Κλίμα: Λιγότερο το χιόνι, μεγαλύτερη η δίψα

Οι θερμοκρασίες έχουν πέσει κάθετα τις τελευταίες εβδομάδες στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο. Το ψύχος έφερε και χιονοπτώσεις, αλλά όχι ανάλογες με αυτές άλλων ετών.

Ευτυχώς η χώρα μας εφέτος αποτελεί εξαίρεση. Αλλά η κλιματική αλλαγή που πλέον έχει προσλάβει διαστάσεις κρίσης, έχει κάνει την πτώση των νιφάδων σπάνιο φαινόμενο όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στη Βόρεια Αμερική και σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο.

Κλίμα: Ο Σεπτέμβριος έφερε νέα ρεκόρ θερμοκρασίας στην Ευρώπη

Όπως υπογραμμίζεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκυρο περιοδικό «Nature» όμως, όσο σπανίζει το χιόνι, τόσο θα σπανίζει και το πόσιμο νερό. Δεν είναι διόλου αισιόδοξοι οι επιστήμονες του αμερικανικού Πανεπιστημίου του Ντάρτμουθ που ανέλυσαν ένα τεράστιο σύνολο δεδομένων μιας περιόδου τεσσάρων δεκαετιών για τις βροχοπτώσεις και τη χιονοκάλυψη στο βόρειο ημισφαίριο τον Μάρτιο. Τον πρώτο μήνα της άνοιξης δηλαδή, που αρχίζουν να λιώνουν τα χιόνια.

10% με 20% μείωση της χιονοκάλυψης

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, στις νοτιοδυτικές και τις βορειοανατολικές αμερικανικές Πολιτείες, όπως και στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, η χιονοκάλυψη μειώνεται συστηματικά κατά 10% έως 20% κάθε δεκαετία από το 1980 και εντεύθεν.

Παρενθετικά αξίζει να σημειωθεί ότι εφέτος η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση. Τα δορυφορικά δεδομένα για τη χιονοκάλυψη στις 17 Δεκεμβρίου 2023 έδειξαν ότι το 14% της έκτασης της Ελλάδας καλύπτονταν με χιόνι. Το δεύτερο δεκαήμερο δηλαδή του μήνα που πέρασε η χιονοκάλυψη στη χώρα ξεπέρασε το μέσο όρο της περιόδου 2004-2022. Είναι η τρίτη πλέον εκτεταμένη χιονοκάλυψη που παρατηρείται στην Ελλάδα την περίοδο αυτή του χρόνου από το έτος 2005.

Και στην Ελλάδα, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια είναι φανερό σε όλους ότι οι χειμώνες γίνονται όλο και πιο ήπιοι και οι χιονοπτώσεις όλο και πιο σπάνιες. Όσο λιγοστεύει όμως το χιόνι, τόσο λιγοστεύει και το νερό που λιώνει την άνοιξη για να τροφοδοτήσει τα ποτάμια, τα ρυάκια και τα εδάφη για να αναπληρώσει τους υδροφόρους ορίζοντες.

Εξαιτίας της μείωσης των χιονοπτώσεων και της χιονοκάλυψης στις λεκάνες απορροής γύρω από τον Άνω Μισισιπή στις Ηνωμένες Πολιτείες και γύρω από το Δούναβη στην Ευρώπη, τα αρτεσιανά νερά έχουν μειωθεί κατά 30% έως 40%. Μιλάμε για περιοχές όπου ζουν 84 και 92 εκατομμύρια άνθρωποι αντιστοίχως, όπως σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).

«Τα ευρήματά μας καταδεικνύουν τα σοβαρά προβλήματα διαθεσιμότητας νερού που υπάρχουν σε λεκάνες όπου η απορροή από το λιώσιμο του χιονιού αποτελεί βασικό συστατικό της παροχής νερού», δήλωσαν στο «Nature» οι συγγραφείς της μελέτης.

Δεν αρκούν οι βροχές

Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη έχει περιορίσει τις χιονοπτώσεις έχοντας αντικαταστήσει εν πολλοίς το χιόνι με τη βροχή κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι χειμερινές βροχοπτώσεις όμως φέρνουν άμεση απορροή των υδάτων και αυξάνουν τον κίνδυνο πλημμυρών. Το χιόνι αποθηκεύεται σε υψόμετρο μέχρι την άνοιξη και το καλοκαίρι και λιώνει αργά και ευεργετικά για τους αποταμιευτήρες υδάτων του πλανήτη.

Οι βροχές δηλαδή δεν αρκούν για να αναπληρώσουν την έλλειψη χιονιού, προειδοποιούν οι ειδικοί του αμερικανικού πανεπιστημίου. Εξάλλου η αντικατάσταση του χιονιού με βροχή μπορεί να βλάψει την υγεία των οικοσυστημάτων, καθώς ευνοεί την εξάπλωση παρασίτων και καθιστά τα δάση πιο ευάλωτα στις δασικές πυρκαγιές κατά τους θερινούς μήνες της ξηρασίας.