Μέση Ανατολή: Το Ισραήλ συνεχίζει να προσπαθεί να «καταστρέψει» τη Χαμάς;

Πριν από τρεις μήνες, μιλώντας σε πολίτες που συγκλονίστηκαν από μια φρικτή ημέρα επιθέσεων από τη Χαμάς, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου έδωσε μια υπόσχεση: «Ο Ισραηλινός στρατός θα χρησιμοποιήσει αμέσως όλες τις δυνάμεις του για να διαλύσει τη Χαμάς. Θα τους καταστρέψουμε».

Σύμφωνα με την ακόλουθη ανάλυση του CNN, σήμερα, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) περνούν σε μια νέα φάση του πολέμου ενάντια στη Χαμάς στη Γάζα – και κάποια στοιχεία δείχνουν ότι οι στόχοι στον πόλεμο έχουν αλλάξει.

Φόβοι για επέκταση του πολέμου στη Μέση Ανατολή – Μέχρι που μπορεί να φτάσει;

Βαθιά ριζωμένα κινήματα

«Η παράδοση δεν είναι ιδιαίτερα θετική προς τις στρατιωτικές εκστρατείες που επιδιώκουν να εξαλείψουν πολιτικά στρατιωτικά κινήματα που είναι βαθιά ριζωμένα», είπε ο Bilal Y. Saab, συνεργάτης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Chatham House.

«Η ηγεσία του IDF γνωρίζει πολύ καλά ότι το καλύτερο που μπορεί να πετύχει είναι να πλήξει σοβαρά τις στρατιωτικές δυνάμεις της Χαμάς, αλλά δύσκολα να τις εξαφανίσει», είπε ο Saab.

«Έχουμε σκοτώσει χιλιάδες μαχητές της Χαμάς»

Υπό αυτή την έννοια, το Ισραήλ έχει ήδη πετύχει κάποιες σημαντικές επιτυχίες. Ο IDF ισχυρίζεται ότι έχει σκοτώσει χιλιάδες μαχητές της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων υψηλόβαθμων μελών και ηγετών της, ενώ έχουν διαλύσει ορισμένα τμήματα του τεράστιου δικτύου στις σήραγγες της Γάζας.

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν, καθώς το τέλος του πολέμου μοιάζει να απέχει πολύ. Εξάλλου, λίγες χώρες θέτουν «προθεσμίες» ενώ βρίσκονται σε πόλεμο. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει για έναν μακροχρόνιο πόλεμο που θα μπορούσε να διαρκέσει ολόκληρο το 2024 αν όχι και μετέπειτα.

Ποια θα είναι όμως η εξέλιξη του πολέμου σε μία περίοδο που η διεθνής κοινότητα παραμένει συγκλονισμένη και πιέζει για την ανθρωπιστική κρίση που διαδραματίζεται όσο αυξάνονται οι θάνατοι αμάχων στη Γάζα; Και καθώς η διεθνής πίεση αυξάνεται, το πρόβλημα θα μπορούσε να μεγαλώνει και στο εσωτερικό του Ισραήλ για τον Νετανιάχου, έναν πρωθυπουργό που προσπαθεί να «δείξει» νίκες.

«Υπάρχει ένας αγώνας με τον χρόνο», είπε ο Saab, περιγράφοντας τα βασικά ερωτήματα που αντιμετωπίζει η ηγεσία του Ισραήλ. «Με ποιο τίμημα θα συνεχιστεί αυτή η μάχη και πόσο χρόνο έχουν τελικά οι Ισραηλινοί για να φτάσουν στη νίκη χωρίς να υποστούν τις συνέπειες από τη διεθνή οργή;».

Η καταστροφή της Χαμάς ήταν ο πρώτος στόχος του Νετανιάχου που οριοθετήθηκε στις 7 Οκτωβρίου και σύμφωνα με πολλούς αναλυτές ήταν υψηλός, άπιαστος έως αδύνατος. «Αυτού του είδους η αποστολή δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, την έχουμε δει να αποτυγχάνει όλα αυτά τα χρόνια πολλές φορές», είπε ο Saab.

