Ιρλανδία: Γιατί οδηγούνται στην «έξοδο» οι εισηγμένες

Στον υψηλό φόρο χαρτοσήμου στις συναλλαγές αποδίδει ο επικεφαλής του ιρλανδικού χρηματιστηρίου, Daryl Byrne, τη μειονεκτική θέση στην οποία έχει περιέλθει το Euronext Dublin, έναντι των ΗΠΑ και άλλων χωρών.

Μάλιστα, ο επικεφαλής του Euronext Dublin καταφέρθηκε εναντίον των «παράξενων» φορολογικών κανόνων που δημιουργούν «άνισους όρους ανταγωνισμού» και ζήτησε επιτακτικά τη μεταρρύθμιση, μετά από μια σειρά αποχωρήσεων υψηλού προφίλ από το χρηματιστήριο της Ιρλανδίας.

Ιρλανδία: Τρομάζει η απροσδόκητη κατάρρευσή της

Κι απ’ ότι φαίνεται όχι άδικα. Ο ιρλανδικός γίγαντας οικοδομικών υλικών CRH, η πιο πολύτιμη μετοχή στη μικρή αγορά του Δουβλίνου, αποχώρησε τον Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της μεταφοράς της κύριας εισαγωγής του στη Νέα Υόρκη από την Ευρώπη. Ο στοιχηματικός όμιλος Flutter και η εταιρεία συσκευασίας Smurfit Kappa ανακοίνωσαν ότι θα εγκαταλείψουν το Δουβλίνο φέτος. Ενώ ο όμιλος ποτών Diageo, στον οποίο ανήκει η Guinness, ακύρωσε την εισαγωγή του στην ιρλανδική αγορά τον Μάιο.

Αντικίνητρα

Ο Daryl Byrne δήλωσε στους Financial Times ότι το χρηματιστήριο ήταν αποφασισμένο να δημιουργήσει το επόμενο κύμα «Ιρλανδών παγκόσμιων πρωταθλητών που χρηματοδοτούν την ανάπτυξή τους μέσω των αγορών μας. Αλλά υπάρχουν μερικά πράγματα που προκαλούν δυσκολίες».

Για μια ιρλανδική εταιρεία που εισήχθη στις ΗΠΑ, είπε, υπάρχει μια «μη βιώσιμη κατάσταση», όπου η διαπραγμάτευση των μετοχών της στις ΗΠΑ απαλλάσσεται από το τέλος χαρτοσήμου, αλλά στην τοπική αγορά επισύρει επιβάρυνση 1%. «Έτσι καταλήγουμε σε αυτό το άνισο πεδίο ανταγωνισμού».

Το ιρλανδικό χρηματιστήριο έγινε μέλος του ομίλου Euronext των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων το 2018, αλλά ο Byrne επισήμανε ότι οι κανόνες περί τελών χαρτοσήμου το θέτουν σε μειονεκτική θέση και στην Ευρώπη.

Προτρέπει την κυβέρνηση να μειώσει τον φόρο και να ευθυγραμμίσει την Ιρλανδία με τους Ευρωπαίους ομολόγους της, όπως η Γαλλία, η οποία χρεώνει 0,3% και η Ιταλία, η οποία χρεώνει 0,1%. Η βρετανική εισφορά είναι 0,5%. «Όταν κοιτάζουμε τι συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, δεν μιλάμε απλώς για ασυμβατότητα, αλλά για αντικίνητρο», τόνισε.

Ανοιχτή πληγή

Η αποχώρηση της CRH, της Flutter και της Smurfit Kappa αποτελεί σοβαρό πλήγμα για το ιρλανδικό χρηματιστήριο: μαζί, αντιπροσώπευαν το 55% του τζίρου από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, αν και αυτό οφειλόταν εν μέρει στο κλείσιμο των θέσεων της CRH από τους διαπραγματευτές.

Η CRH και η Smurfit Kappa μεταφέρουν και οι δύο την κύρια εισαγωγή τους στο NYSE από το Λονδίνο, η τελευταία μετά από συγχώνευση με την αμερικανική ανταγωνίστρια WestRock. Η Flutter διατηρεί προς το παρόν την κύρια εισαγωγή της στο Λονδίνο, αλλά προβαίνει σε πρόσθετη εισαγωγή στη Νέα Υόρκη. Ο όμιλος με έδρα το Δουβλίνο δήλωσε ότι ήταν πολύ περίπλοκο να διατηρήσει και μια εγχώρια εισαγωγή.

Άλλες επιχειρήσεις, όπως οι όμιλοι τροφίμων Greencore και Aryzta, η Grafton, η εταιρεία εμπορίας κτιρίων και υδραυλικών ειδών, και η εταιρεία ενέργειας και διανομής DCC, έχουν παραιτηθεί τα τελευταία χρόνια.

Η κυβέρνηση εξέφρασε επίσης φόβους ότι επιχειρήσεις όπως οι εταιρείες διατροφής Glanbia και Kerry, καθώς και ο όμιλος μονώσεων Kingspan μπορεί να ακολουθήσουν, εξαντλώντας περαιτέρω μια αγορά που είχε μόνο έξι δημόσιες εγγραφές τα τελευταία έξι χρόνια και μόλις μία από το 2021.

