Για πρώτη φορά από το 2015, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ – NPLs) στους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών αυξάνεται, αν και με μέτριο ρυθμό. Παρόλα αυτά, κατά τον οίκο Scope, το πιο πιθανό σενάριο είναι η σταδιακή και μόνο επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών ως αποτέλεσμα των υψηλότερων επιτοκίων και της μέτριας οικονομικής ανάκαμψης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Αλλά αυτό θα έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στην πιστοληπτική ικανότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών. Ένα σοκ ΜΕΔ είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί, κατά τον Scope, ο οποίος μάλιστα επισημαίνει ότι χώρες που είχαν πρωταγωνιστήσει στο παρελθόν στα υψηλά επίπεδα προβληματικών δανείων, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, θα έχουν καλύτερες επιδόσεις. Ωστόσο, εάν η οικονομική επιβράδυνση είναι πιο έντονη, θα μπορούσε να υπάρξει ευρύτερη υλοποίηση του πιστωτικού κινδύνου κατά το δεύτερο εξάμηνο.
Scope: Πώς ο πληθωρισμός βοήθησε την Ελλάδα – Ανθεκτική σε ένα σοκ πετρελαίου
Η ταχεία αύξηση των επιτοκίων είναι ο κύριος μοχλός της ανάκαμψης στην ποιότητα του ενεργητικού, θέτοντας τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες σε μεγαλύτερο κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων. Ωστόσο, είναι θετικό ότι ο σχηματισμός ΜΕΔ έχει περιοριστεί και είναι ευρέως διαδεδομένος σε χώρες και τομείς. Ταυτόχρονα, τα υψηλότερα επιτόκια ενισχύουν τα κέρδη για πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ οι ικανότητές τους απορρόφησης πιστωτικών ζημιών είναι ισχυρότερες.
Η Scope πιστεύει ότι τα ΜΕΔ θα συνεχίσουν να αυξάνονται το 2024, αλλά δεν πιστεύει ότι είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε σχεδόν διπλασιασμό αυτών στο όριο του 3%.
Υπάρχουν άλλωστε αρκετά ισχυρά επιχειρήματα που δείχνουν ανθεκτικές μετρήσεις ποιότητας περιουσιακών στοιχείων το επόμενο έτος:
• Η αναστροφή της τάσης βελτίωσης της ποιότητας του ενεργητικού ξεκινά από χαμηλό σημείο.
• Δεν υπάρχει ευρεία υποβάθμιση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων σε αυτό το σημείο. Η εστίαση σε εντοπισμένους θύλακες κινδύνου, όπως τα εμπορικά ακίνητα και τα πιστωτικά ανοίγματα των επιχειρήσεων τείνει να είναι λεπτομερής.
• Η οικονομική ανάκαμψη της ζώνης του ευρώ είναι πιθανό να είναι μέτρια, αλλά δεν προβλέπεται ύφεση. Η πρόβλεψη της Scope για την ανάπτυξη του ΑΕΠ είναι 1,1% το 2024 έναντι 0,7% το 2023.
• Τα υψηλότερα επιτόκια παρέχουν ώθηση στη δημιουργία κερδών και στην ικανότητα απορρόφησης ζημιών.
Οι ανησυχίες για την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσαν να επιδεινωθούν στην περίπτωση μιας παρατεταμένης περιόδου αυστηρής νομισματικής πολιτικής. Ωστόσο, η Scope δεν πιστεύει ότι η επανάληψη του προηγούμενου κύκλου ποιότητας περιουσιακών στοιχείων, με τα NPLs να φτάνουν σε επίπεδα όπως το 2015, είναι πιθανό σενάριο.
Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τα καλύτερα πρότυπα παραγωγής, η πιο προληπτική εποπτεία του πιστωτικού κινδύνου και οι θετικές προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι βασικοί παράγοντες διαφοροποίησης σε σύγκριση με πριν από μια δεκαετία. Οι χώρες που συνέβαλαν εκτενώς στη συσσώρευση ΜΕΔ στο παρελθόν (π.χ. Ιταλία ή Ελλάδα) θα έχουν καλές επιδόσεις, εκτιμά η Scope.
Αυξάνονται τα NPLs αλλά ισχυρότερη ικανότητα απορρόφησης πιστωτικών ζημιών
Παρά την ταχεία αύξηση των επιτοκίων τους τελευταίους 18 μήνες περίπου, ο μέσος δείκτης ΜΕΔ της ΕΕ που ανέφερε η ΕΒΑ κινήθηκε οριακά μόνο, κατά μερικές μονάδες βάσης, παραμένοντας κοντά στο 1,8%. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, οι δείκτες ΜΕΔ αυξήθηκαν για τις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, αλλά η αύξηση ήταν μέτρια. Η μεγαλύτερη αύξηση ήταν μικρότερη από 0,5 ποσοστιαίες μονάδες και η αύξηση των ΜΕΔ ήταν ισορροπημένη.
Ο πιστωτικός κίνδυνος στον τομέα των εμπορικών ακινήτων δεν έχει μειωθεί από την τελευταία μας αξιολόγηση τον Μάιο του 2023 και παραμένει στο προσκήνιο. Οι διορθώσεις τιμών συνεχίζονται και οι αυστηρότεροι όροι αναχρηματοδότησης προσθέτουν πίεση. Η Scope θεωρεί την πρόσφατη αφερεγγυότητα της αυστριακής εταιρείας Signa ως ακραίο και όχι τυπικό παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Τα ανοίγματα των τραπεζών είναι διαχειρίσιμα σε σύγκριση με την ικανότητα απορρόφησης ζημιών.
