ΗΠΑ: Πτώση τιμών ύστερα από 4 χρόνια – Τι θα φέρει το 2024

Τη μάχη της κατά του πληθωρισμο κερδίζει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, ενισχύοντας το ηθικό των Αμερικανών και προσφέροντας μεγαλύτερη διαβεβαίωση ότι η αμερικανική οικονομία μπορεί να αποφύγει την ύφεση, κρατώντας παράλληλα τις τιμές υπό έλεγχο.

Αυτή την επαναφορά της εμπιστοσύνης των Αμερικανών στην οικονομία κατέγραψε η Wall Street Journal, διαπιστώνοντας πως οι δαπάνες και το προσωπικό εισόδημα αυξήθηκαν.

ΗΠΑ: Τι βλέπουν οι οικονομολόγοι για το 2024

Το προτιμώμενο μέτρο για τον πληθωρισμό της Fed, ο δείκτης των προσωπικών δαπανών κατανάλωσης, μειώθηκε κατά 0,1% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Αποτελεί την πρώτη μείωση από τον Απρίλιο του 2020, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε την Παρασκευή το υπουργείο Εμπορίου. Οι τιμές αυξήθηκαν κατά 2,6% σε ετήσια βάση, όχι πολύ μακριά από τον στόχο της Fed για ένα 2%.

Οι βασικές τιμές, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν το ευμετάβλητο κόστος των τροφίμων και της ενέργειας, αυξήθηκαν μόλις 1,9% σε εξαμηνιαία βάση, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Fed βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου που έχει θέσει.

Οι μετοχές παρουσίασαν μικρή μεταβολή την Παρασκευή, την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων, αλλά και οι τρεις βασικοί δείκτες σημείωσαν άνοδο για όγδοη συνεχόμενη εβδομάδα. Ο Dow Jones Industrial Average σημείωσε άνοδο 81 μονάδων ή 0,22% αυτή την εβδομάδα και διαμορφώθηκε στις 37386 μονάδες. Οι επενδυτές σε προθεσμιακές αγορές βλέπουν τώρα μια πιθανότητα σχεδόν 90% να μειώσει η Fed τα επιτόκια μέχρι τη συνεδρίαση του Μαρτίου, σύμφωνα με την CME Group.

Οι καταναλωτές, αφού αντιμετώπισαν τις συντριπτικές αυξήσεις των τιμών και τους φόβους ύφεσης κατά τα δύο τελευταία χρόνια, υιοθετούν μια πιο αισιόδοξη προοπτική. Μια μέτρηση του καταναλωτικού κλίματος από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή έδειξε αύξηση κατά 14% σε υψηλό πέντε μηνών τον Δεκέμβριο από τον προηγούμενο μήνα, καθώς τα νοικοκυριά μείωσαν τις προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό τον επόμενο
έτος.

Μια ομαλή προσγείωση

«Η πραγματική έκπληξη νομίζω ότι ήταν το πόσο χαμηλά έπεσε ο πληθωρισμός PCE», δήλωσε στην Wall Street Journal ο Σκοτ Άντερσον, επικεφαλής του
ΗΠΑ οικονομολόγος της BMO, ο οποίος εκτιμά ότι οι αξιωματούχοι της Fed θα μειώσουν τα επιτόκια τέσσερις φορές το 2024 ξεκινώντας από τον Ιούλιο. «Βρισκόμαστε σε ένα ολισθηρό μονοπάτι κι εμείς και η Fed μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους».

Η αμερικανική οικονομία διέψευσε τις προβλέψεις ότι θα κλίνει προς την ύφεση το 2023, σε μεγάλο βαθμό επειδή ο πληθωρισμός μειώθηκε τόσο πολύ, ενώ οι καταναλωτές συνέχισαν τις δαπάνες τους παρά την επιθετική πολιτική σύσφιξης, η οποία ώθησε τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των 22 ετών.

Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό, τα οποία ήταν ως επί το πλείστον διαθέσιμα στους αξιωματούχους της Fed όταν συνεδρίασαν την περασμένη
εβδομάδα, υπογραμμίζουν γιατί ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ έδειξε μεγαλύτερη άνεση με την την προοπτική να στραφεί από τις αυξήσεις στις μειώσεις των επιτοκίων. Οι αξιωματούχοι προβλέπουν τρεις περικοπές επιτοκίων κατά ένα τέταρτο της μονάδας το επόμενο έτος, χωρίς ωστόσο να έχουν ορίσει  κάποιο χρονοδιάγραμμα.

Πολλοί οικονομολόγοι ισχυρίζονται τώρα ότι η οικονομία πιθανότατα θα πλεύσει προς τη λεγόμενη «ομαλή ή ήπια προσγείωση», όπου ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο της Fed χωρίς συνακόλουθη ύφεση.

«Ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, η αγορά εργασίας επανέρχεται σε ισορροπία και όλα μέχρι στιγμής βαίνουν καλώς», επισήμανε ο Πάουελ σε συνέντευξη Τύπου μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. «Υποθέτουμε ότι θα υπάρξουν κάποιες δυσκολίες στη συνέχεια, που μέχρι στιγμής ωστόσο δεν γίνονται ορατές».

Τα στοιχεία της Παρασκευής για τον πληθωρισμό υπολογίζονται διαφορετικά από τον δείκτη τιμών καταναλωτή του υπουργείου Εργασίας, ο οποίος έδειξε ότι οι τιμές αυξήθηκαν οριακά τον περασμένο μήνα.

Η στροφή

Την ίδια στιγμή, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 0,2% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον μήνα, υψηλότερα από το 0,1% του Οκτωβρίου και αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης στην οικονομία εκ μέρους των Αμερικανών καταναλωτών και των νοικοκυριών. Το συνολικό προσωπικό εισόδημα αυξήθηκε κατά 0,4%, κατά τι βελτιωμένο από το 0,3% του Οκτωβρίου.

Η βελτίωση της Παρασκευής στη μέτρηση του καταναλωτικού κλίματος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν «σπάει» τέσσερις συνεχόμενους μήνες πτώσης και δείχνει ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί βιώσιμα, σύμφωνα και με όσα δήλωσε στη Wall Street Journal η επικεφαλής της έρευνας Τζοάν Χσου.

«Οι καταναλωτές έχουν παρατηρήσει ότι ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια χαλάρωσης καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς, χωρίς να πάψουν όμως να είναι επιφυλακτικοί ως προς το αν αυτή η επιβράδυνση θα διαρκέσει», δήλωσε η ίδια. Εάν η έρευνα του Ιανουαρίου δείξει παρόμοια αισιοδοξία, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι «οι καταναλωτές πιστεύουν ότι έχουμε όντως γυρίσει σελίδα», πρόσθεσε.

Μια άλλη μέτρηση από το Conference Board αυτή την εβδομάδα έδειξε ότι η εμπιστοσύνη αυξήθηκε και οι προσδοκίες για ύφεση τους επόμενους 12 μήνες μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο του 2023. Σύμφωνα με την Ντέινα Πέτερσον, επικεφαλής οικονομολόγο του Conference Board, «η έρευνα του Δεκεμβρίου
έδειξε ότι οι Αμερικανοί εξακολουθούν να είναι σε γενικές γραμμές αναστατωμένοι από τον πληθωρισμό, ωστόσο αύξησαν τα σχέδιά τους να αγοράσουν αντικείμενα μεγάλου κόστους, όπως αυτοκίνητα και μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές».