Ο στόχος τους Νετανιάχου

Η δύναμη της Χαμάς εκτείνεται πολύ μακρύτερα ​​από τη Γάζα, κάτι που σημαίνει ότι η ολική καταστροφή της ομάδας μοιάζει ιδιαίτερα φιλόδοξη, αν όχι ανέφικτη. Σε μια ομιλία για την επέτειο των επιθέσεων, ο Νετανιάχου επανέλαβε τους στόχους του για τη σύγκρουση και αυτοί δεν ήταν άλλοι από το: «Να εξαλείψουμε τη Χαμάς, να επιστρέψουμε τους ομήρους μας και να διασφαλίσουμε ότι η Γάζα δεν θα αποτελεί πλέον απειλή για το Ισραήλ».

Παραμένει προτεραιότητα η «καταστροφή» της Χαμάς;

Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν η ηγεσία του IDF τοποθετεί την εξάλειψη της Χαμάς στις προτεραιότητές της. «Ο αρχηγός πληροφοριών του Ισραηλινού Στρατού, Υποστράτηγος Άχαρον Χαλίβα, παρέλειψε την »καταστροφή της Χαμάς» όταν απαριθμούσε στρατιωτικούς στόχους σε ομιλία του την περασμένη Πέμπτη», σημείωσαν ισραηλινά ΜΜΕ.

Και επίσης, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant, αποκάλυψε τα σχέδια για την επόμενη φάση του πολέμου στη Γάζα, δίνοντας έμφαση «σε μια νέα προσέγγιση μάχης στο βορρά», αλλά και «μια σταθερή εστίαση στη στόχευση ηγετών της Χαμάς» που υποπτεύεται ότι είναι παρόντες στη νότια επικράτεια του θύλακα.

Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος

Στην τρίτη φάση, οι επιχειρήσεις του IDF στη βόρεια Γάζα θα περιλαμβάνουν «επιδρομές, καταστροφή τρομοκρατικών σηράγγων, εναέριες και επίγειες δραστηριότητες και ειδικές επιχειρήσεις», σύμφωνα με τον Gallant.

«Αυτή η φάση θα είναι λιγότερο έντονη, αλλά θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος», δήλωσε ο Γιοχανάν Πλέσνερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ και πρώην μέλος της Κνέσετ του κόμματος Kadima.

Εάν ο ρεαλιστικός στόχος του IDF παραμένει η «μείωση της δυναμικής της Χαμάς», τότε όπως λένε πολλοί αναλυτές «έχει όντως σημειωθεί πρόοδος τους τελευταίους τρεις μήνες».

«Ο ορισμός της επιτυχίας για τον IDF δεν θα είναι να συλλάβει ή σκοτώσει όλα τα ηγετικά στελέχη της Χαμάς, αλλά να διασφαλίσει ότι η Χαμάς δεν θα μπορεί πλέον να »κυβερνήσει» τη Λωρίδα της Γάζας», είπε ο Πλέσνερ.

Η Χαμάς είναι οργανωμένη σαν στρατός

«Η Χαμάς είναι οργανωμένη σαν στρατός, με κέντρα διοίκησης και ελέγχου, συντάγματα και ταξιαρχίες. Αυτή η δομή διοίκησης αμφισβητείται σοβαρά και διαλύεται τους τελευταίες μήνες».

Απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους στο Τελ Αβίβ, ο Νετανιάχου είπε την περασμένη εβδομάδα ότι ο ισραηλινός στρατός «πολεμά με δύναμη και νέα συστήματα πάνω και κάτω από το έδαφος» και ισχυρίστηκε ότι έχουν εξολοθρευτεί πάνω από 8.000 μαχητές της Χαμάς στη Γάζα, σύμφωνα με στοιχεία του στρατού.

Σχεδόν 23.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί

Το υπουργείο Υγείας στη Γάζα που διευθύνεται από τη Χαμάς λέει ότι σχεδόν 23.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην περιοχή από την έναρξη του πολέμου. Το υπουργείο δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών, αλλά τόσο το υπουργείο στη Γάζα όσο και το ομόλογό του στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη υποστηρίζουν ότι περίπου το 70% των νεκρών ή τραυματισμένων είναι γυναίκες και παιδιά.

