Το «Ευκλείδιον Θεώρημα» και το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα

Αναμνήσεις του Δημήτρη Στεργίου

Με λανθασμένη αρχή της ομιλίας του στη Βουλή άσκησε κριτική προς την κυβέρνηση ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Αριστεράς Ευκλείδης Τσακαλώτος, λέγοντας ότι ο Δημήτρης Τσοβόλας θέσπισε το 1986 το τεκμαρτό εισόδημα των 400.000 δραχμών (1.174 ευρώ!!!) για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τονίζοντας, διαζευκτικά, πάλι λανθασμένα, ότι «συνεπώς, είτε ο Δημήτρης Τσοβόλας ήταν 40 χρόνια μπροστά από την εποχή του, είτε εσείς 40 χρόνια πίσω».

Αλλά, αυτό το «Ευκλείδιον Θεώρημα» είναι λάθος και ως προ το πρόσωπο και ως προς τον χρόνο. Κατ΄αρχάς, όπως προκύπτει από το αρχείο μου και το βιβλίο «430 Ιστορίες οικονομικής τρέλας-1972-2012», τα «αντικειμενικά κριτήρια προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος περίπου 1.300 κατηγοριών επαγγελματιών» θεσπίστηκαν τον Μάρτιο του 1994.

Ύστερα, εμπνευστής του συστήματος ήταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Αλέκος Παπαδόπουλος, ο οποίος και το θέσπισε.Μάλιστα σε συνέντευξή του στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (28 Απριλίου 1994) τόνισε μεταξύ άλλων, τα εξής: «Η ρύθμιση που κάνουμε για τα αντικειμενικά κριτήρια είναι τέτοια, ώστε δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν. Απόλυτο έλεγχο δεν θέλουμε να κάνουμε, γιατί θα καταλήγαμε στον ίδιο παρανομαστή… Ο πρώτος χρόνος εφαρμογής θα μας δείξει τις όποιες αδυναμίες και τα όποια κενά του συστήματος, τα οποία θα καλύψουμε. Οι αντιδράσεις που υπάρχουν δεν είναι για τα συγκεκριμένα κριτήρια, αλλά για το σύστημα αυτό καθεαυτό στο οποίο δεν θέλουν να ενταχθούν». Στη συνέχεια, εξέφρασε «την πίστη του ότι μετά το 1995 και το 1996 το σύστημα αυτό θα συμβάλει στη σύλληψη μεγάλους μέρους της φοροδιαφυγής…»

Τότε, αντιθέτως, ο πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (Νέα Δημοκρατία) Τίμος Χριστοδούλου, σε συνέντευξή του στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (5 Μαϊου 1994) τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Είναι μέτρο που πουθενά δεν είχε μόνιμη εφαρμογή. Στην Ελλάδα, υπό την αδήριτη ανάγκη της αδυναμίας λειτουργίας της φορολογικής μηχανής να προχωρήσει σε εισπράξεις, δεν υπήρχε άλλη λύση. Τα αντικειμενικά κριτήρια έχουν εγγενή χαρακτηριστικά αδικίας…».

Ένα χρόνο αργότερα, στις 29 Απριλίου του 1995, εκδηλώθηκε μαζική (όπως τώρα, καλή ώρα!) αντίδραση των επαγγελματοβιοτεχνών και των εμπόρων στα λεγόμενα «αντικειμενικά» κριτήρια φορολόγησής τους με απεργία διαμαρτυρίας. Επρόκειτο για αντίδραση στην πιο μεγάλη ίσως φοροεισπρακτική επιδρομή που εκδηλώθηκε επί κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ με τους πιο σκληρούς τρόπους όχι μόνο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και τους μισθωτούς.

Υπενθυμίζω ότι τον Οκτώβριο του 1999, η τότε κυβέρνηση, με νέο νομοσχέδιο, επεχείρησε να αλλάξει το σύστημα αυτό, διατηρώντας με παραλλαγές τα αντικειμενικά κριτήρια. Τότε, υπολογιζόταν ότι από το 1994 έως το 1999 έβαλαν «λουκέτο» 128.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τα «αντικειμενικά» κριτήρια!