Οι παραγγελίες αγαθών μακράς διαρκείας αυξήθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο, κατά 5,4% τον Νοέμβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, αντιστρέφοντας την πτώση 5,1% τον Οκτώβριο, ανέφερε το υπουργείο Εμπορίου. Οι παραγγελίες μη στρατιωτικών κεφαλαιουχικών αγαθών εξαιρουμένων των αεροσκαφών, ένας δείκτης των επιχειρηματικών επενδύσεων, αυξήθηκαν κατά 0,8% τον Νοέμβριο. Και οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ανέβει αυτόν τον μήνα, κάνοντας όσους έχουν μετοχές να αισθάνονται πιο πλούσιοι.

Οι εκλογές

Η αλλαγή των συναισθηµάτων και των προοπτικών για την οικονοµία θα µπορούσε να έχει συνέπειες για τις προεδρικές εκλογές του 2024. Οι ανησυχίες των Αμερικανών για την οικονομία έχουν επιβαρύνει τα ποσοστά αποδοχής και δημοφιλίας του πρόεδρου Μπάιντεν, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι αισθάνονται ότι οι πολιτικές του τους έχουν βλάψει περισσότερο απόσο τους έχουν βοηθήσει. Η κυβέρνηση προσπάθησε να αντιδράσει, συχνά προβάλλοντας την ανθεκτικότητα της οικονομίας κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπάιντεν και τα νομοθετικά του επιτεύγματα.

Σταδιακή επιβράδυνση

Την ανθεκτικότητα της οικονομίας στήριξε η αγορά εργασίας, η οποία συνέχισε να προσθέτει θέσεις εργασίας τη φετινή χρονιά, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι το 2022. Η αύξηση των μισθών έχει υποχωρήσει, αλλά ο πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε και άρχισε να υποχωρεί με πιο γρήγορους ρυθμούς, αφήνοντας πολλούς εργαζόμενους σε καλύτερη θέση.

Το προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό προσωπικό εισόδημα αυξήθηκε κατά 0,4% το Νοέμβριο από 0,3% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου. Οι υψηλότερες αμοιβές και οι περισσότερες προσλήψεις ενθάρρυναν περισσότερους ανθρώπους να βγουν από το περιθώριο. Το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού για τους εργαζόμενους μεταξύ 25 και 54 ετών, ορίστηκε στο 83,3% τον Νοέμβριο – πλησιάζοντας στο υψηλότερο ποσοστό σε περισσότερο από δύο δεκαετίες. Αυτό το καθιστά ευκολότερο για τους εργοδότες να βρουν εργαζόμενους, γεγονός που θα πρέπει να αποτρέψει την αύξηση των μισθών τόσο γρήγορα ώστε να ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό.

«Η μεγάλη έκπληξη αφορά την εγχώρια αγορά εργασίας και το πόσο πολύ αυξήθηκε και ισχυροποιήθηκε το εργατικό δυναμικό», επισήμανε ο Μάικλ Γκάπεν, επικεφαλής των οικονομικών των ΗΠΑ στην Bank of America. «Αν προστεθούν περισσότεροι στις τάξεις των απασχολουμένων, τότε το συνολικό εισόδημα στην οικονομία αυξάνεται όπως και οι συνολικές δαπάνες », πρόσθεσε.

Μετά από την φετινή σταθερή ανάπτυξη, οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η οικονομία θα μειώσει ελαφρώς την ταχύτητά της το 2024. Αυτό θα επιτρέψει στον πληθωρισμό να αμβλυνθεί περαιτέρω. Οι οικονομολόγοι της BMO Capital Markets βλέπουν την ανάπτυξη να υποχωρεί στο 1% το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023, από 2,6% φέτος. Την ίδια στιγμή ο Άντερσον της BMO εκτιμά ότι θα υπάρξει ελαφρά επιβράδυνση κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και άνοδος κατά το δεύτερο εξάμηνο. «Εάν επιτευχθεί κάτι τέτοιο, τότε θα είναι μια νίκη για τη Fed. Αυτή είναι εξάλλου και η ιστορία του αποπληθωρισμού. Αυτό είναι το καλύτερο που θα μπορούσαμε να ελπίζουμε όταν η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια το 2022».