αποκλείεται η συμμετοχή του στο Πρόγραμμα. Στη συνέχεια, έως το τέλος του 2024 η κάθε ενεργειακή κοινότητα θα πρέπει να έχει συγκεντρώσει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία (ήτοι το σύνολο ωφελούμενων μελών, το πλήθος των προς συμψηφισμό παροχών κατανάλωσή τους, τις ετήσιες καταναλώσεις ρεύματος αυτών αλλά και τα προφίλ κατανάλωσης, και τον αριθμό των  δικαιούχων Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α και τις καταναλώσεις τους).  Τα δεδομένα που θα συγκεντρώνονται για τους Ωφελούμενους από την ενεργειακή κοινότητα θα αφορούν το έτος 2023, το οποίο θα αποτελεί έτος αναφοράς για τον καθορισμό της  συνολικής κατανάλωσης ενέργειας προς συμψηφισμό των ευάλωτων νοικοκυριών.

Οι μελέτες

Θα ακολουθήσουν το 2025 μελέτες και  διαστασιολόγηση των απαιτούμενων έργων ανά Περιφέρεια και ανά ενεργειακή κοινότητα ώστε να προκύψει η ισχύς των σταθμών ΑΠΕ που θα πρέπει να υλοποιηθούν για την κάλυψη των αναγκών του Προγράμματος. Για την υλοποίησή τους θα γίνει ανοιχτός διαγωνισμός από το ΥΠΕΝ και το κόστος θα καλυφθεί από το Πράσινο Ταμείο. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει η προκήρυξη του διαγωνισμού για την επιλογή των έργων, ισχύος περίπου 1,1 GW.

Σκοπός του προγράμματος είναι αποκλειστικά η κάλυψη του συνόλου ή μέρους των ενεργειακών αναγκών των ωφελούμενων (δικαιούχοι Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α’, δήμοι και Περιφέρειες και   οι επιχειρήσεις τους,   Γενικοί και Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων,  Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης). Η αυτοκατανάλωση θα γίνει με εφαρμογή εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού, δηλαδή η  παραγόμενη ενέργεια του σταθμού ΑΠΕ θα διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο και θα συμψηφίζεται σε πραγματικό χρόνο με την κατανάλωση στις εγκαταστάσεις του χρήστη.

Ο στόχος

Στόχος του προγράμματος είναι η κάλυψη του 90% της ενεργειακής κατανάλωσης των ευάλωτων νοικοκυριών   (127.500 δικαιούχοι ΚΟΤ-2) και του 50% της κατανάλωσης των Δήμων και Περιφερειών της χώρας, των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης  και Αποχέτευσης (9.455  παροχές)   και των Γενικών και Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (3.570 παροχές). Οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α’ (ΚΟΤ Α’) για να ωφεληθούν από το πρόγραμμα δεν θα απαιτείται να είναι μέλη της Ενεργειακής Κοινότητας (κατά παρέκκλιση των προβλέψεων του νόμου  4001/2011). Επίσης, δήμοι, Περιφέρειες και οι επιχειρήσεις που τους ανήκουν, θα  μπορούν να συμμετέχουν σε Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών (ΕΚΠ) άλλης Περιφέρειας, μόνον εφόσον δεν έχει συσταθεί μία αντίστοιχη στην δική τους Περιφέρεια.

Κάθε ΕΚΠ θα πρέπει να συνάπτει τριμερή σύμβαση αυτοκατανάλωσης με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια με τους εκάστοτε προμηθευτές που εκπροσωπούν τις προς συμψηφισμό παροχές κατανάλωσης και τους κατόχους των επιλέξιμων σταθμών. Με την σύμβαση αυτοκατανάλωσης θα ρυθμίζονται και τυχόν θέματα αποζημίωσης των προμηθευτών από τον ΔΑΠΕΕΠ για την προς συμψηφισμό ενέργεια των ωφελούμενων.

Στους Ωφελούμενους ενδέχεται να  καθορίζονται και χρεώσεις   για μέρος της ενέργειας που συμψηφίζεται το οποίο θα αποτελεί έσοδο για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (ΕΛΑΠΕ).

Η υπουργική απόφαση

Με υπουργική απόφαση θα καθοριστούν αργότερα οι υπόλοιπες λεπτομέρειες του προγράμματος «Απόλλων»  όπως   τα ποσοστά κάλυψης των ενεργειακών αναγκών των Ωφελούμενων, οι τεχνολογίες και η ισχύς των έργων που θα συμμετέχουν στο Πρόγραμμα μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών, το ακριβές χρονοδιάγραμμα, η διαδικασία εφαρμογής αυτοκατανάλωσης με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό, η μεθοδολογία και η διαδικασία επιμερισμού της παραγόμενης ενέργειας, η  αδειοδοτική ωριμότητα των έργων που θα μπορούν να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς για το Πρόγραμμα, η ανώτατη επιτρεπόμενη τιμή προσφοράς για την παραγόμενη και προς συμψηφισμό ενέργεια κλπ.  Φορέας υλοποίησης του προγράμματος θα είναι η Διεύθυνση ΑΠΕ και Εναλλακτικών Καυσίμων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).