Σαουδική Αραβία: Γιατί πολυεθνικοί κολοσσοί ανοίγουν περιφερειακά αρχηγεία

Παγκόσμιοι τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Amazon, η Google της Alphabet και η Microsoft είναι μεταξύ των εταιρειών που ενισχύουν την παρουσία τους στη Σαουδική Αραβία εν μέσω πιέσεων από την κυβέρνηση, η οποία έχει πει ότι θα σταματήσει να δίνει συμβόλαια σε εταιρείες χωρίς περιφερειακές έδρα στη χώρα.

Οι τρεις αμερικανικές εταιρείες έχουν λάβει όλες άδειες για να ιδρύσουν περιφερειακά κεντρικά γραφεία στο Ριάντ, σύμφωνα με μια κυβερνητική βάση δεδομένων. Αυτές οι εγκρίσεις ήρθαν λίγο πριν από την προθεσμία της 1ης Ιανουαρίου που όρισε η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, σύμφωνα με το Fortune.

Άλλες εταιρείες που έλαβαν πρόσφατα τέτοιες άδειες είναι η Airbus SE, η Oracle Corp. και η Pfizer Inc.

Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τους νέους κανόνες για τα κρατικά συμβόλαια τον Φεβρουάριο του 2021, λέγοντας ότι ήθελε να περιορίσει την «οικονομική διαρροή» – έναν όρο που χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση για κρατικές δαπάνες που μπορούν να ωφελήσουν εταιρείες που δεν έχουν σημαντική παρουσία στη χώρα.

Το όραμα του Διαδόχου

Βασικό μέρος της οικονομικής ατζέντας του διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήταν ο περιορισμός διαφυγόντων δισεκατομμυρίων σε κρατικές δαπάνες της Σαουδικής Αραβίας. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι θέλουν να σταματήσουν να δίνουν συμβόλαια σε διεθνείς εταιρείες που κάνουν δουλειές μόνο με επισκέψεις  στελεχών.

Ως μέρος της προσπάθειάς του να τονώσει την οικονομία και να προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις, ο διάδοχος, έχει χαλαρώσει τους περιορισμούς στην ανάμειξη φύλων, στην οδήγηση γυναικών και στη δημόσια ψυχαγωγία. Ωστόσο, οι περιορισμένες διαθέσιμες επιλογές καθώς και πολιτικές όπως η συνεχιζόμενη απαγόρευση του αλκοόλ έχουν κάνει πολλά ξένα στελέχη να διστάζουν να ζήσουν στη χώρα.

Ωστόσο, η θέση του βασιλείου ως η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής με σχέδια να επενδύσει τρισεκατομμύρια δολάρια για να γίνει τουριστικός και εμπορικός κόμβος έχει οδηγήσει πολλές πολυεθνικές να ξανασκεφτούν τον τρόπο λειτουργίας τους στη Μέση Ανατολή.

Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας θεωρήθηκε ευρέως από τους επιχειρηματικούς και πολιτικούς αναλυτές ως μια προσπάθεια να ανταγωνιστούν το Ντουμπάι, τον πρωτεύοντα επιχειρηματικό κόμβο της Μέσης Ανατολής. Ο τρόπος ζωής εκεί, η χαμηλή φορολογία και η συνδεσιμότητα το καθιστούν πρώτη επιλογή για πολυεθνικές που θέλουν παρουσία στην περιοχή.

Μεταφορά δραστηριοτήτων από ΗΑΕ

Οι περισσότερες παγκόσμιες εταιρείες διαχειρίζονται παραδοσιακά τις δραστηριότητές τους στη Μέση Ανατολή από γραφεία στο Ντουμπάι, , και διατηρούν μικρότερα γραφεία σε πόλεις της Σαουδικής Αραβίας, όπως το Ριάντ ή το Νταμάμ, κοντά στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας πετρελαίου Saudi Aramco. Δεν είναι σαφές τι θα σήμαινε ένα επιχειρηματικό αρχηγείο στο Ριάντ για επιχειρήσεις αλλού στην περιοχή.

Η Microsoft ανέφερε σε ανακοίνωση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι η Σαουδική Αραβία είναι μέρος της περιοχής CEMA — Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής. «Σε αυτή την πολύ ποικιλόμορφη περιοχή, έχουμε μια σειρά από κεντρικά γραφεία, συμπεριλαμβανομένου ενός στη Σαουδική Αραβία.

Η Google είπε ότι συνεργάζεται με τις αρμόδιες αρχές σχετικά με τις απαιτήσεις τους. Η Airbus είπε ότι η εγκατάσταση της στο βασίλειο είναι σύμφωνη με τους κανόνες της χώρας.

Σύμφωνα με τους κανόνες της Σαουδικής Αραβίας, οι εταιρείες μπορούν να λάβουν ειδική άδεια αρχηγείου εάν δημιουργήσουν ένα κέντρο στο Ριάντ που πληροί διάφορα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 15 υπαλλήλων και να έχει δύο άλλες χώρες που αναφέρονται σε αυτό. Σε αντάλλαγμα, το Ριάντ προσφέρει κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών ελαφρύνσεων και απαλλαγής από τους κανόνες για την πρόσληψη Σαουδάραβων.

Φορολογική απαλλαγή για 3 δεκαετίες

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι θα χορηγήσει 30ετή φορολογική απαλλαγή για επιχειρήσεις που διαθέτουν ειδική άδεια περιφερειακής έδρας.

Ωστόσο, το σχέδιο της Σαουδικής Αραβίας περιβάλλεται επίσης από σύγχυση, με ορισμένα στελέχη να λένε ότι δεν είναι σαφές πώς ισχύουν οι κανόνες σε ορισμένους τύπους επιχειρήσεων και ποιες κυβερνητικές οντότητες της Σαουδικής Αραβίας καλύπτονται από τους περιορισμούς των προμηθειών. Το αν οι κανόνες επηρεάζουν εταιρείες με συμβόλαια από οντότητες όπως το ισχυρό κρατικό επενδυτικό ταμείο του βασιλείου είναι ένας άλλος βασικός τομέας αβεβαιότητας.

Σε μια ανακοίνωση τον Δεκέμβριο το Υπουργείο Επενδύσεων ανέφερε ότι περισσότερες από 200 εταιρείες είχαν ήδη λάβει άδειες ίδρυσης HQ. Εταιρείες όπως η Bechtel, η PwC και η PepsiCo έχουν ήδη ανακοινώσει ότι κάνουν το Ριάντ περιφερειακό αρχηγείο για τις επιχειρήσεις τους.