![Το ελεύθερο και το δημόσιο](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/12/image334661461-1.jpg)
Με αφορμή τη συζήτηση για την ανώτατη εκπαίδευση και την προοπτική ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων το ιδιωτικό ή ιδιωτικοποιημένο παρουσιάζεται ξανά ως ελεύθερο.
Θυμίζει αυτό την εποχή όταν ο νεοφιλελευθερισμός ήταν ανερχόμενος και το ιδιωτικό παρουσιαζόταν ως το απελευθερωμένο.
Τότε η επίκληση της ιστορικής εχθρότητας του φιλελευθερισμού απέναντι στην αυθαιρεσία της απολυταρχικής εξουσίας νομιμοποίησε την προσπάθεια να διαλυθεί το κοινωνικό κράτος και να περιοριστούν ριζικά τα συνδικαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.
Θυμίζει, όμως, αυτή η συζήτηση και το διαρκώς επαναλαμβανόμενο αίτημα για «ελευθερία επιλογής», που σε άλλες χώρες χρησιμοποιήθηκε για να διοχετευτούν δημόσιοι πόροι προς ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών εκπαίδευσης.
Μάλιστα η «ελευθερία επιλογής» αποτέλεσε στις ΗΠΑ την προμετωπίδα όσων αρνούνταν να αποκτήσει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου ένα δημόσιο καθολικής κάλυψης σύστημα υγείας.
Άλλωστε, αναρωτιέται κανείς ποια «ελεύθερη επιλογή» κάνει αυτός που διαπιστώνει ότι το ασφαλιστικό του πρόγραμμα δεν καλύπτει συγκεκριμένες θεραπείες ή επεμβάσεις, ακόμη και εάν είναι ζωτικής σημασίας.
Ούτε, βέβαια, μπορούμε να ξεχάσουμε πώς η «απελευθέρωση» των αγορών (π.χ. ηλεκτρικής ενέργειας) συχνά σήμαινε μονοπωλιακές συνθήκες και αύξηση του κόστους για τους τελικούς χρήστες.
Όμως, όπως συμβαίνει συχνά στις αντιπαραθέσεις για το περιεχόμενο λέξεων, το επίδικο δεν είναι τόσο ποια σημασία αποδίδεται, αλλά ποια σημασία γίνεται απόπειρα να διαγραφεί.
Αποσιωπάται, για παράδειγμα, ότι υπό το βάρος μεγάλων αγώνων και κινημάτων ήταν το κράτος αυτό που έβαλε φραγμό στην αυθαιρεσία της ιδιωτικής οικονομικής εξουσίας, κατοχύρωσε κοινωνικά δικαιώματα απέναντι στην τυραννία της απληστίας και κυρίως προσέφερε πρόσβαση σε εξασφαλισμένες από το κράτος δωρεάν υπηρεσίες εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής προστασίας.
Επιπλέον, αυτό που παραβλέπει η σχηματική αντιπαράθεση ανάμεσα στο «ελεύθερο» και το «κρατικό», ήταν ότι χάρη σε συστηματικές κοινωνικές διεκδικήσεις το κρατικό μετασχηματίστηκε σε δημόσιο.
Δηλαδή, το κρατικό μετασχηματίστηκε σε αυτό που αφορά τις κοινωνικές ανάγκες, αυτές που η αγορά αποτύγχανε συστημαντικά να ικανοποιήσει.
Και το κρατικό μετασχηματίστηκε σε δημόσιο, ακριβώς γιατί την ευθύνη του δεν την έχει ο «κρατικός μηχανισμός», αλλά κυρίως οι δημόσιοι λειτουργοί (και όχι «πάροχοι») που αναγνωρίζουν ως καθήκον τους το κοινωνικό και όχι ιδιωτικό συμφέρον.
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![ΣΔΙΤ διαφθοράς](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/04/ot_greec_economy799-600x352.png)
ΣΔΙΤ διαφθοράς
Η χώρα έχει ξυπνήσει από τον λήθαργο της μεταμνημονιακής περιόδου και έχει να αντιμετωπίσει έναν δημόσιο τομέα το ίδιο αναποτελεσματικό με το παρελθόν
![Η οικονομία της νύχτας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/08/england1-600x400.jpg)
Η οικονομία της νύχτας
Πριν 24 χρόνια ακριβώς, ο ΟΤ, σε ειδικό αφιέρωμά του είχε επισημάνει και καταγράψει τις ανερχόμενες διαστάσεις ενός φαινομένου οργανωμένου εγκλήματος, το οποίο σήμερα επαληθεύεται, κατά τρόπο δραματικό και επικίνδυνο από πολλές πλευρές
![Η διαχείριση μιας αγοράς](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/11/airbnb-3399753_1280-600x340.jpg)
Η διαχείριση μιας αγοράς
Τι θα έπρεπε να κάνει μια οργανωμένη πολιτεία που έχει να διαχειριστεί μια νέα αγορά
![Σκληρό παιχνίδι](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/Pezeshkian03-600x400.jpg)
Σκληρό παιχνίδι
Οι συνέπειες των εκλογών σε Ιράν και Γαλλία
![Πόσο πάει ο καφές από αποψιλωμένα δάση](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/02/coffee-beans-2258839_1280-600x375.jpg)
Πόσο πάει ο καφές από αποψιλωμένα δάση
Δημοσιεύματα διεθνούς Τύπου κάνουν λόγο για νέα εκτίναξη των τιμών του καφέ
![Ο Αραβας κυρίαρχος του κόσμου](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/shutterstock_1669833940-1024x585-1-600x343.jpg)
Ο Αραβας κυρίαρχος του κόσμου
Ο πανίσχυρος Αραβας είχε υπάρξει αυτοκράτορας των Ρωμαίων
![Αρπαχτή](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/05/02tourismos10-600x375.jpg)
Αρπαχτή
Η Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί πολλάκις στο παρελθόν χώρα της «αρπαχτής»
![Η τραγωδία Μακρόν (και πολιτικής)](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/10/makron-1-600x400.jpg)
Η τραγωδία Μακρόν (και πολιτικής)
Το εμφανώς τραγικό πρόσωπο/ήρωας στο πολιτικό δράμα της Γαλλίας, ο κορυφαίος πρωταγωνιστής, είναι βεβαίως ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν
![Φορολογική αναλγησία](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/12/euro-xartonomismata-1-1024x768-600x450.jpg)
Φορολογική αναλγησία
Η κυβέρνηση φορολογεί τον άνηθο και το κύμινο και τον μαϊντανό
![Εδώ φράξιες χωρίς πραγματικό επίδικο – στη Γαλλία νικηφόρο μέτωπο απέναντι στην ακροδεξιά](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/07/galliaer-600x400.jpg)
Εδώ φράξιες χωρίς πραγματικό επίδικο – στη Γαλλία νικηφόρο μέτωπο απέναντι στην ακροδεξιά
Η Γαλλία παραδίδει μαθήματα, αλλά στην Αθήνα δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα στον δημοκρατικό χώρο, γιατί έχουν άλλες προτεραιότητες