Τουρκία: «Χειρόφρενο» στις πωλήσεις αυτοκινήτων – Πώς επέδρασαν οι αυξήσεις στα επιτόκια

Τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Τουρκία, κατέγραψαν εκρηκτική άνοδο, καθώς ο καυτός πληθωρισμός και η επιμονή της κυβέρνησης Ερντογάν για τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια ωθούσαν ολοένα και περισσότερους Τούρκους να αναζητούν περιουσιακά στοιχεία που θα μπορούσαν να κρατήσουν την αξία τους. Ωστόσο, η επανεκλογή του Τούρκου προέδρου, που συνοδεύτηκε από τη στροφή της χώρας στην «οικονομική ορθοδοξία», έχουν αλλάξει σημαντικά την αγορά αυτοκινήτου.

Και πλέον οι έμποροι αναζητούν τρόπους για να τονώσουν τη λιμνάζουσα ζήτηση. Σε εκτενές τους δημοσίευμα οι Financial Times αναφέρουν μια σειρά από τέτοια παραδείγματα. Ο Nezih Allıoğlu εφαρμόζει μια στρατηγική για την πώληση αυτοκινήτων στον εκθεσιακό του χώρο Peugeot στην Άγκυρα, η οποία θα ήταν εκπληκτική μόλις πριν από λίγους μήνες: μεγάλες εκπτώσεις.

Ο Allıoğlu, πρόεδρος της Göral Otomotiv, ανέφερε ότι η αντιπροσωπεία του κάνει εκπτώσεις από 10% έως 15% σε νέα αυτοκίνητα – τα μεγαλύτερα κίνητρα που έχει προσφέρει ο όμιλός του εδώ και πέντε χρόνια, και οι πρώτες μειώσεις τιμών από το 2020.

Τα erdoganomics έφυγαν, οι μεγάλοι επενδυτές επιστρέφουν στην Τουρκία

Η αγορά μεταχειρισμένων αυτοκινήτων έχει δεχθεί ακόμη μεγαλύτερο χτύπημα, με την αγορά μεταχειρισμένων οχημάτων Otomerkezi.net να βλέπει τις τιμές να μειώνονται έως και 20% τους τρεις μήνες έως τα τέλη Νοεμβρίου.

Αυτή η επιβράδυνση στην αυτοκινητοβιομηχανία της Τουρκίας είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα σημάδια για το πώς η οικονομική αναμόρφωση μετά την επανεκλογή του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Μάιο επιβραδύνει ψύχει την οικονομία των 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων .

«Πριν από τις εκλογές ο κόσμος περίμενε στην ουρά για τρεις μήνες [για να αγοράσει ένα νέο αυτοκίνητο]», είπε ο Allıoğlu. «Τώρα μπορεί να πάρει το αυτοκίνητό του σε μια εβδομάδα ή σε 10 ημέρες», επισημαίνει.  Ανώτατο στέλεχος σε μεγάλο τουρκικό διανομέα αυτοκινήτων, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, πρόσθεσε στους FT: «Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν εξαιρετικά καλά, τώρα επιστρέφουμε στο κανονικό».

Επένδυση αξίας

Οι Τούρκοι έχουν στραφεί τα τελευταία χρόνια στην αγορά αυτοκινήτων, οικιακών συσκευών και χρυσού ως assets  αξίας, επειδή ο πληθωρισμός, που κορυφώθηκε σε πάνω από 85% το 2022 και παραμένει πάνω από το 60%,  σε συνδυασμό με την πτώση της λίρας έχουν διαβρώσει σοβαρά την αξία των αποταμιεύσεών τους.

Η επιμονή του Ερντογάν να διατηρεί τα επιτόκια σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα ευνόησε την ιδέα των αυτοκινήτων ως ασφαλούς επένδυσης επειδή τα επιτόκια στις τραπεζικές καταθέσεις ήταν πολύ χαμηλότερα από το ποσοστό του πληθωρισμού. Με την ίδια λογική, το κόστος δανεισμού για δάνεια αυτοκινήτων ήταν πολύ χαμηλό σε σύγκριση με τον πληθωρισμό.

Η βιασύνη των τοπικών αποταμιευτών να αγοράσουν αυτοκίνητα ως επενδύσεις, σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες επιπτώσεις των διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με την πανδημία, οδήγησαν σε μεγάλη ανισορροπία μεταξύ της μεγάλης ζήτησης για οχήματα και της περιορισμένης διαθέσιμης προσφοράς, ανέφεραν στελέχη του κλάδου.

Εκτίναξη των πωλήσεων

Οι λιανικές πωλήσεις αυτοκινήτων εκτινάχθηκαν στις 841.000 τους πρώτους 11 μήνες του 2023, έναντι 593.000 για ολόκληρο το 2022, σύμφωνα με την Ένωση Διανομέων και Κινητικότητας Αυτοκινήτων της Τουρκίας. Οι πωλήσεις για το 2023 ήταν οι υψηλότερες σε τουλάχιστον μια δεκαετία.

Οι τιμές των οχημάτων στην Τουρκία έχουν αυξηθεί κατά 214% τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς οι Τούρκοι ζητούν να αγοράσουν αυτοκίνητα, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας. Ο ρυθμός των αυξήσεων των τιμών ήταν ιδιαίτερα έντονος γύρω από τις εκλογές του Μαΐου, όταν η κυβέρνηση του Ερντογάν ξεκίνησε ένα κύμα μέτρων τόνωσης για να στηρίξει την οικονομία. Μόνο τον Ιούλιο, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 16% σε μηνιαία βάση.

«Όταν υπήρχε πληθωρισμός 80% και τόκοι καταθέσεων ήταν 25%, όλοι ήθελαν να αγοράσουν αγαθά. Γι’ αυτό ήρθαν σε εμάς για να αγοράσουν τρία έως πέντε αυτοκίνητα και να τα κρατήσουν στο γκαράζ τους», είπε ο Allıoğlu.

Η νέα ομάδα οικονομικής διαχείρισης της Τουρκίας, η οποία διορίστηκε τον Ιούνιο, έχει ξεκινήσει μια σαρωτική αναθεώρηση της πολιτικής για να μειώσει τη ζήτηση των καταναλωτών για αγαθά όπως τα αυτοκίνητα και να μειώσει τον πληθωρισμό.

Ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας

Η κεντρική τράπεζα, με επικεφαλής την πρώην τραπεζίτη της Goldman Sachs, Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, αύξησε το επιτόκιο αναφοράς από 8,5% τον Ιούνιο σε 42,5%, καθώς ο Ερντογάν έχει εγκαταλείψει τουλάχιστον προσωρινά τη μακροχρόνια αντίρρησή του για το υψηλό κόστος δανεισμού.

Έγιναν επίσης και άλλες αλλαγές πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου του τριπλασιασμού των φόρων στη βενζίνη και των περιορισμών που αποσκοπούν στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των δανείων για αυτοκίνητα.

Τα επιτόκια των καταναλωτικών δανείων για αυτοκίνητα έχουν εκτοξευθεί από 25% πριν από τις εκλογές του Μαΐου σε 37% σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας. Αν και εξακολουθεί να είναι κάτω από τον τρέχοντα ρυθμό πληθωρισμού, η αύξηση των δανείων για αυτοκίνητα, τα οποία είχαν φθάσει σε προσαρμοσμένο ετήσιο ρυθμό σχεδόν 300% τον Φεβρουάριο, μειώθηκε σε μόλις 61%, σύμφωνα με την τραπεζική ρυθμιστική αρχή της Τουρκίας.