Η ικανότητα απορρόφησης ζημιών πολλών τραπεζών έχει αυξηθεί σημαντικά καθώς τα καθαρά έσοδα από τόκους (άρα και λειτουργικά έσοδα) αυξήθηκαν ταχύτερα από το κόστος κινδύνου. Πρόκειται για θετική, αν και προσωρινή, εξέλιξη λόγω της αναμενόμενης εξομάλυνσης των περιθωρίων επιτοκίων. Οι μεγάλες τράπεζες τείνουν επίσης να εμφανίζουν ισοσκελισμένα προφίλ κινδύνου-απόδοσης: εκείνες με τους υψηλότερους δείκτες κόστους κινδύνου προς το σύνολο των δανείων ή υψηλότερους δείκτες κόστους κινδύνου προς λειτουργικά έσοδα προ της απομείωσης εξακολουθούν να έχουν υποστηρικτικές μετρήσεις κερδοφορίας.
Ένα ήπιο αρνητικό σενάριο για τις συνθήκες λειτουργίας των τραπεζών
Από τον Ιούνιο του 2022, οι δανειολήπτες στην Ευρώπη γνώρισαν την ταχύτερη αύξηση του κόστους δανεισμού σε μια δεκαετία. Αυτός είναι ο κύριος μοχλός της συνεχιζόμενης οικονομικής επιβράδυνσης το 2023-2024. Η ανάπτυξη θα παραμείνει κάτω από το δυναμικό σε πολλές χώρες. Ως εκ τούτου, οι συνθήκες λειτουργίας των τραπεζών θα είναι πιο σκληρές το 2024, με τις προσδοκίες για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ να μειώνονται σε πολλές χώρες.
Τα αυξημένα επιτόκια και οι πιο σκληρές μακροοικονομικές συνθήκες μεταφράζονται σε μείωση της παραγωγής δανείων. Αυτή τη στιγμή, τα χαρτοφυλάκια δανείων διατηρούνται καλά και αυτό αποτελεί βασικό υποστηρικτικό παράγοντα για τη δημιουργία κερδών και την ικανότητα απορρόφησης ζημιών των τραπεζών, αναφέρει η Scope.
Μια παρατεταμένη περίοδος αυξημένων επιτοκίων είναι ο κύριος κίνδυνος για τους δανειολήπτες λιανικής και επιχειρήσεων που ήδη υποφέρουν από μειωμένο καθαρό διαθέσιμο εισόδημα ή συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους. Πιθανότατα θα θέσει ένα διάλειμμα στη ζήτηση πιστώσεων, θα επηρεάσει περαιτέρω την παραγωγή δανείων και θα αυξήσει τον κίνδυνο αθέτησης. Θα επηρεάσει επίσης τον δυναμισμό των τομέων των ακινήτων και των κατασκευών.
Latest News
Επενδύσεις - μαμούθ και μείωση φόρων από την περιστολή της φοροδιαφυγής
Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το οποίο καλείται να «τρέξει» η χώρα στην επόμενη τριετία είναι το μεγαλύτερο που έχει υπάρξει ποτέ
Quo Vadis οι μισθοί και το αίνιγμα της παραγωγικότητας
Μισθοί: Ποια είναι η προοπτική τους για το 2025 - Οι προβλέψεις του προϋπολογισμού, οι πραγματικές συνθήκες και τα προβλήματα που υπάρχουν
Πώς θα κινηθούν οι τιμές των ακινήτων το 2025 - Πού υπάρχουν ευκαιρίες
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν συγκράτηση του ρυθμού που σημαίνει ότι τα ακίνητα θα συνεχίσουν να γίνονται ακριβότερα
e-ΕΦΚΑ – ΔΥΠΑ: Ο «χάρτης» των πληρωμών – Τι γίνεται με τις συντάξεις
Ποιοι και τι λαμβάνουν από e-ΕΦΚΑ και ΔΥΠΑ - Τι θα γίνει με τις συντάξεις του Δεκεμβρίου
Στα ράφια οι μειώσεις από 5% μέχρι 24% σε 523 προϊόντα – Τι θα κάνουν τα σούπερ μάρκετ στις γιορτές
Σύντομα αναμένεται ο αριθμός των προϊόντων με μείωση τιμής στα σούπερ μάρκετ, να ξεπεράσει τον αρχικό στόχο των 600 κωδικών
Δημόσια νοσοκομεία: Κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς εργοθεραπευτές οι ασθενείς
«Γκάφα» του υπουργείου Υγείας μεταθέτει τους εργοθεραπευτές στις ψυχιατρικές μονάδες, αφήνοντας ακάλυπτους τους ασθενείς άλλων παθήσεων
Τι κρύβει ο «χρησμός» της Fitch - Τα επόμενα ραντεβού με τους οίκους και το διπλό στοίχημα του 2025
Στην τελευταία της αξιολόγηση για φέτος η Fitch αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητη την αξιολόγηση της χώρας στο BBB- με stable outlook
Στο ΒΒΒ- με stable outlook διατηρεί την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας η Fitch
Ο Fitch αναφέρει ότι η Ελλάδα πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις χρέους μετά την πανδημία στην Ευρώπη
Επενδύσεις και κατανάλωση στηρίζουν την ανάπτυξη - Ο «χρησμός» της ΤτΕ
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναλύει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις για την ελληνική οικονομία
Όλα για τους φόρους και τα μέτρα στήριξης σε 16 ερωτήσεις - απαντήσεις
Ποιες είναι οι αλλαγές που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2025 - Από τους μισθούς και τις συντάξεις, στην υγεία και την παιδεία