Φυσικό αέριο: Ρεκόρ αποθεμάτων στην Ευρώπη αλλά και… ακρίβειας στους λογαριασμούς

Μπορεί και τον φετινό χειμώνα η Ευρώπη να φαίνεται ότι αποτρέπει τον κίνδυνο να ξεμείνει από φυσικό αέριο καθώς όλες οι δεξαμενές αποθήκευσης στις επιμέρους χώρες είναι ήδη γεμάτες, ωστόσο οι λογαριασμοί παραμένουν καθηλωμένοι σε ύψη ρεκόρ σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.

Η κατάσταση κρίσης αποφεύχθηκε τον περασμένο χειμώνα, μετά από μια προσπάθεια να βρεθούν νέοι προμηθευτές, να ανοίξουν ξανά παλιές εγκαταστάσεις αποθήκευσης και να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες για τη μείωση της κατανάλωσης σε ορισμένες περιοχές έντασης ενέργειας, καθώς οι ροές από τη Ρωσία «στέρεψαν» μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Ίλον Μασκ: Μη δαιμονοποιείτε πετρέλαιο και φυσικό αέριο

Υψηλά αποθέματα

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από τον οίκο Moody’s αυτόν τον μήνα, η ΕΕ είχε υψηλά αποθέματα φυσικού αερίου περίπου 97,5% στα τέλη Νοεμβρίου 2023, που σημαίνει ότι ο κίνδυνος για ελλείψεις σε ενέργεια παραμένει χαμηλός αυτόν τον χειμώνα αλλά και μια ισχυρή θέση για την αντιμετώπιση της επόμενης χειμερινής περιόδου, όπως εκτιμούν οι αναλυτές.

«Τα βελτιωμένα ενεργειακά αποθέματα της Ευρώπης που θα υπάρχουν για τον φετινό χειμώνα είναι το αποτέλεσμα της αποτελεσματικότητας των κυβερνητικών ενεργειών από την πλευρά της προσφοράς και της ζήτησης και της συνεπούς εξοικονόμησης ενέργειας τόσο από τα νοικοκυριά όσο και από τις εταιρείες», αναφέρει η έκθεση της Moody’s, που κάνει λόγο για μεγαλύτερες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το 2023, υψηλότερη διαθεσιμότητα πυρηνικών και υδροηλεκτρικών σταθμών, ενώ θετικά έχει επιδράσει και ο ήπιος χειμώνας.

Η χαμηλότερη κατανάλωση είναι επίσης αποτέλεσμα και της οικονομικής στασιμότητας που συνεχίζει να ταλανίζει την Γηραιά Ηπειρο, σύμφωνα με την έκθεση.

Η Moody’s αναμένει ότι η αποθήκευση φυσικού αερίου θα είναι υψηλότερη από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, στο 55%, στα τέλη Μαρτίου 2024.

Λογαριασμοί νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Ωστόσο, «οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν υψηλές και ασταθείς», αναφέρει η έκθεση.

Η ενέργεια ήταν ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες που οδήγησαν στη μείωση του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες, καθώς υπήρξε ο κύριος μοχλός εκτίναξης στα ύψη των τιμών καταναλωτή αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο ετήσιος ονομαστικός πληθωρισμός ήταν 2,4% τον Νοέμβριο στη ζώνη του ευρώ, με την ενέργεια να παρουσιάζει αποπληθωρισμό 11,5% σε ετήσια βάση, παρόλο που η έκταση των αυξήσεων των τιμών απλώς μετριάστηκε σε όλους τους άλλους τομείς.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει κατά 31% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας.

Χρησιμοποιώντας διάφορα δεδομένα, η Moody’s διαπίστωσε ότι οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της τετραετίας 2015-2019 — και τις βλέπει να παραμένουν πάνω από αυτό το επίπεδο τουλάχιστον έως το 2031. Το 2020 και το 2021, οι τιμές ήταν κάτω από τον μέσο όρο.

«Τα τιμολόγια που πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι βιομηχανίες εξακολουθούν να είναι ιστορικά πολύ υψηλά», δήλωσε στο CNBC, ο James Waddell, επικεφαλής του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου και του παγκόσμιου LNG στην Energy Aspects.

«Οι τιμές στους λογαριασμούς ακολουθούν γενικά τις κινήσεις στη χονδρική αγορά φυσικού αερίου με υστέρηση αρκετών μηνών, λόγω της αντιστάθμισης των προμηθευτών. Επομένως, η πτώση των τιμών χονδρικής στην Ευρώπη από πέρυσι δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί πλήρως».

Οι τιμές χονδρικής είναι συνολικά περίπου τέσσερις φορές χαμηλότερες από ό,τι ήταν κατά μέσο όρο το 2022, αλλά και πάλι υπερδιπλάσιες από ό,τι ήταν ιστορικά, είπε ο Waddell.

«Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πιέσεις τιμών στα νοικοκυριά και τις βιομηχανίες και στην περίπτωση των βιομηχανιών, βλέπουμε όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αυτές τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός Ευρώπης».

Επιπλέον, παρά τον υγιή εφοδιασμό βραχυπρόθεσμα, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τη δυνατότητα της Ευρώπης στην αποθήκευση φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια, καθώς «τα αποθέματα μπορούν να περιοριστούν γρήγορα σε περίπτωση κρύου καιρού». Αυτό μπορεί επίσης να συμβεί εάν η αύξηση της ζήτησης στην Ασία αποσύρει σημαντικές ποσότητες LNG από την Ευρώπη, πρόσθεσε ο Waddell.

Η Moody’s εκτιμά ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν ευμετάβλητες κυρίως λόγω των «αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν την εγγενή τους ευπάθεια στις διακοπές εφοδιασμού».

Αναφέρει διάφορους αρνητικούς κινδύνους στις προοπτικές της για την αγορά φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω μείωσης της προμήθειας του ρωσικού αγωγού και επεισοδίων διακοπής του εφοδιασμού, όπως φάνηκε στις απεργίες στις εγκαταστάσεις LNG της Αυστραλίας νωρίτερα αυτό το έτος.

Πρόσθετη αστάθεια προέκυψε μετά τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, ο οποίος αύξησε τα ασφάλιστρα κινδύνου και οδήγησε τις τιμές spot του φυσικού αερίου υψηλότερα παρά τη σχετική απόσταση της Ευρώπης από τη σύγκρουση, όπως εξηγούν οι αναλυτές.

Σύμφωνα με την Moody’s, «υπό το απίθανο δυσμενές σενάριο όπου η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί στην ευρύτερη περιοχή με την άμεση εμπλοκή του Ιράν, οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν σε παρόμοια επίπεδα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό το σενάριο θα έβλαπτε την οικονομική δραστηριότητα και θα ενίσχυε τις προκλήσεις για τομείς έντασης ενέργειας».