Ναυτιλία: Αυξήθηκαν ελαφρώς τα φορτία που διακίνησαν τα ευρωπαϊκά λιμάνια [γραφήματα]

Το συνολικό μεικτό βάρος των εμπορευμάτων που διακινήθηκαν στους λιμένες της ΕΕ υπολογίστηκε σε 3,5 δισεκατομμύρια τόνους το 2022, σημειώνοντας ελαφρά αύξηση σε σύγκριση με το 2021 (+0,8 %). Παρά την ανάκαμψη μετά τη σημαντική πτώση που παρατηρήθηκε το 2020, λόγω της πανδημίας COVID-19 και των επακόλουθων περιορισμών που τέθηκαν σε ισχύ στην ΕΕ και παγκοσμίως, τα επίπεδα του 2022 εξακολουθούν να είναι ελαφρώς χαμηλότερα από αυτά που παρατηρήθηκαν το 2018. Πριν από την ύφεση το 2020, η λιμενική εμπορευματική δραστηριότητα της ΕΕ ακολουθούσε θετική τάση από το 2014, υποδεικνύοντας μια ελαφρά πορεία ανάκαμψης μετά την οικονομική κρίση του 2009. Αφού το πρώτο τρίμηνο του 2021 μειώθηκε σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, παρατηρήθηκε σαφής ανάκαμψη στο τρία τελευταία τρίμηνα του 2021 και τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2022. Στη συνέχεια, καταγράφηκε πτωτική τάση τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2022, με -0,1 % το τρίτο τρίμηνο και -2,2 % το τέταρτο τρίμηνο.

Εμπορευματοκιβώτια: Τα «πράσινα» λιμάνια και το κόστος των ρύπων

Η Ολλανδία παρέμεινε η μεγαλύτερη χώρα θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων στην Ευρώπη το 2022, ενώ το Ρότερνταμ, η Αμβέρσα-Μπρυζ, το Αμβούργο, το Άμστερνταμ, η Αλγεσίρας, η HAROPA(Χάβρη και Ρουέν) και η Μασσαλία διατήρησαν τις θέσεις τους ως τα επτά μεγαλύτερα εμπορευματικά λιμάνια στην ΕΕ.

Η Ολλανδία ανέφερε τον μεγαλύτερο όγκο θαλάσσιων εμπορευμάτων που διακινήθηκαν στην Ευρώπη το 2022. Με 590 εκατομμύρια τόνους, ο όγκος των θαλάσσιων εμπορευμάτων που διακινήθηκαν στους ολλανδικούς λιμένες αντιπροσώπευε το 17,0 % του συνόλου της ΕΕ το 2022. Την Ολλανδία ακολούθησαν η Ισπανία και η Ιταλία, με αντίστοιχα μερίδια 14,1 % και 13,7 %.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί η παρουσία της Τουρκίας (υποψήφια προς ένταξη χώρα) η οποία διακίνησε 536 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων το 2022, και βρέθηκε μεταξύ Ολλανδίας και Ισπανίας όσον αφορά τη συνολική χωρητικότητα διακινούμενων εμπορευμάτων μέσω θαλάσσης.

Περισσότερα θαλάσσια εμπορεύματα εκφορτώνονται από πλοία παρά φορτώνονται σε πλοία στην πλειονότητα των χωρών της ΕΕ. Επίσης ο 2022, τα υγρά φορτία αποτελούσαν το 37,0 % του συνολικού φορτίου που διακινήθηκε στους κύριους λιμένες της ΕΕ

