ΗΠΑ: Ανάρπαστη η τέχνη σύγχρονων αμερικανών αυτόχθονων καλλιτεχνών

Μια μεγάλη εκτεταμένη έκθεση με έργα σύγχρονης τέχνης αμερικανών αυτόχθονων καλλιτεχνών φέρνει στη Νέα Υόρκη ο οίκος Phillips,  παρουσιάζοντας μια ποικιλία τεχνοτροπιών από περισσότερους από 60 καλλιτέχνες των μέσω του 20ού αιώνα και έπειτα.

Η έκθεση με περισσότερα από 120 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας, βίντεο, κοσμημάτων, αγγειοπλαστικής και υφαντικής στη γκαλερί Phillip’s Park Avenue, που εγκαινιάζεται την Παρασκευή 12 Ιανουαρίου, έρχεται σε μια εποχή που η αγορά τέχνης των αυτοχθόνων Αμερικανών και των Καναδών πολιτών Πρώτων Εθνών «κινείται πολύτόσο γρήγορα», είπε στο Barron’s ο Μπρους Χάρτμαν, επιμελητής της έκθεση.

Ο Χάρτμαν, του οποίου οι γονείς ήταν συλλέκτες τέχνης ιθαγενών της Αμερικής, είχε φροντίσει για την απόκτηση περίπου 350 σημαντικών σύγχρονων έργων από αυτόχθονες καλλιτέχνες όταν ήταν διευθυντής του Nerman Μuseum of Contemporary Art στο Overland Park, του Κάνσας, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε το 2021,  αναγνωρίζοντας την ευκαιρία να δημιουργήσει μια ποικιλόμορφη συλλογή.

Μια επίσκεψη στη συλλογή πριν από μερικά χρόνια από τον Σκοτ Νουσμπάουμ, αντιπρόεδρο της Phillips για την Αμερική, πυροδότησε την ιδέα να φέρει αυτή την τέχνη, πολλούς από αυτούς τους άγνωστους στην ευρύτερη αγορά καλλιτέχνες, στη Phillips.

Ρώμη εναντίον Βερολίνου: Για το άγαλμα που λάτρευε ο Χίτλερ

Η έκθεση «New Terrains» προσφέρει μια ευρεία δημιουργική ανταπόκριση από αυτόχθονες αμερικανούς καλλιτέχνες στον μοντερνισμό, τα μεταπολεμικά και ποπ καλλιτεχνικά κινήματα των εποχών τους, όπως φαίνεται από τη δική τους κοινωνική και πολιτική εμπειρία.

Ο Χάρτμαν έφερε δύο ακόμη επιμελητές, τον καλλιτέχνη του Dine Τόνι Αμπέιτα και τον Τζέιμς Τρότα Μπόνο, έναν γκαλερίστα στο Λος Άντζελες του οποίου οι γονείς ήταν επί μακρόν έμποροι τέχνης αυτοχθόνων καλλιτεχνών, για να βοηθήσουν.

Ο στόχος της έκθεσης ήταν να συμπεριλάβει φυλές από όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, και να είναι όσο το δυνατόν πιο περιεκτική. «Κοιτάξαμε το φύλο, εξετάσαμε σχέσεις με τις φυλές, εξετάσαμε τους τρόπους έκφρασης», είπε ο Χάρτμαν στο Barron’s .

Οι καλλιτέχνες ποικίλλουν από γνωστούς επαγγελματίες που έχουν γίνει αντικείμενο εκθέσεων μουσείων, όπως η Jaune Quick-to-See Smith—πολίτης του Συνομοσπονδιακού Έθνους Salish και Kootenai—και ο Fritz Sholder του Luiseño μαζί με λιγότερο γνωστούς καλλιτέχνες.

Ο Calvin Toney, είναι ένας καλλιτέχνης Ναβάχο, γεννημένος το 1987 στο Fort Defiance της Αριζόνα, ο οποίος εκπαιδεύτηκε στην ύφανση από τη μητέρα και τη γιαγιά του στον καταυλισμό Ναβάχο, αλλά τα έργα του αντανακλούν καλλιτεχνικές επιρροές από την Ιταλική Αναγέννηση έως τον Jean-Michel Basquiat. Δύο «εξαιρετικά υφάσματα» του Toney περιλαμβάνονται στην έκθεση, λέει ο Χάρτμαν.

Εργο του Calvin Toney

«Εάν η ύφανση είναι πρωταρχικό μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης για τους Ναβάχο, τότε πρέπει να συμπεριλάβουμε την ύφανση. Πρέπει να συμπεριλάβουμε την αργυροχοΐα. Θα δείτε μερικά υπέροχα κοσμήματα. Θα είναι απόλαυση για τους ανθρώπους που έρχονται και έχουν τόσο συνηθίσει στις συνήθεις σύγχρονες εκφράσεις να περπατούν ξαφνικά σε έναν χώρο και να αναφωνούν «ω, Θεέ μου, εδώ είναι αυτά τα εξαιρετικά βραχιόλια!», λέει.

