Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: Ο «πολιτικός δάσκαλος» της Μέρκελ και τα εύσημα στον Τσίπρα που έσωσε τη χώρα

Η Μέρκελ τον χαρακτήρισε «πολιτικό δάσκαλο» για εκείνη, την εποχή που ήταν νεαρή υπουργός, τη δεκαετία του 1990, και «μία από τις άγκυρες» των υπουργικών συμβουλίων της.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία συνεργάστηκε μαζί του ως υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας και επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, έκανε λόγο για «έναν από τους πιο σημαντικούς ευρωπαίους ηγέτες της γενιάς του».

Πέθανε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε

Για τους περισσότερους, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν ο πολιτικός που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με την κρίση χρέους της Ευρωζώνης την περασμένη δεκαετία και φυσικά με την Ελλάδα.

Ήταν υπέρμαχος των Μνημονίων και της σκληρής λιτότητας στην Ελλάδα ενώ είχε εκφράσει με κάθε τόνο την επιθυμία του για… Grexit.

Για την Ελλάδα –και όχι μόνο–, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υπήρξε μάλλον η προσωποποίηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, της λιτότητας, αν όχι της αλαζονείας, και πολύ λίγοι στον ευρωπαϊκό Νότο θα ήταν διατεθειμένοι να του αναγνωρίσουν ως ελαφρυντικό το… ευγενές κίνητρο που επικαλείτο: τη σωτηρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Γερμανία άφησε το στίγμα της με… υπογραφή Σόιμπλε στην προσπάθεια διάσωσης, επιμένοντας σε δύσκολες συνθήκες, όπως περικοπές στον προϋπολογισμό, με αντάλλαγμα να βοηθήσει τις χώρες που αγωνίζονται και να τις κρατήσει υπό πίεση να συμμορφωθούν.

Το 2012, ήταν εκείνος που επέμεινε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες «βρίσκονται στον σωστό δρόμο — στη μείωση των ελλειμμάτων τους, στη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους και συνεπώς στην ανταγωνιστικότητά τους».

«Αυτό είναι το καθοριστικό και δεν μπορούμε να κάνουμε χάρη σε καμία χώρα μέσω [κάποιας] υποτιθέμενης γενναιοδωρίας ή αλληλεγγύης», είπε. «Αυτό δεν είναι πείσμα – είναι η κατανόηση ότι οι δημοκρατικές πλειοψηφίες λαμβάνουν δυσάρεστες αποφάσεις μόνο όταν δεν υπάρχει ευκολότερη εναλλακτική».

Ο Σόιμπλε επικρίθηκε έντονα για τη στάση του κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης και των απειλών Grexit. Το 2016, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είχε πει πως η «έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα είχε… πονέσει τους Έλληνες μία φορά και θα είχε αποφευχθεί αυτή η ατέλειωτη επίπονη διαδικασία που βιώνει τώρα ο ελληνικός λαός».

Όταν βρέθηκε κοντά σε παραίτηση

Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στους «Financial Times» είχε αποκαλύψει ότι το 2015 βρέθηκε στα πρόθυρα της παραίτησης από την θέση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας.

Ο κ. Σόιμπλε ήταν υπέρμαχος της προσωρινής εξόδου της χώρας μας από την ευρωζώνη, όμως τελικά η γραμμή του «ακυρώθηκε» από την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δέχτηκε την παροχή τρίτου προγράμματος στήριξης.

Αναφερόμενος στην εποχή όπου η ελληνική κρίση βρισκόταν στο απόγειό της, είχε αναφέρει ότι: «το πρωί που ελήφθη η απόφαση [η Μέρκελ] μου είπε: “Θα συνεχίσεις;” Αλλά αυτή ήταν μία από τις περιπτώσεις που ήμασταν πολύ κοντά [στην παραίτησή μου]».

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, που έφυγε από τη ζωή στα 81 του χρόνια, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Handelsblatt τον Νοέμβριο του 2022 είχε εστιάσει στην εικόνα που παρουσίαζε η Ελλάδα σε οικονομικό επίπεδο, επιμένοντας ότι ήταν σωστή η πρότασή του για προσωρινή έξοδό της από την Ευρωζώνη κατά τη διάρκεια της κρίσης.