Τα υγρά εμπορεύματα χύδην αντιπροσώπευαν το 37,0 % του συνολικού φορτίου που διακινήθηκε στους κύριους λιμένες της ΕΕ το 2022, ακολουθούμενα από ξηρά χύδην εμπορεύματα (22,9 %), εμπορευματοκιβώτια (22,8 %) και αγαθά που μεταφέρθηκαν σε φορτηγά οχήματα με πλοία Ro-Ro (11,9 %). Οι μεγαλύτεροι όγκοι υγρών προϊόντων χύδην διακινήθηκαν στην Ολλανδία (276 εκατ. τόνοι), ακολουθούμενη από την Ιταλία (197 εκατ. τόνοι) και την Ισπανία (181 εκατ. τόνοι). Η Γαλλία κατέγραψε το υψηλότερο μερίδιο υγρών προϊόντων χύδην ως ποσοστό των συνολικών χωρητικών που διέρχονται από τους κύριους λιμένες της το 2022 (47,1 %). Τα υγρά προϊόντα χύδην ήταν κυρίαρχα σε 13 άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Με 151 εκατομμύρια τόνους το 2022, τα ολλανδικά λιμάνια διακίνησαν επίσης τους μεγαλύτερους όγκους ξηρών εμπορευμάτων χύδην στην ΕΕ, ακολουθούμενη από την Ισπανία με 103 εκατ. τόνους.

Η Ρουμανία είχε το υψηλότερο μερίδιο χύδην ξηρών προϊόντων ως ποσοστό των συνολικών χωρητικών το 2022 (55,9 %), αντανακλώντας κυρίως μεγάλους όγκους προς τα έξω κινήσεις γεωργικών προϊόντων από τους λιμένες της.

Εμπορευματοκιβώτια

Οι μεγαλύτεροι όγκοι εμπορευμάτων με εμπορευματοκιβώτια, διακινήθηκαν σε ισπανικά και ολλανδικά λιμάνια, με 152 εκατομμύρια τόνους και 113 εκατομμύρια τόνους, αντίστοιχα. Τις δύο κορυφαίες χώρες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ακολούθησαν η Γερμανία και το Βέλγιο με 111 και 109 εκατομμύρια τόνους εμπορευματοκιβωτίων, αντίστοιχα.

Πλοία μεταφοράς οχημάτων (Ro-ro)

Το μερίδιο των πλοίων μεταφοράς οχημάτων (Ro-Ro) στη συνολική χωρητικότητα εμπορευμάτων ήταν το υψηλότερο για την Ιρλανδία (31,6 %) και τη Δανία (28,8 %), αντικατοπτρίζοντας τη σημασία της κυκλοφορίας των οχηματαγωγών Ro-Ro στις θαλάσσιες μεταφορές αυτών των χωρών. Σε όρους χωρητικότητας, η Ιταλία (90 εκατομμύρια τόνοι) κατέγραψε τους μεγαλύτερους όγκους εμπορευμάτων της ΕΕ που μεταφέρθηκαν με κινητές μονάδες Ro-Ro το 2022.

Άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο

Το 2022, η μεγαλύτερη κατηγορία μεμονωμένων αγαθών που διακινούνταν στα κύρια λιμάνια της ΕΕ ήταν «Άνθρακας και λιγνίτης. αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο»

Σε επίπεδο ΕΕ, οι κύριοι τύποι εμπορευμάτων (σύμφωνα με την ταξινόμηση NST 2007) που διακινούνται στους κύριους λιμένες της ΕΕ ήταν «άνθρακας και λιγνίτης· αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο» (18,9 %) και «οπτάνθρακας και προϊόντα διύλισης πετρελαίου» (17,1 %), το 2022. Αυτές οι δύο κατηγορίες αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ένα τρίτο του συνόλου των εμπορευμάτων που διακινούνται στους κύριους λιμένες της ΕΕ.

Τα επτά μεγαλύτερα λιμάνια στην ΕΕ

Το Ρότερνταμ, η Αμβέρσα και το Αμβούργο, που βρίσκονται όλα στην ακτή της Βόρειας Θάλασσας, διατήρησαν τη θέση τους ως τα τρία κορυφαία λιμάνια της ΕΕ το 2022, τόσο ως προς το μεικτό βάρος των διακινούμενων εμπορευμάτων όσο και ως προς τον όγκο των εμπορευματοκιβωτίων που διακινούνται στα λιμάνια. Τα 20 μεγαλύτερα λιμάνια φορτίου αντιπροσώπευαν το ήμισυ (50,2 %) της συνολικής χωρητικότητας εμπορευμάτων που διακινήθηκαν στους λιμένες της ΕΕ το 2022. Το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, το Ρότερνταμ στις Κάτω Χώρες, αντιπροσώπευε από μόνο του το 12,3 % της συνολικής χωρητικότητας που διακινήθηκε σε τους λιμένες της ΕΕ.