Το Ισραήλ πίστευε ότι η Χαμάς διέθετε περίπου 30.000 μαχητές στη Γάζα πριν από την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου, ανέφεραν οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις τον Δεκέμβριο. Οι μαχητές χωρίστηκαν σε πέντε ταξιαρχίες, 24 τάγματα και περίπου 140 λόχους, είπαν οι IDF, έχοντας πολεμικό εξοπλισμό, όπως αντιαρματικά βλήματα, ελεύθερους σκοπευτές και μηχανικούς, καθώς και συστοιχίες πυραύλων και όλμων.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται επίσης, ότι έχει κάνει μεγάλα βήματα στην καταστροφή του υπόγειου δικτύου της Χαμάς, στις περίπλοκες σήραγγες που είναι γνωστό ότι είναι δύσκολο να διεισδύσουν τα στρατεύματα του Ισραηλινού Στρατού. Ο Ισραηλινός στρατός δημοσίευσε ένα βίντεο αυτή την εβδομάδα, το παρουσιάζει ότι την καταστροφή μιας διαδρομής κάτω από το νοσοκομείο Al-Shifa, το μεγαλύτερο στη Γάζα, το οποίο ο IDF «χρεώνει» ως ορμητήριο της Χαμάς.

Τον περασμένο μήνα, κυκλοφόρησαν και άλλα βίντεο που έδειχναν ένα δίκτυο σηράγγων που συνδέονται με κατοικίες και γραφεία της ηγεσίας της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων των Ismail Haniyeh, Yahya Sinwar και Muhammad Deif. Αλλά ο μεγαλύτερος στόχος της εύρεσης και της δολοφονίας των σημαντικότερων ηγετών της Χαμάς στη Γάζα δεν έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα από το Ισραήλ.

Πρέπει να επικρατήσει η λογική

«Εδώ είναι που πρέπει να επικρατήσει η λογική», είπε ο Saab. Ο Gallant και άλλοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα τονίσει τη σημασία των προσπαθειών τους για την εξάλειψη των διοικητών της Χαμάς, με τον υπουργό Άμυνας να δεσμεύεται στα τέλη Δεκεμβρίου ότι ο Sinwar «…θα συναντήσει τις κάννες των όπλων μας σύντομα».

Ένα στέλεχος της ισλαμιστικής παλαιστινιακής ομάδας, ο Sinwar ήταν υπεύθυνος για τη δημιουργία της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς προτού σφυρηλατήσει σημαντικούς νέους δεσμούς με περιφερειακές αραβικές δυνάμεις ως πολιτικός και πολιτικός ηγέτης της ομάδας.

Η ανθρωπιστική κρίση έχει εκτοξευθεί

«Οργανώσεις σαν αυτές αντικαθιστούν τους διοικητές τους πολύ εύκολα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος αναντικατάστατος στη Χαμάς», είπε ο Saab. «Αλλά αν εξοντωθούν οι συμβολικοί αρχηγοί της οργάνωσης, ποιος ξέρει αν αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στη Χαμάς».

Φαίνεται απίθανο η νέα φάση του πολέμου του Ισραήλ να φέρει ανακούφιση για τους Παλαιστίνιους που έχουν παγιδευτεί στη Γάζα, όπου η ανθρωπιστική κρίση έχει εκτοξευθεί σε εξαιρετικά επίπεδα.

Ωστόσο, ο Νετανιάχου μπορεί να είναι πιο πιθανό να υποκύψει μπροστά στην εσωτερική πίεση, η οποία έχει αυξηθεί ιδιαίτερα λόγω της συνεχιζόμενης αιχμαλωσίας περισσότερων από 100 ομήρων της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.

Τουλάχιστον 25 όμηροι είναι νεκροί

«Ο ισραηλινός λαός από την πρώτη μέρα, έδειξε υποστήριξη στους πολεμικούς στόχους και στον IDF, (αλλά) η εμπιστοσύνη στην ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό», κατέληξε ο Plesner.