Ο Sholder, που πέθανε το 2005, πριν από πολύ καιρό έσπασε τα όρια αυτού που θεωρούνταν τέχνη των ιθαγενών της Αμερικής με μια σειρά από πίνακες που δημιουργήθηκαν από το 1970-1980, τους οποίους βάφτισε «Ινδιάνους τέρατα», λέει ο Χάρτμαν.

Αυτοί οι τεράστιοι, εξαιρετικοί πίνακες αποκάλυψαν μια πιο ειλικρινή, οδυνηρή εικόνα της εμπειρίας των ιθαγενών από τα «στερεότυπα ταινιών και τις ρομαντικές εκδοχές» που επικρατούσαν στα μέσα του 20ου αιώνα. «Ήταν ατρόμητος», λέει ο Χάρτμαν. «Πολλές από τις απεικονίσεις αγγίζουν το γκροτέσκο».

Η έκθεση περιλαμβάνει από αυτή την περίοδο το ύψους 2 μέτρων, γεμάτο ψυχή, έργο «Καθισμένος Ινδιάνος» που φιλοτεχνήθηκε το 1972.

Περιλαμβάνεται, επίσης,μια αφαίρεση χρωματικού πεδίου, Summer Spectrum II, 1958, από τον αείμνηστο George Morrison, της φυλής Ojibwe που ήταν σύγχρονος και φίλος των Willem de Kooning, Franz Kline και Jackson Pollock, μεταξύ άλλων καλλιτεχνών, των οποίων η δουλειά προβαλλόταν συστηματικάτακτικά εκείνη την εποχή, αλλά αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό αφού επέστρεψε στη Μινεάπολη της Μινεσότα για να εργαστεί, λέει ο Χάρτμαν.

Ένας λόγος για την συμπερίληψη στην έκθεση έργων από το 1950 ήταν «επειδή θέλαμε να δείξουμε ότι υπήρχαν αυτοί οι πρώτοι επαγγελματίες… πρωτοποριακοί ιθαγενείς καλλιτέχνες που εργάζονταν σε αυτά τα είδη και αυτά τα στυλ».

H Smith είναι καλλιτέχνης της οποίας τα έργα εμφανίζονται τακτικά σε δημοπρασίες. Ανταποκρίνονται κατευθείαν στα δυτικά σύγχρονα κινήματα τέχνης και μεμονωμένους καλλιτέχνες, όπως ο Jasper Johns και ο Robert Rauschenberg. Αντικατοπτρίζουν την πεποίθησή της ότι η «δουλειά της ζωής της περιλαμβάνει την εξέταση της σύγχρονης ζωής στην Αμερική και την ερμηνεία της μέσω της ιδεολογίας των αυτοχθόνων», σύμφωνα με το Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης Whitney, το οποίο πραγματοποίησε αναδρομική έκθεση της Smith από τις 19 Απριλίου έως τις 13 Αυγούστου πέρυσι.

My Heart Belongs to Daddy της Smith, 1968, περιλαμβάνεται στην έκθεση

Death of Adonis του Kent Monkman

Ένα άλλο σημαντικό έργο είναι το Death of Adonis (O θάνατος του Άδωνη), το 2010, από τον Kent Monkman, Καναδό Cree, ένας μνημειώδης πίνακας ζωγραφικής που δείχνει την εναλλακτική ταυτότητα φύλου του, την Miss Chief Eagle Testickle, που κρατάει στην αγκαλιά της έναν λευκό καουμπόη πο πεθαίνει, ανάμεσα σε αυτό που φαίνεται να είναι μάχη σε δραματικό δυτικό τοπίο. Ο πίνακας, 2 x 3 μέτρων είναι μια αναφορά στο έργο The Last of the Buffalo (Ο τελευταίος Βούβαλος) του Albert Bierstadt σε πίνακα του ίδιου μεγέθους που «σεξουαλικοποιεί, αποχρωματίζει και αποκαθηλώνει την εικονική απεικόνιση του Bierstadt», περιγράφει η Phillips στο δελτίο Τύπου.

The last buffalo του Albert Bierstadt

Μουσεία και ιδιωτικά ιδρύματα σε όλη τη χώρα έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για την απόκτηση πολλών από τα έργα, η τιμή των οποίων κυμαίνεται από 8.000 δολάρια  έως σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια.

«Είναι προφανές ότι μερικά από αυτά τα υπέροχα έργα θα καταλήξουν σε κοινή θέα και αυτό είναι πραγματικά συναρπαστικό», λέει ο Χάρτμαν. «Και εκτείνεται σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες – δεν είναι είναι απλώς ένα είδος τοπικού ενδιαφέροντος».