Ο υπουργός Οικονομικών Michael McGrath δήλωσε ότι οι… πονοκέφαλοι του Δουβλίνου για τις διαγραφές από το χρηματιστήριο δεν είναι μοναδικοί και «θα πρέπει να βρεθούν λύσεις στην ΕΕ για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα χρηματιστήρια της ΕΕ».

Ο ρόλος του Brexit

Ωστόσο, το μέγεθος της αγοράς της Ιρλανδίας και το γεγονός ότι πολλές από τις εταιρείες της αναζητούν χρηματοδότηση από μεγαλύτερες δεξαμενές κεφαλαίων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, την καθιστά ιδιαίτερα εκτεθειμένη.

Το Brexit την άφησε επίσης πιο απομονωμένη. Στο παρελθόν, πολλές ιρλανδικές εταιρείες ήταν διπλά εισηγμένες στο Λονδίνο και χρησιμοποιούσαν την υποδομή της χρηματοπιστωτικής αγοράς του Λονδίνου, αλλά αυτό έχει σταματήσει.

Οι φορολογικοί κανόνες έχουν δυσχεράνει περαιτέρω την ικανότητα του χρηματιστηρίου να διατηρεί τις ιρλανδικές εταιρείες που εισηγούνται στις ΗΠΑ προσφέροντάς τους διπλή εισαγωγή στην αγορά Atlantic Securities Market.

Η ASM δημιουργήθηκε το 2015 και είναι ευθυγραμμισμένη με τους κανονισμούς των ΗΠΑ. Όμως δεν έχει καταφέρει να προσελκύσει μια ενιαία εισαγωγή, μια κατάσταση που είναι απίθανο να ανατραπεί μετά την άρνηση των φορολογικών αρχών αυτό το καλοκαίρι να παρατείνουν την απαλλαγή από το τέλος χαρτοσήμου που θα ίσχυε για τις ιρλανδικές εταιρείες που εισάγονται στην ASM.

Η κυβέρνηση δήλωσε ότι το τέλος χαρτοσήμου «βρίσκεται υπό εξέταση από το οικονομικό επιτελείο. Το τέλος εισέπραξε 500 εκατ. ευρώ το 2022 και ακόμη και χωρίς την CRH, ο Byrne εκτίμησε ότι θα εξακολουθούσε να αποφέρει περίπου 350 εκατ. ευρώ.

Μπροστά σε προκλήσεις

Το Euronext Dublin είναι ο διάδοχος του Ιρλανδικού Χρηματιστηρίου, το οποίο ιδρύθηκε το 1793, ένα χρόνο μετά το NYSE. Σήμερα, είναι το δεύτερο μικρότερο από τα επτά χρηματιστήρια της Euronext μετά τη Λισαβόνα.

Το «σταγονόμετρο» των IPO του συγκρίνεται με το ρεκόρ των 212 εισαγωγών σε όλες τις αγορές της Euronext το 2021 και των 83 το 2022. Είναι πολύ μακριά από την κατάσταση που επικρατούσε πριν από εννέα χρόνια, όταν η Malin, μια επενδυτική εταιρεία βιοεπιστημών με έδρα την Ιρλανδία, συγκέντρωσε 330 εκατ. ευρώ στο Δουβλίνο σε μια από τις μεγαλύτερες δημόσιες εγγραφές βιοτεχνολογίας στην Ευρώπη.

Ενώ σε μια έκθεσή της για το μέλλον της αγοράς τον περασμένο Ιούλιο, η εταιρεία συμβούλων Grant Thornton προειδοποίησε ότι η Ιρλανδία βρίσκεται σε μια «κομβική στιγμή».

«Χωρίς δράση, ο αριθμός των διαγραφών μπορεί να συνεχίσει να υπερβαίνει τον αριθμό των νέων εισαγωγών», ανέφερε. Αυτό αποτελούσε «απειλή, ιδίως για την ιρλανδική οικονομία, όπου οι αγορές μετοχών μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην απασχόληση, την οικονομική ανάπτυξη και τα φορολογικά έσοδα της κυβέρνησης».

Η Grant Thornton συνέστησε τη δημιουργία επενδυτικών «ακρογωνιαίων λίθων» για την αγορά του Δουβλίνου, συνήθως μεγάλων ιδρυμάτων που συμφωνούν να αγοράσουν ένα μέρος των μετοχών στο πλαίσιο της ΑΜΚ μιας εταιρείας.

Ο Byrne προέτρεψε επίσης την κυβέρνηση να εισαγάγει κάτι παρόμοιο με τους ατομικούς αποταμιευτικούς λογαριασμούς του Ηνωμένου Βασιλείου για την τόνωση των επενδύσεων λιανικής, καθώς και φορολογικά κίνητρα για τις εταιρείες που πραγματοποιούν δημόσιες εγγραφές.

Ο Martin Tormey, διευθύνων σύμβουλος της χρηματιστηριακής εταιρείας Goodbody, ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν ακόμη κατάλληλοι υποψήφιοι για IPO και κεφάλαια που πρέπει να συγκεντρωθούν στην Ιρλανδία.