Ακίνητα: «Ποδαρικό» με 4 μεγάλες ανατροπές στη φορολογία

Οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση 3 ή περισσότερων κατοικιών θα πρέπει να ανοίξουν βιβλία στην Εφορία καθώς θα θεωρούνται πλέον επιχειρηματίες και θα επιβαρύνονται με ΦΠΑ. Οσοι σχεδιάζουν να αγοράσουν ακίνητα θα πρέπει υποχρεωτικά να εξοφλήσουν το τίμημα μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους για φυσικές καταστροφές θα δουν μείωση 10% στον νέο λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ ενώ όσοι επισκευάσουν ή ανακαινίσουν την κατοικία τους θα κερδίσουν έκπτωση φόρου 3.200 ευρώ κάθε χρόνο για πέντε χρόνια.Το 2024 κάνει «ποδαρικό» με 4 αλλαγές στο φορολογικό τοπίο των ακινήτων:

Τέλος τα μετρητά στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Οσοι θέλουν να αγοράσουν ακίνητο θα πρέπει να καταβάλουν ολόκληρο το τίμημα με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Σε διαφορετική περίπτωση το συμβόλαιο ή το ιδιωτικό έγγραφο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα είναι άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του ενώ στους παραβάτες θα επιβάλονται τσουχτερά πρόστιμα που θα φθάνουν έως τις 500.000 ευρώ.

Ακίνητα: Η Ελλάδα στην 3η θέση της παγκόσμιας αγοράς κατοικιών [πίνακας]

Με το νέο μέτρο:

– Ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να αναγράψει στο συμβόλαιο τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.

– Απαγορεύεται η μεταγραφή συμβολαιογραφικού εγγράφου που έχει συνταχθεί χωρίς ο συμβολαιογράφος να έχει αναγράψει στο συμβόλαιο τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.

– Στους συμβολαιογράφους καθώς και στους υποθηκοφύλακες/προϊσταμένους Κτηματολογικών Γραφείων που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που δεν προκύπτει ότι καταβλήθηκε με χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 10.000 ευρώ και να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ για κάθε παράβαση.
Προσύμφωνο. Τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν μετρητά στην αγορά ακινήτου έχουν όσοι πρόλαβαν και υπέγραψαν προσύμφωνο ή ακόμα και ιδιωτικό έγγραφο μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2023, ημερομηνία δημοσίευσης του νέου φορολογικού νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Για παράδειγμα αν κάποιος υπέγραψε προσύμφωνο αγοράς ακινήτου στις 5 Δεκεμβρίου 2023, θα μπορεί να ολοκληρώσει την αγοραπωλησία του ακινήτου καταβάλλοντας μέρος του τιμήματος ή ακόμα και ολόκληρο το τίμημα σε μετρητά, παρά το γεγονός ότι έχει ενεργοποιηθεί το μέτρο που απαγορεύει τις αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά.

Νέο πλαίσιο στις βραχυχρόνιες μισθώσεις: Σε 141.452 ακίνητα που ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα θα επιβληθεί τέλος παρεπιδημούντων και περιβαλλοντικό τέλος ενώ πάνω από 7.000 φορολογούμενοι που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα θα υποχρεωθούν να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας καταβάλλοντας ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο.

Ειδικότερα:

– Επιβάλλεται τέλος διαμονής παρεπιδημούντων ύψους 0,5 % επί των εσόδων υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης, το οποίο εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.

– Επιβάλλεται «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» 1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα το διάστημα από Μάρτιο έως Οκτώβριο ενώ για τους μήνες Νοέμβριο έως Φεβρουάριο το τέλος ορίζεται σε 0,50 ευρώ. Αν τα ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα 80 τ.μ. το τέλος αυξάνεται στα 10 ευρώ.

– Τα φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν τρία ή περισσότερα ακίνητα ο καθένας υποχρεούνται σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι καθίστανται επιχειρήσεις και θα καταβάλλουν τις ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, το τέλος επιτηδεύματος και τον ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο.

Πρόστιμα – φωτιά

Παράλληλα αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Στους διαχειριστές ακινήτων επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ανά έτος, ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ. Από τη διαπίστωση της παράβασης ο διαχειριστής ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούται εντός 15 ημερολογιακών ημερών να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες συμμόρφωσης.

Σε περίπτωση μη τήρησης εκ νέου προϋποθέσεων εντός ενός έτους από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου, το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος. Σε περίπτωση μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής επιβάλλεται στον διαχειριστή ακινήτου πρόστιμο ίσο με το διπλάσιο του μισθώματος όπως αυτό εμφανίζεται στην ψηφιακή πλατφόρμα κατά την ημέρα που πραγματοποιείται ο έλεγχος. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους 100 ευρώ. Το πρόστιμο δεν επιβάλλεται στην περίπτωση που το εισόδημα που προκύπτει από την εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονή.

