Εφορία: Οι 28 ανατροπές του 2024 στη φορολογία και τους φορο-ελέγχους

Έτος φορολογικών ανατροπών για εκατομμύρια φορολογούμενους θα είναι το 2024. Πάνω από 730.000 ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογηθούν για τα εισοδήματα του 2023 με το νέο τεκμαρτό σύστημα. Περισσότερες από 1,3 εκατ. οικογένειες με παιδιά θα διαπιστώσουν από τον πρώτο κιόλας μήνα του νέου έτους αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές  λόγω αύξησης του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ η οποία οδηγεί σε μικρότερη παρακράτηση φόρου.

Περίπου 1 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους για φυσικές καταστροφές θα κερδίσουν μείωση 10% στο νέο λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ. Χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που αποκτούν εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση 3 ή περισσότερων κατοικιών θα πρέπει να ανοίξουν βιβλία στην Εφορία καθώς θα θεωρούνται πλέον επιχειρηματίες. Ολοι οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένοι να  διαβιβάζουν τα έσοδα και τα έξοδα τους στην πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ. Οσοι αγοράζουν ακίνητα θα πρέπει να εξοφλούν το τίμημα αποκλειστικά μέσω τραπεζικού συστήματος.

ΑΑΔΕ: Πότε θα κλείσουν, πότε θα ανοίξουν οι ψηφιακές εφαρμογές

Οι αλλαγές στο φορολογικό τοπίο που φέρνει το 2024 είναι οι εξής:

1. Νέο τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις. Ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα έως 50.000 ευρώ θα μπορεί να επιβάλει η Εφορία σε 735.000 επαγγελματίες με το νέο σύστημα φορολόγησης που εφαρμόζεται από τα εισοδήματα του 2023 τα οποία θα φορολογηθούν το 2024.

Το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% στις εξής περιπτώσεις:

• Για όσους έχουν ποσοστό αναπηρίας 67-79%,
• Μονογονείς με ανήλικα τέκνα,
• Πολύτεκνους,
• Γονείς με εξαρτώμενα τέκνα που έχουν νοητική ή σωματική αναπηρία τουλάχιστον 67%,
• Για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους, καθώς και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
• Για τους επαγγελματίες που διαθέτουν μερίδιο μέχρι 25% σε ταξί.

Απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο:

• Όσοι έχουν αναπηρία από 80% και πάνω,
• Οι αγρότες,
• Οι επαγγελματίες που αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες,
• Οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που συνεργάζονται με μέχρι 2 εταιρείες
• Τα καφενεία σε χωριά με λιγότερους από 500 κατοίκους και νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους.

Το ύψος του τεκμηρίου μεταβάλλεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου.

2.      Μείωση τέλους επιτηδεύματος κατά 50%. Το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ θα μειωθεί στα 325 ευρώ για όλους τους επαγγελματίες. Για κάθε υποκατάστημα το τέλος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ.

3.      Αύξηση αφορολόγητο ορίου κατά 1.000 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με παιδιά. Σε ετήσια βάση η ελάφρυνση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.

4.      Μείωση ΕΝΦΙΑ. Ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ του 2024 θα είναι μειωμένος κατά 10% για όσους έχουν ασφαλίσει τα ακίνητά τους από φυσικές καταστροφές.

5.      Τέλος τα μετρητά στις αγορές ακινήτων. Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Κάθε συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα θεωρείται άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του.

6.      Αύξηση προστίμου για συναλλαγές με μετρητά. Το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, θα ανέρχεται στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.

7.       Όλα τα έσοδα-έξοδα στην πλατφόρμα myDATA. Τα δηλούμενα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορεί να είναι μικρότερα από τα έσοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν. Πρόστιμα από 250 -500 ευρώ την ημέρα για όσους δεν διαβιβάζουν τα δεδομένα στα myDATA.

8.      Ηλεκτρονική τιμολόγηση: Ολες οι επιχειρήσεις και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα υποχρεωθούν να εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγιά τους.  Σχετικό αίτημα έχει υποβληθεί στην Ε.Ε.

9.      Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS τον Μάρτιο του 2024

10.   POS παντού. Από τις αρχές του νέου έτους εκμεταλλευτές ταξί, όσοι δραστηριοποιούνται στις ασφάλειες ζωής, στις λαϊκές αγορές, μεσίτες,  ασφαλιστικοί πράκτορες στις αγοραπωλησίες ακινήτων και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι θα πρέπει να διαθέτουν POS και να δέχονται πληρωμές με κάρτες.

11.    Πληρωμές μέσω IRIS. Aπό την 1η Ιανουαρίου 2024, όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να έχουν συνδέσει τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS για να δέχονται πληρωμές από φυσικά πρόσωπα.

12.    Ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής .

13.   Αμοιβή από 100 μέχρι 3.000 ευρώ στους πολίτες που καταγγέλλουν, μέσω της εφαρμογής «Appodixi», περιστατικά εκδόσεως αποδείξεων από παραποιημένες ή παραβιασμένες ταμειακές μηχανές.