Τα επτά μεγαλύτερα λιμάνια φορτίου στην ΕΕ παρέμειναν τα ίδια το 2022 σε σύγκριση με το 2021. Μεταξύ των κορυφαίων 20 λιμένων της ΕΕ, οι τόνοι εμπορευμάτων που διακινήθηκαν το 2022 μειώθηκαν σε 10 λιμάνια σε σύγκριση με το 2021. Τις μεγαλύτερες μειώσεις κατέγραψε ο Πειραιάς (-8,8 % ), Bremerhaven (-8,6 %), Βαλένθια (-7,1 %) και Αμβούργο (-7,0 %).

Το 67,5% των εμπορευμάτων μεταφέρθηκε από τη θάλασσα

Εξετάζοντας αποκλειστικά το εμπόριο μεταξύ κυριότερων λιμένων της ΕΕ και ξένων λιμανιών υπολογίζεται ότι διακινήθηκαν 3,0 δισεκατομμύρια τόνοι. Οι θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων της ΕΕ αυξήθηκαν μεταξύ 2021 και 2022 (+3,5 %). Η πλειονότητα αυτών των εμπορευμάτων (67,5 %) μεταφέρθηκε από ή προς λιμένες εκτός ΕΕ (διεθνείς μεταφορές εκτός ΕΕ), καθιστώντας τις θαλάσσιες μεταφορές τον πιο συνηθισμένο τρόπο μεταφοράς εμπορευμάτων μεγάλων αποστάσεων από ή προς την ΕΕ, σε όρους χωρητικότητας. Οι διασυνοριακές μεταφορές μεταξύ λιμένων της ΕΕ (διεθνείς μεταφορές εντός ΕΕ) ανήλθαν στο 21,2 % των θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων το 2022, ενώ οι μεταφορές εμπορευμάτων μεταξύ εθνικών λιμένων αντιστοιχούσαν στο 7,5 % του συνόλου των θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ.

Το 2022, 96,0 εκατομμύρια TEU εμπορευματοκιβωτίων διακινήθηκαν στα κύρια λιμάνια της ΕΕ

Το 2022, 96,0 εκατομμύρια ισοδύναμες μονάδες είκοσι ποδιών (TEU) διακινήθηκαν στα κύρια λιμάνια της ΕΕ (Εικόνα 11), σημειώνοντας μείωση κατά 4,0 % σε σύγκριση με το 2021. Όσον αφορά τα φορτωμένα εμπορευματοκιβώτια, η μείωση το 2022 ήταν πιο σημαντική (-6,6 %) ) ενώ ο χειρισμός κενών εμπορευματοκιβωτίων αυξήθηκε σημαντικά κατά 9,1 %.

Η Ισπανία ανέφερε τους μεγαλύτερους όγκους εμπορευματοκιβωτίων που διακινήθηκαν στην Ευρώπη το 2022. Με 17,1 εκατομμύρια TEU, ο όγκος των εμπορευματοκιβωτίων που διακινήθηκαν στους ισπανικούς λιμένες αντιπροσώπευε το 17,8 % του συνόλου της ΕΕ το 2022. Την Ισπανία ακολούθησαν η Ολλανδία (15,4 %), η Γερμανία (14,4 % του συνόλου της ΕΕ), το Βέλγιο (12,8 %) και η Ιταλία (11,1 %). Συνολικά, αυτές οι πέντε χώρες είχαν σχεδόν το 72 % των εμπορευματοκιβωτίων που διακινούνταν στα κύρια λιμάνια της ΕΕ το 2022.

Το μεγαλύτερο λιμάνι

Με διακίνηση 14,0 εκατομμυρίων TEU, το Ρότερνταμ ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων της ΕΕ το 2022 (Εικόνα 14). Το Ρότερνταμ ακολούθησε η Αμβέρσα-Μπριζ με 12,3 εκατομμύρια TEU και το Αμβούργο με 8,4 εκατομμύρια TEU συνολικά. Συνολικά, πέντε από τα 20 κορυφαία λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων κατέγραψαν αυξήσεις στον αριθμό των TEU που διακινήθηκαν σε σύγκριση με το 2021.