Επίσης:

– Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Το όριο των 60 ημερών αφορά τη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά.

– Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Μεγαλύτερη φοροέκπτωση για ανακαίνιση ακινήτων. Εκπτωση φόρου που φθάνει έως και 3.200 ευρώ ετησίως θα μπορούν να έχουν για πέντε χρόνια οι φορολογούμενοι που θα προχωρήσουν στην επισκευή ή ανακαίνιση των ακινήτων τους από την 1η Ιανουαρίου 2024. Η έκπτωση του φόρου εισοδήματος μπορεί να φτάσει έως και τις 16.000 ευρώ, τα οποία κατανέμονται ισόποσα σε πέντε έτη. Σε αυτήν την περίπτωση, για εργασίες ύψους 16.000 ευρώ οι φορολογούμενοι θα έχουν έκπτωση φόρου 3.200 ευρώ τον χρόνο, για πέντε χρόνια. Πέραν των εργασιών που θα μειώνουν τον φόρο συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για την αγορά αγαθών, αρκεί να μην υπερβαίνουν το 1/3 του ποσού των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών, που λαμβάνεται υπόψη για τη μείωση του φόρου. Συγκεκριμένα οι δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών, που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για να ισχύσει η έκπτωση είναι:

– Τα κτίρια να μην έχουν ήδη ενταχθεί ή να μην πρόκειται να ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης.

– Οι δαπάνες για αγορές υλικών και εκτέλεση εργασιών να αποδεικνύονται με εκδοθείσες αποδείξεις λιανικών συναλλαγών ή με εκδοθέντα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών που θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές ή προπληρωμένες κάρτες ή μέσω e-banking κ.λπ.) και να έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τους πωλητές των υλικών και τους εργολάβους μέσω του συστήματος myDATA.

Ποιες εργασίες μπορούν να καλυφθούν

Ενεργειακές παρεμβάσεις:

– Τοποθέτηση θερμομόνωσης.

– Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.

– Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό.

– Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης.

– Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα.

– Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

– Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.

– Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Λειτουργικές – αισθητικές:

– Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης.

– Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.

– Συντήρηση/επισκευή στέγης.

– Επισκευή τοιχοποιίας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων.

– Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης.

– Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα.

– Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.

– Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.

«Κούρεμα» 10% στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ

Πάνω από 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες) καθώς και όσοι έχουν αποκτήσει κατοικία με στεγαστικό δάνειο θα έχουν μείωση κατά 10% στον ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να καταβάλουν το 2024. Απαραίτητη προϋπόθεση για να κερδίσουν ολόκληρη την έκπτωση του 10% είναι να έχουν ασφαλίσει το 100% της φορολογητέας αξίας της κατοικίας ή των κατοικιών τους για ολόκληρο το 2023. Σε διαφορετική περίπτωση η μείωση του φόρου θα είναι αναλογική τη διάρκειας ασφάλισης που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις μήνες. Αυτό σημαίνει ότι για ασφάλιση διάρκειας 12 μηνών ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται 10%, για 9 μήνες εφαρμόζεται έκπτωση 7,5%, για έξι μήνες η έκπτωση περιορίζεται στο 5% και για τρεις μήνες στο 2,5% ενώ δεν ισχύει καμία μείωση για κατοικίες που ασφαλίζονται για διάστημα μικρότερο των τριών μηνών το χρόνο. Για παράδειγμα φορολογούμενος με ασφάλιση της κατοικίας του όλο το 2023 και με ΕΝΦΙΑ ύψους 400 ευρώ θα έχει μείωση 10%. Δηλαδή το επόμενο έτος θα πληρώσει 360 ευρώ. Αν ο ίδιος φορολογούμενος ασφάλισε τη κατοικία του για 6 μήνες το 2023 η έκπτωση στο ποσό του ΕΝΦΙΑ θα είναι 5% στα 400 ευρώ και θα πληρώσει τελικά 380 ευρώ. Σημειώνεται ότι:

– Η έκπτωση υπολογίζεται στο συνολικό ποσό του κύριου και του «συμπληρωματικού» φόρο που επιβάλλεται στην περίπτωση που η αντικειμενική αξία ενός ακινήτου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ και προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές.

– Η μείωση 10% του ΕΝΦΙΑ αφορά μόνο το ασφαλισμένο κτίσμα και όχι το σύνολο της ακίνητης περιουσίας. Ως αξία του ακινήτου λαμβάνεται η αξία του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου.

Πηγή: Έντυπη Έκδοση Τα Νέα