Ενέργεια: Η Ευρώπη σε καμπή – Η κρίση τελείωσε, η νέα εποχή αρχίζει

Ως ένδειξη ότι τα χειρότερα για την Ευρώπη σε σχέση με την ενέργεια έχουν περάσει ερμηνεύουν οι αναλυτές του Bloomberg το γεγονός ότι παρόλο που τις τελευταίες εβδομάδες μεγάλο μέρος της Γηραιάς Ηπείρου επλήγη από ακραία χαμηλές θερμοκρασίες, οι τιμές του φυσικού αερίου όχι μόνο δεν ανέβηκαν, αλλά έπεσαν κιόλας.

Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται αφενός στα αποθέματα ρεκόρ που είχαν συγκεντρωθεί, αφετέρου στο συνδυασμό παραγωγής ρεύματος και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όλα αυτά με φόντο έναν σχετικά ήπιο χειμώνα μέχρι πρόσφατα.

Φυσικό αέριο: Ανοίγει ο κάθετος διάδρομος από Ουκρανία μέχρι Ελλάδα – Το MoU 8 χωρών

Πέρα, όμως, από το μέρος που αφορά αυτές καθαυτές τις πηγές ενέργειας, επισημαίνεται ως καθοριστικός παράγοντας και η υποτονική οικονομική ανάπτυξη η οποία περιορίζει τη ζήτηση ενέργειας σε χώρες με βαρύ βιομηχανικό υπόβαθρο, όπως η Γερμανία.

Οι αγορές έλαβαν τα μηνύματα και σταθμίζοντας τα δεδομένα κρατούν τις ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς επί του παρόντος κάτω από 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, περίπου στο 1/10 της τιμής αιχμής του 2022.

Η Ευρώπη σε καμπή

Όμως, η Ευρώπη βρίσκεται και σε μια μεγάλη καμπή σε σχέση με το ενεργειακό, τονίζουν οι ειδικοί. Με την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου, από το οποίο ήταν σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, οι χώρες-μέλη της ΕΕ κλήθηκαν να αναζητήσουν άλλες πηγές προμήθειας.

Αυτό σημαίνει ότι παίρνει και ένα ποσοστό από φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου από άλλες περιοχές.

«Κοιτάζοντας μόνο τις τιμές, φαίνεται ότι η κρίση έχει τελειώσει», δήλωσε ο Balint Koncz, επικεφαλής εμπορίας φυσικού αερίου στη MET International στην Ελβετία. «Ωστόσο, τώρα βασιζόμαστε σε παγκόσμιους παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αλλάξουν γρήγορα», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν ξανά, ακόμη και μέσα στην τρέχουσα χειμερινή σεζόν,  εάν υπάρξει ξαφνική διακοπή του εφοδιασμού ή παρατεταμένη περίοδος χαμηλών θερμοκρασιών.

Ως βασικός κίνδυνος, φυσικά, αναδεικνύεται η Μέση Ανατολή και δη η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, από όπου διέρχεται το LNG που μεταφέρει το Κατάρ στην Ευρώπη. Σε μια τυπική ημέρα περνούν 2 – 3 πλοία μεταφοράς LNG από εκεί, τα οποία πλέον αναδρομολογούνται γύρω από την Αφρική.

Εναλλακτικές πηγές ενέργειας

Οι τιμές του φυσικού αερίου μειώθηκαν σχεδόν κατά 60% το 2023 και κατά ακόμη 12% τις πρώτες τρεις εβδομάδες του 2024, , γεγονός το οποίο ασφαλώς θα συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας των καταναλωτών.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το κρατικά ρυθμιζόμενο ανώτατο όριο τιμών θα μειωθεί σχεδόν κατά 14% έως την άνοιξη, εκτιμά η συμβουλευτική Cornwall Insight.

«Αυτός είναι ο δεύτερος χειμώνας που βιώνει η Ευρώπη χωρίς ρωσικό αέριο», δήλωσε ο Kim Fustier, επικεφαλής της ευρωπαϊκής έρευνας πετρελαίου και φυσικού αερίου για την Ευρώπη, της HSBC. «Το γεγονός ότι υπάρχει τώρα ένα προηγούμενο – ο χειμώνας 2022-2023 που κύλησε χωρίς προβλήματα – βοηθά να ηρεμήσουν οι έμποροι».

Η ανάπτυξη ΑΠΕ, επίσης, στην Ευρώπη σημαίνει μείωση του ποσοστού φυσικού αερίου στο μείγμα ενέργειας της ηπείρου.

Υπάρχει, όμως, μακρύς δρόμος μπροστά, γράφει το Blooomberg, με πολλά πιθανά εμπόδια.

Για παράδειγμα, η συμφωνία για τον αγωγό μεταφορά φυσικού αερίου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας λήγει στα τέλη του τρέχοντος έτους  και είναι απίθανο να ανανεωθεί. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη θα λαμβάνει ακόμη λιγότερο ρωσικό αέριο.

Επίσης, επισημαίνεται ότι ενώ υπάρχει μια τεράστια παγκόσμια επένδυση στο LNG, μεγάλο μέρος της νέας δυναμικότητας δεν θα φτάσει στην αγορά πριν από το 2025 και το 2026.

Στις άλλες ηπείρους, στην Ασία, τα ισχυρά αποθέματα σημαίνουν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου μειώνονται επίσης αυτήν τη στιγμή και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδό τους από τον Ιούνιο. Παρόμοια είναι η εικόνα και στις ΗΠΑ όπου τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου μειώθηκαν περίπου 20% την περασμένη εβδομάδα, καθώς τα αποθέματα παραμένουν πολύ πάνω από τον μέσο όρο της πενταετίας.

Διαταραχές στα κανάλια διέλευσης

Ωστόσο, τα προβλήματα σε δύο βασικές διελεύσεις LNG – τη Διώρυγα του Σουέζ και τη Διώρυγα του Παναμά που έχει πληγεί από την ξηρασία – επιμηκύνουν τα ταξίδια, αυξάνοντας το μεταφορικό κόστος και διευρύνοντας τον παγκόσμιο στόλο πλοίων.

Ενδεικτική της επιφύλαξης που υπάρχει στα επιτελεία είναι η δήλωση του Stefan Rolle, αξιωματούχου του υπουργείου Ενέργειας της Γερμανίας, ο οποίος μιλώντας στο Americas Energy Summit την προηγούμενη Πέμπτη είπε: «Είμαστε ακόμη πολύ προσεκτικοί σχετικά με το τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια».