Συμφωνούμε στα βασικά

Κάνοντας μια γερή βουτιά στα άδυτα της ελληνικής οικονομίας, όλο το προηγούμενο διήμερο στο συνέδριο OTForum του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», γίνεται ξεκάθαρα αντιληπτό ένα πράγμα: ότι συμφωνούμε τουλάχιστον στα βασικά για το πού θέλουμε να πάνε η οικονομία και η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Δεν είναι κάτι συνηθισμένο αυτό που συμβαίνει. Παλαιότερα, επειδή δεν συμφωνούσαμε σε αυτά που σήμερα είναι αυτονόητα, η χώρα έμπλεξε για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι της αναλογούσε στην περιπέτεια των μνημονίων. Αυτό δείχνει ότι έχει αλλάξει.

Πράγμα όχι εύκολο, όχι απλό και σίγουρα όχι δεδομένο. Ο καθένας από τη διαφορετική του σκοπιά. Ανάλογα με τις ιδεολογικές του καταβολές και προσεγγίσεις. Προφανώς και με βάση το προσωπικό του συμφέρον αλλά και τις μέχρι τώρα προσλαμβάνουσές του. Αλλά το συμπέρασμα παραμένει το ίδιο. Η συναίνεση στις βασικές αρχές δεν έχει προηγούμενο στη σύγχρονη ελληνική οικονομική ιστορία. Και πάνω σε αυτή τη συναίνεση πρέπει να χτίσουμε το μέλλον της χώρας.

Η συμφωνία περιλαμβάνει την πίστη όλων στην Ευρώπη, ούτε αυτό ήταν πάντα δεδομένο και κάποιες φορές ούτε σίγουρο. Περιλαμβάνει τη σημασία στο ταλέντο ότι αυτό πρέπει να αμειφθεί με τρόπο διακριτό, ανάλογο της αξίας του. Οτι η επιχείρηση είναι ο βασικός πυλώνας της οικονομίας και όχι το κράτος. Αυτή θα πρέπει να διευκολύνουμε, καθώς σε αυτή θα στηριχτεί η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη μιας εξωστρεφούς οικονομίας και τα έσοδα του κράτους. Από την πλευρά του, το κράτος θα πρέπει να είναι ο ρυθμιστής που θα βάζει τους κανόνες και θα ελέγχει την εφαρμογή τους. Θα φροντίζει να προσέχει και να ενισχύει τους πιο αδύναμους, ώστε κανείς να μη μένει πίσω. Προσέξτε, αυτά δεν τα πιστεύει μια μικρή πλειοψηφία πλέον, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού τόξου, οι άνθρωποι της γνώσης, της εργασίας.

Πιστεύει κανείς ότι θα μπορούσαμε να συζητήσουμε έστω για να σπάσει το μονοπώλιο του κράτους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και να μην ξεσηκωθεί ο κόσμος; Τώρα όλοι τοποθετούνται και αν το πιστέψει πραγματικά η κυβέρνηση, το πιθανότερο είναι να το δούμε να γίνεται πράξη, έστω και με 15 χρόνια καθυστέρηση.

Φανταζόταν κανείς ύστερα από 20 χαμένα χρόνια ανάπτυξης (το ΑΕΠ το 2022 ήταν 191 δισ. σε σταθερές τιμές όσο περίπου το 2001, Ηλίας Λεκκός, Τρ. Πειραιώς) ότι η Ελλάδα θα έχει όλες τις προοπτικές για να γίνει κόμβος τόσο στην ενέργεια όσο και στα logistics και στα data centers; Οτι για τη χώρα ο ρεαλιστικός πήχης των προσδοκιών για τα επόμενα χρόνια είναι μια ανάπτυξη κοντά στο 3% ετησίως, όταν ο πυρήνας της Ευρώπης αντιμετωπίζει μια κρίση στασιμότητας – ενδεχομένως και ύφεσης – με δομικά χαρακτηριστικά;

Θα πει κάποιος για τους ακόμα χαμηλούς μισθούς και την ακρίβεια, δεν λες τίποτα. Προφανώς και είναι σημαντικά ζητήματα. Αλλωστε μια οικονομία για να θεωρείται επιτυχημένη πρέπει το αποτέλεσμά της να καταλήγει στην οικονομική ευημερία των πολιτών της. Εχουμε δρόμο για αυτά. Εμείς μόλις πρόσφατα συμφωνήσαμε στα βασικά και αυτό δεν είναι λίγο, ούτε δεδομένο..