14.   Μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ. Μονιμοποιούνται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, τουριστικό πακέτο, γυμναστήρια,  σχολές χορού, εισιτήρια στους κινηματογράφους, τα θέατρα. Παρατείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2024 ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και τα ροφήματα στην εστίαση καθώς και στα κόμιστρα στα ταξί.  Από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπίρες χωρίς αλκοόλ, αεριούχα νερά).

15.    Μεγαλύτερη μείωση φόρου για ανακαίνιση ακινήτων. Δαπάνες έως 16.000 ευρώ μειώνουν το φόρο σε βάθος 5ετίας. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών.

16.    Επιχειρήσεις – κεφαλαιαγορά. Μειώνονται οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5 σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις.

17.    Ξεχωριστές δηλώσεις συζύγων. Η επιλογή της χωριστής δήλωσης ισχύει για κάθε επόμενο φορολογικό έτος, αν δεν ανακληθεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του αντίστοιχου έτους.

18.    Επιβολή τέλους παρεπιδημούντων 0,5% στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

19.   Επιβολή ΦΠΑ και τέλους επιτηδεύματος σε φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση. Θα πρέπει να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία.

20.    Επιβολή τέλους 1,5 ευρώ τη μέρα σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

21.   Αύξηση προστίμων για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης: Το πρόστιμο ανέρχεται στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του εκάστοτε τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο στα 5.000 ευρώ.

22.    Θέσπιση ανώτατου ορίου διάρκειας 60 ημερών σε κάθε βραχυχρόνια μίσθωση: Το όριο των 60 ημερών αφορά στη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά.

23.   Ψηφιακό πελατολόγιο: Συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών και επιχειρήσεων θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν ψηφιακό πελατολόγιο.

24.   Έλεγχοι με κάμερες. Οι φορολογικοί έλεγχοι, εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων, θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα όμως από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται. Επίσης, για μεγαλύτερη διαφάνεια, θα μπορούν να καταγράφονται και οι προγραμματισμένες συναντήσεις των ελεγκτών με τους φορολογούμενους στα γραφεία της ΑΑΔΕ, ενώ στην περίπτωση αυτή το υλικό θα διατηρείται για πέντε χρόνια. Επίσης προβλέπεται δυνατότητα εγκατάστασης και χρήσης καμερών κατά τη διενέργεια και των τελωνειακών ελέγχων.

25.    Επέκταση έμμεσων τεχνικών ελέγχων. Οι έμμεσες τεχνικές, που βασίζονται σε στοιχεία όπως οι τραπεζικές καταθέσεις, οι δαπάνες σε μετρητά, η ρευστότητα του φορολογούμενου κ.ά., επεκτείνονται πλέον για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων και σε 4 ακόμη περιπτώσεις:

•  Όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
•  Όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων.
•  Όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
•  Όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.

Με τις έμμεσες τεχνικές, προσδιορίζονται τα κέρδη και το εκκαθαριστικό βγαίνει με κατ’ εκτίμηση φόρο.

26.    «Κλείδωμα» φορολογικών δηλώσεων. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι κωδικοί των δηλώσεων ΦΠΑ για έσοδα και έξοδα «κλειδώνουν» ενώ από το 2025 αντίστοιχο «κλείδωμα» σχεδιάζεται και για τις φορολογικές δηλώσεις. Τα έσοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και αντίστοιχα τα έξοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι περισσότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Οι δηλώσεις ΦΠΑ θα προσυμπληρώνονται αυτόματα από την ΑΑΔΕ, με βάση τα στοιχεία που θα έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα myDATA. Οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα μόνο να προσθέτουν έσοδα ή να μειώνουν δαπάνες.

27.   Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου: προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης. Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις θυγατρικές τους που είναι ιδιοκτήτες πρατηρίων καυσίμων κατά ποσοστό 100%, η απαγόρευση του προηγούμενου εφαρμόζεται όταν σφραγίζονται τουλάχιστον 5 πρατήρια εντός 6 μηνών.

28.   Θεσπίζονται υποχρεώσεις για τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης («δέουσας επιμέλειας») για τη νοθεία και το λαθρεμπόριο καυσίμων στα πρατήρια με τα οποία συνεργάζονται. Μεταξύ άλλων, υποχρεούνται να ελέγχουν αν τα πρατήρια διαθέτουν το σύστημα ελέγχου εισροών – εκροών, καθώς και τις απαιτούμενες άδειες και πιστοποιητικά. Επίσης, υποχρεούνται να κάνουν έναν τουλάχιστον έλεγχο ποιότητας καυσίμου το χρόνο. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις οι εταιρείες θα διακόπτουν τη συνεργασία, θα αποσύρουν το σήμα τους από τα παραβατικά πρατήρια και θα ενημερώνουν την ΑΑΔΕ.