Ερυθρά Θάλασσα: Χάρτες αποτυπώνουν τη μείωση της διέλευσης πλοίων

Κατά την περσινή χρονιά 24.000 πλοία διέσχισαν τη Διώρυγα του Σουέζ, περνώντας από τη Ερυθρά Θάλασσα στη Μεσόγειο ή το αντίστροφο. Φέτος όμως, η ένταση στην κομβικής σημασίας θαλάσσια αρτηρία έχει οδηγήσει σε θεαματική μείωση του αριθμού των πλοίων που τη διασχίζουν.

Ναυτιλία: Οι προκλήσεις από το Σουέζ στον Παναμά

Ο κύκλος έντασης ξεκίνησε όταν οι Χούθι, ομάδα ανταρτών που δρα στην περιοχή της Υεμένης, ξεκίνησαν τις επιθέσεις κατά πλοίων που συνδέονταν με οποιονδήποτε τρόπο με το Ισραήλ, σε ένδειξη αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. Η κλιμάκωση ήρθε με την ανάπτυξη ναυτικής δύναμης στην περιοχή από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, οι οποίες μάλιστα προχώρησαν σε πλήγματα κατά θέσεων των ανταρτών.

Πλέον, η οξυμένη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί έχει προκαλέσει σοβαρή διαταραχή το παγκόσμιο εμπόριο. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το MarineTraffic, ιστότοπο που παρακολουθεί και αναλύει τις κινήσεις των πλοίων, ο Economist κατάφερε να αποτυπώσει αυτή τη διαταραχή σε χάρτες.

«Αδειάζει» η Ερυθρά Θάλασσα

Όπως προκύπτει λοιπόν από τα στοιχεία του MarrineTraffic που επεξεργάστηκε ο Economist, περισσότερα από 200 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων διέσχισαν πέρσι την Ερυθρά Θάλασσα και τη διώρυγα του Σουέζ μεταξύ 4 και 11 Ιανουαρίου. Την ίδια εβδομάδα φέτος όμως, μόνο 122 πλοία επιχείρησαν το ίδιο ταξίδι. Ναυτιλιακοί κολοσσοί έχουν αναστείλει τα δρομολόγια στην περιοχή, ενώ στην ίδια κίνηση έχουν προχωρήσει και μεγάλες ενεργειακές εταιρείες όπως η BP και η Equinor.

Στοιχεία από το Ινστιτούτο του Κιέλου, ένα γερμανικό think tank, δείχνουν ότι ο σημερινός όγκος φορτίου είναι κατά 66% χαμηλότερος από ό,τι θα αναμενόταν υπό άλλες συνθήκες, με βάση τους μέσους όρους μεταξύ 2017 και 2019. Τον Ιανουάριο μόνο 200.000 εμπορευματοκιβώτια μεταφέρονταν μέσω της εν λόγω πλωτής αρτηρίας, έναντι 450.000 τον Δεκέμβριο του 2022.

Αποφεύγοντας τη Διώρυγα του Σουέζ, ολοένα και περισσότερα πλοία ταξιδεύουν από την Ασία στην Ευρώπη μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, στη Νότια Αφρική. Και πάλι τα στοιχεία του MarrineTraffic που επεξεργάστηκε ο Economist είναι αποκαλυπτικά: Πέρυσι μόνο 51 πλοία καταγράφηκαν να κάνουν αυτό το ταξίδι την εβδομάδα έως τις 11 Ιανουαρίου. Κατά την ίδια περίοδο φέτος, ο αριθμός αυτός υπερτριπλασιάστηκε.

Αυξάνεται το κόστος

Ο περίπλους της Αφρικής αυξάνει τον χρόνο που απαιτείται για να φτάσει ένα πλοίο, επί παραδείγματι, από τη Σαγκάη στο Ρότερνταμ, κατά δέκα ημέρες. Οι καθυστερήσεις αυτές δημιουργούν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην υπόλοιπη αλυσίδα εφοδιασμού και οδηγούν σε συμφόρηση στις προβλήτες και τα λιμάνια. Η μεγαλύτερη διαδρομή οδηγεί επίσης σε μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων, κάτι που μεγαλώνει το αποτύπωμα άνθρακα της ναυτιλιακής βιομηχανίας και που αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών.

Σύμφωνα με τον δείκτη Freightos Baltic Index (fbx), το κόστος αποστολής ενός τυποποιημένου εμπορευματοκιβωτίου αυξήθηκε κατά 146% τις 30 ημέρες έως τις 17 Ιανουαρίου. Η εταιρεία συμβούλων Drewry σημειώνει ότι το κόστος για τη διαδρομή Σαγκάη-Ρότερνταμ αυξήθηκε κατά 160% κατά την ίδια περίοδο. Πρόκειται για ένα κόστος που θα μπορούσε να ασκήσει και πάλι πίεση στις τιμές καταναλωτή. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι, όπως υπενθυμίζει ο Economist, κατά τη διάρκεια της πανδημίας η άνοδος και η πτώση του παγκόσμιου πληθωρισμού ακολουθούσε το κόστος των μεταφορών δια θαλάσσης.

Προς το παρόν οι εξελίξεις των προηγούμενων ετών, με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, εξακολουθούν να θέτουν πολύ ψηλά τον «πήχη» ως προς το τι σημαίνει διαταραχή των αλυσίδων εφοδιασμού. Όμως η ένταση στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας δεν πρόκειται να υποχωρήσει σύντομα. Τα πιο δύσκολα, πιθανότατα, είναι ακόμη μπροστά.