«Από νωρίς συμβούλεψα τους έλληνες συναδέλφους μου: Χρειάζεστε το εργαλείο της εξωτερικής υποτίμησης για να κάνετε την οικονομία σας και πάλι ανταγωνιστική. Γι’ αυτό και θα πρέπει να φύγετε προσωρινά από τη Νομισματική Ένωση και θα μπορέσετε να επιστρέψετε αργότερα σε αυτήν. Τέτοιες συμβουλές δεν είναι δημοφιλείς, αλλά ήταν από οικονομικής απόψεως σωστές. Μια εσωτερική υποτίμηση μέσω των μισθών είναι πολιτικά μη βιώσιμη», είχε δηλώσει στην Handelsblatt και, απαντώντας στο σχόλιο του δημοσιογράφου ότι «η Ελλάδα τελικά τα κατάφερε και παρέμεινε στην Ευρωζώνη», υποστήριξε: «Όμως η Ελλάδα πλήρωσε ακριβό τίμημα, η ζημιά σε κοινωνικό επίπεδο είναι μεγάλη. Πλέον η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος».

Τον Οκτώβριο του 2018 ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλώντας στη Deutsche Welle και την εκπομπή Conflict Zone είχε αναφερθεί για ακόμη μία φορά στη χώρα μας λέγοντας «κατηγορήθηκα ότι παραήμουν γενναιόδωρος με την Ελλάδα».

Ειδικότερα, κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι στη διαμάχη με την ιταλική κυβέρνηση η Κομισιόν αποφάσισε για πρώτη φορά να απορρίψει έναν εθνικό προϋπολογισμό, ο Σόιμπλε προχώρησε σε έναν παραλληλισμό με την Ελλάδα. «[…] Θα χαιρόμουν εάν όλοι αυτοί που τα λένε σήμερα αυτά για την Ιταλία με είχαν στηρίξει όταν προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε στους Έλληνες ότι πρέπει να σεβαστούν τους κανόνες». Ο ίδιος αντικρούει πάντως την κατηγορία ότι στο παρελθόν «το παρατράβηξε» με την Ελλάδα.

«Όχι. Η κατηγορία στο κοινοβούλιό μου ήταν ότι παραήμουν γενναιόδωρος με την Ελλάδα. Και αυτό ήταν αλήθεια διότι οι Έλληνες δεν τηρούσαν τους κανόνες. Ωστόσο όλα αυτά τα κάναμε με τον κατάλληλο τρόπο», είχε αναφέρει.

Τον Ιούλιο του 2022 ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλώντας στην εφημερίδα «NEA Σαββατοκύριακο» είχε πει ότι είχε ήσυχη τη συνείδησή του για τις επιλογές του αναφορικά με τη χώρα μας αφού το κίνητρό του ήταν να βοηθήσει και όχι να βλάψει τους Έλληνες.

Μάλιστα, είχε πει πως «η Ελλάδα πέτυχε πολλά». «Η κρίση δεν ξεπεράστηκε τελεσίδικα – κυρίως υπό το φως και των επίκαιρων συνθηκών. Αλλά εκείνο που ισχύει είναι: Η Ελλάδα πέτυχε πολλά! Και αυτό δείχνει ότι η δουλειά που έγινε δεν πήγε χαμένη. Χρειάστηκε να απαιτήσουμε πολλά από την Ελλάδα, αλλά πρωτίστως η Ελλάδα χρειάστηκε να απαιτήσει πολλά από τον εαυτό της. Το αντίτιμο για την εσωτερική υποτίμηση, την οποία έπρεπε να υποστεί η Ελλάδα, είναι πολύ βαρύ για τους Έλληνες πολίτες. Αλλά αυτή ήταν μία απόφαση των Ελλήνων και όχι άλλων Ευρωπαίων» είχε δηλώσει.

Αναφερόμενος, δε, στον κίνδυνο του Grexit το 2015 ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε σημειώσει στα «NEA»: «Αυτό είχε προτείνει η μεγάλη πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών στο Eurogroup. Και ξέρετε επίσης ότι στην Ελλάδα ορισμένοι υποστήριζαν πως είναι καλύτερο για τη χώρα. Αλλά δεν πέρασε στο Συμβούλιο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για καλά σταθμισμένους λόγους. Μετά ο Τσίπρας με την προκήρυξη νέων εκλογών έκανε ένα θαρραλέο βήμα και απέσπασε ξανά μία πλειοψηφία για την αντίθετη πολιτική, από εκείνην με την οποία είχε εκλεγεί. Ήταν αξιοσημείωτη η προσφορά του, η οποία διευκόλυνε τη διάδοχη κυβέρνηση στη διαμόρφωση της βάσης για τη σταθεροποίηση της Ελλάδας. Αυτό αξίζει να αναγνωριστεί».