Γιατί δεν πάνε να δουλέψουν οι άνεργοι;

Ενας πολύπειρος της κατασκευαστικής αγοράς, ο εντεταλμένος σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Πέτρος Σουρέτης, μιλάει συχνά-πυκνά για την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Πρόσφατα μετέφερε την προσωπική του εμπειρία, όταν μέσω της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) στην Κρήτη έκανε ως εταιρεία μια διερεύνηση σε 1.600 δηλωμένους ανέργους. Το αποτέλεσμα τον εξέπληξε και αυτόν. Μόλις οκτώ ενδιαφέρθηκαν! Για την ακρίβεια 1.592 προτίμησαν την ασφάλεια των επιδομάτων.

Η ίδια εικόνα και στην άλλη άκρη της χώρας. Επειτα από τεράστιες προσπάθειες και πιέσεις του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, οι αρμόδιοι υπουργοί υπέγραψαν απόφαση για την εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος, που είχε ως στόχο την παροχή κινήτρων στους ανέργους της Δυτικής Μακεδονίας, προκειμένου να απασχοληθούν στο μάζεμα της ελιάς στην Κρήτη. Το πρόγραμμα έκανε λόγο για 500 θέσεις. Τελικά, όπως επισήμανε ο Αδωνις Γεωργιάδης, μόλις 55 εκδήλωσαν ενδιαφέρον και από αυτούς μόλις 2 εμφανίστηκαν για δουλειά.

Κι όμως οι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων της ΔΥΠΑ τον Οκτώβριο ξεπερνούσαν τους 900.000. Αντίστοιχα, οι άνεργοι σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, επίσης τον Οκτώβριο, φτάνουν τους 453.783. Η διαφορά οφείλεται στο ότι η ΕΛΣΤΑΤ προσμετράει µόνο όσους δεν εργάζονται, αναζητούν εργασία και είναι άμεσα διαθέσιμοι να αναλάβουν εργασία. Στο μητρώο της ΔΥΠΑ εγγράφεται οποιοσδήποτε δηλώσει άνεργος και αναζητά εργασία, αλλά η ενεργή αναζήτηση και διαθεσιμότητα για εργασία δεν επιβεβαιώνονται συστηματικά, παρά µόνο σποραδικά. Αυτό σημαίνει πως ένας άνεργος που δεν αναζητά εργασία μπορεί να είναι εγγεγραμμένος άνεργος στη ΔΥΠΑ και να παίρνει τα επιδόματα, αλλά η ΕΛΣΤΑΤ τον προσμετρά ως ανενεργό (εκτός εργατικού δυναμικού) και όχι ως άνεργο, βάσει του σχετικού ορισμού του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Σε κάθε περίπτωση ένας σημαντικός αριθμός συμπολιτών μας θα έπρεπε φυσιολογικά να είναι διαθέσιμος για εργασία. Κι όμως πληθαίνουν οι κλάδοι που δεν βρίσκουν εργαζόμενους. Οχι μόνο σε δουλειές για σκληραγωγημένους, όπως τα χωράφια και οι κατασκευές, αλλά και σε επαγγέλματα γραφείου.

Ο λογαριασμός των ελλείψεων εργαζομένων ανέβηκε χθες. Προστέθηκαν 83.000 πληροφορικάριοι. Η μελέτη, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Ελλάδος, δείχνει ότι ακόμα και σε έναν τομέα όπως η τεχνητή νοημοσύνη, που όλοι φοβόντουσαν ότι θα οδηγούσε σε συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού, δημιουργούνται ανάγκες απασχόλησης. Καλά αμειβόμενες, υψηλής εξειδίκευσης θέσεις εργασίας. Αλλά και εκεί εργαζόμενους δεν βρίσκουν.

Για όλη αυτή την κατάσταση, κάποιοι αποδίδουν το πρόβλημα στο γεγονός ότι πολλοί έχουν μείνει εκτός εργασίας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν νιώθουν ικανοί να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων. Για αυτούς η ευθύνη είναι κυρίως του κράτους, για το πώς θα τους επανακαταρτίσει ώστε να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας.

Οι περισσότεροι ωστόσο δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Στη ΔΥΠΑ η πιο πολυπληθής κατηγορία είναι αυτών που δεν απαντούν στα τηλέφωνα και τα email των υπαλλήλων που τους καλούν για να τους προτείνουν μια δουλειά. Πώς ζουν αυτοί οι άνθρωποι; Με επιδόματα, όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, είτε με χρήματα από την τσέπη των γονιών, είτε δουλεύουν με μαύρη ανασφάλιστη εργασία. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι επιδόματα όπως αυτό του ενοικίου ή το μειωμένο τιμολόγιο του ρεύματος χάνεται όταν αυξηθεί το εισόδημα μέσω της νόμιμης εργασίας.

Εδώ και έναν χρόνο έχει υπογραφεί μια διάταξη η οποία προβλέπει ότι όποιος αρνηθεί τρεις προτάσεις εργασίας θα διαγράφεται από τα μητρώα της ΔΥΠΑ, ωστόσο ελάχιστα έχει μειωθεί ο αριθμός τους. Και το αντικίνητρο της εργασίας συνεχίζει ισχυρό.