Τουρκία: Λογοκρισία στο διαδίκτυο ενόψει εκλογών

Λίγους μήνες πριν από τις σημαντικές δημοτικές εκλογές, η Τουρκία εντείνει τη λογοκρισία της στο Διαδίκτυο, ενισχύοντας τις ανησυχίες ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περιορίζει περαιτέρω τις πολιτικές ελευθερίες.

Σύμφωνα με έγγραφα, που αποκαλύπτουν οι Financial Times, η Αρχή Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών της Τουρκίας (BTK) είπε στους παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου πριν από ένα μήνα να περιορίσουν την πρόσβαση σε περισσότερες από δώδεκα δημοφιλείς υπηρεσίες εικονικού ιδιωτικού δικτύου.

Ταυτόχρονα, ο ιστότοπος μέσων κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) είπε αυτή την εβδομάδα ότι «ανέλαβε δράση» κατά 15 αναρτήσεων ως αποτέλεσμα δικαστικής απόφασης, τονίζοντας ότι αν δεν συμμορφωνόταν με την εντολή θα αντιμετώπιζε απαγόρευση στην Τουρκία.

Οι τελευταίες παρεμβάσεις κατά του διαδικτυακού περιεχομένου, που πραγματοποιούνται ενόψει των τοπικών εκλογών του Μαρτίου, έχουν τροφοδοτήσει την ανησυχία ότι η κυβέρνηση καταπνίγει περαιτέρω ανεξάρτητες πηγές ειδήσεων και πληροφοριών στη χώρα των 85 εκατομμυρίων κατοίκων. Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας λένε ότι φοβούνται ότι ο Ερντογάν , ο ηγέτης της Τουρκίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες, υπολείπεται σημαντικά τα δημοκρατικά πρότυπα.

«Οι ευρέως διαδεδομένοι αποκλεισμοί VPN λαμβάνουν χώρα μόνο στα πιο αυταρχικά καθεστώτα», ανέφερε χαρακτηριστικά στους FT, ο Andy Yen, διευθύνων σύμβουλος του Proton VPN, μιας από τις υπηρεσίες που στοχοποιήθηκαν από τη ρυθμιστική αρχή του Διαδικτύου της Τουρκίας. «Αποκλείοντας . . . τη χρήση των VPN στην Τουρκία είναι μια πολύ ανησυχητική κίνηση για την ελευθερία και την ιδιωτικότητα του Διαδικτύου και αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ανθρώπων».

Ο Υεν είπε ότι η νέα προσπάθεια της Τουρκίας να περιορίσει την πρόσβαση σε δημοφιλή VPN τοποθετεί τη χώρα στο ίδιο επίπεδο με το Ιράν και τη Ρωσία. Πρόσθεσε ότι οι εγγραφές στο Proton VPN είχαν αυξηθεί στα ύψη γύρω από τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023 και μετά τον σεισμό του Φεβρουαρίου, όταν οι κυβερνητικοί λογοκριτές παρενέβησαν για λίγο στην πρόσβαση στο X.

Η BTK είπε στους παρόχους Διαδικτύου να μπλοκάρουν την πρόσβαση σε 16 υπηρεσίες VPN, συμπεριλαμβανομένων των TunnelBear, Surfshark και CyberGhost, και να αναφέρουν τακτικά στη ρυθμιστική αρχή για την πρόοδό τους, σύμφωνα με τα έγγραφα. Το BTK δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.

Tα VPN

Τα VPN – τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες να δρομολογούν διαδικτυακή κίνηση μέσω μιας κρυπτογραφημένης εικονικής σήραγγας – χρησιμοποιούνται ευρέως στην Τουρκία και σε πολλές άλλες χώρες για να παρακάμψουν τη λογοκρισία και να κάνουν πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες και τα άτομα να παρακολουθούν τη δραστηριότητα περιήγησης. Μεταξύ των χωρών με τους πιο αυστηρούς ελέγχους στα VPN είναι η Κίνα, όπου οι χρήστες του Διαδικτύου προσπαθούν να παρακάμψουν το «Μεγάλο Τείχος προστασίας» που χωρίζει το εξαιρετικά λογοκριμένο εγχώριο διαδίκτυο από τον υπόλοιπο κόσμο.

Ενώ τα VPN χρησιμοποιούνται σε πιο τεχνολογικά εγγράμματα μέρη της τουρκικής κοινωνίας, πολλοί Τούρκοι δεν θα χρησιμοποιήσουν ποτέ τέτοιες υπηρεσίες και βασίζονται σε διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης και τηλεόραση που ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος ή ευθυγραμμίζονται με την κυβέρνηση.

«Η χρήση του VPN δεν είναι εγκληματική δραστηριότητα – οι άνθρωποι βασίζονται σε αυτό για να εξασφαλίσουν τις επικοινωνίες τους», δήλωσε ο Yaman Akdeniz, συνιδρυτής της Τουρκικής Ένωσης Ελευθερίας της Έκφρασης (İFÖD), μιας ομάδας δικαιωμάτων.

Δοκιμές από τους FT έδειξαν ότι οι περιορισμοί VPN ήταν τουλάχιστον εν μέρει αποτελεσματικοί, με την υπηρεσία σε έναν στοχευμένο πάροχο να έχει υποβαθμιστεί σοβαρά, ενώ μια άλλη υπηρεσία εξακολουθούσε να λειτουργεί. Οι ιστότοποι των στοχευμένων παρόχων VPN αποκλείστηκαν, γεγονός που καθιστά σημαντικά δυσκολότερη την εγγραφή νέων χρηστών χωρίς τεχνική εξειδίκευση.