Μοζαμβίκη: Διαμάχη για αποστολή φάβας 60 εκατομμυρίων δολαρίων

Ένας εμπορικός πόλεμος που σε πολλούς μπορεί να ακούγεται μακρινός και επουσιώδης, όμως κάτω από αυτόν διακυβεύονται δεκάδες εκατομμύρια δολάρια και εμπορικές συμφωνίες για πολλά λεφτά, βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μοζαμβίκη.

Ο αφρικανικός οίκος εμπορευμάτων ETG αγωνίζεται να εμποδίσει την αποστολή έως και 60 εκατομμυρίων δολαρίων σε φάβα και άλλα τρόφιμα από τη Μοζαμβίκη, κατηγορώντας τις αρχές της χώρας ότι βοήθησαν έναν εγχώριο έμπορο να κατασχέσει παράνομα τα περιουσιακά του στοιχεία.

Ο όμιλος με έδρα τον Μαυρίκιο προσπαθεί να σταματήσει την εξαγωγή αγαθών που κατασχέθηκαν από την εταιρεία εμπορίας τροφίμων της Μοζαμβίκης Royal Group, καθώς η μακροχρόνια διαμάχη μεταξύ των δύο εταιρειών κλιμακώνεται, ανέφεραν στους Financial Times άτομα προσκείμενα στην εταιρεία.

Ο Μαχές Πατέλ, πρόεδρος της ETG, έγραψε στον Πρόεδρο της Μοζαμβίκης Φιλίπε Νιούσι τον περασμένο μήνα ζητώντας την παρέμβασή του και κάνοντας λόγο για  «εκτεταμένη κλοπή και κατάσχεση της περιουσίας μας από το Royal Group Limitada, κάνοντας κατάχρηση κρατικών υπηρεσιών».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χαρακτηρισμός «κατάσχεση» από τον Πατέλ θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις ανησυχίες για διαφθορά στη Μοζαμβίκη, μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, η οποία εξακολουθεί να στοιχειώνεται από το σκάνδαλο απάτης που έμεινε γνωστό ως «ομόλογα τόνου» 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων της προηγούμενης δεκαετίας.

Η ETG είναι ένας από τους παλαιότερους και μεγαλύτερους οίκους εμπορίας γεωργικών προϊόντων της Αφρικής. Οι διεθνείς μέτοχοι του ομίλου περιλαμβάνουν την ιαπωνική Mitsui, την Public Investment Corporation της Νοτίου Αφρικής, η οποία είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων της ηπείρου, και τη Sabic χημική εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας.

«Σε 40 χρόνια επιχειρήσεων σε όλη την Αφρική δεν έχουμε δει ποτέ πράξεις τόσο κακοήθεις και επιζήμιες όσο αυτή», ανακοίνωσε η ETG. Η εταιρεία πρόσθεσε ότι ζητά «άμεση παύση των εχθροπραξιών» και απελευθέρωση των περιουσιακών της στοιχείων που κρατούνται καταχρηστικά.

Η αγορά της Ινδίας

Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών φάβας της Μοζαμβίκης κατευθύνεται στην Ινδία, η οποία είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής και παραγωγός στον κόσμο του πλούσιου σε πρωτεΐνες όσπριου που χρησιμοποιείται στο πιάτο νταλ. Ωστόσο, οι χαμηλές βροχοπτώσεις στις γεωργικές περιοχές της Ινδίας τα τελευταία χρόνια έπληξαν την τοπική παραγωγή του βασικού οσπρίου.

Η χώρα θα χρειαστεί να εισάγει 1,2 δισεκατομμύρια τόνους μέχρι τον Μάρτιο 2024, από σχεδόν 900 εκατομμύρια τόνους το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με εκτιμήσεις της κυβέρνησης. Η Μοζαμβίκη παρέχει περίπου τις μισές εισαγωγές φάβας της Ινδίας, συνήθως από μικρής κλίμακας καλλιέργειες.

Οι αναλυτές λένε ότι οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων της Μοζαμβίκης έχουν συχνά υποστεί πολιτικές παρεμβάσεις από μέλη του κυβερνώντος κόμματος της Μοζαμβίκης Frelimo, επισημαίνουν οι FT.

Η διαμάχη

Η διαμάχη μεταξύ της ETG και του τοπικού αντιπάλου της χρονολογείται από το 2022, όταν η Royal Group κατηγόρησε τους ανταγωνιστές ότι ενημέρωσαν εσφαλμένα τις ινδικές αρχές ότι η εταιρεία είχε πιστοποιήσει ψευδώς μια αποστολή τροφίμων αξίας άνω των 60 εκατομμυρίων δολαρίων ως απαλλαγμένη από γενετικά τροποποιημένα προϊόντα.

Όλοι οι ανταγωνιστές διευθέτησαν την υπόθεση εκτός από την ETG, η οποία έκτοτε αγωνίζεται στα δικαστήρια της Μοζαμβίκης ενάντια στις εντολές για κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων ως μέρος της αξίωσης 60 εκατομμυρίων δολαρίων κατά της εταιρείας.

Αφού το αστικό δικαστικό σύστημα εξέδωσε απόφαση υπέρ της ETG, η Royal Group κίνησε ποινική διαδικασία στη Μοζαμβίκη τον περασμένο μήνα που οδήγησε στη σύλληψη ενός υπαλλήλου της ETG, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση. Η Royal Group, όμως, επέτρεψε και πάλι την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.

Πλάνα από drone και φωτογραφίες που εξετάστηκαν από τους FT φαίνεται να δείχνουν τα εμπορεύματα να μεταφέρονται από τις αποθήκες ETG σε φορτηγά και να μεταφέρονται σε άλλα μέρη του λιμανιού της Nacala αυτόν τον μήνα.

Οι δανειστές της ETG, όπως οι τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης, θορυβήθηκαν από την κατάσχεση στη Μοζαμβίκη επειδή «μεγάλο μέρος του προϊόντος που κλάπηκε από τις εγκαταστάσεις μας παραχωρήθηκε ως εγγύηση υπέρ τους, επομένως έχουν επίσης άμεσο συμφέρον», είπε ο Πατέλ στην επιστολή προς τον Νιούσι.

Ο Μπιμάλ Κοθάρι, πρόεδρος της Ένωσης Οσπρίων και Δημητριακών Ινδίας (India Pulses and Grains Association), είπε ότι ένας έμπορος φάβας στη Μοζαμβίκη προσπαθούσε να μονοπωλήσει το εξαγωγικό εμπόριο προς την Ινδία προκειμένου να ανεβάσει τις τιμές, χωρίς όμως να τον κατονομάσει.

«Η κυβέρνηση της Μοζαμβίκης γνωρίζει την κατάσταση και παρόλα αυτά αποδέχεται την εντελώς διεφθαρμένη πρακτική», είπε, προσθέτοντας ότι η ένωση ζήτησε από την ινδική κυβέρνηση να αναστείλει τις εισαγωγές φάβας από την Μοζαμβίκη ως απάντηση.

Μια τέτοια διακοπή μπορεί να ανεβάσει τις τιμές οσπρίων στη χώρα, πρόσθεσε ο Κοθάρι, αλλά «ακόμα και αν επέλθει έλλειψη και η Μοζαμβίκη θα μπορούσε να είχε βοηθήσει, δεν το θέλουμε με αυτό το κόστος. Δεν θα μας κρατάνε ομήρους για λύτρα».