Εργασία: Εξίσωση για δυνατούς λύτες η ευρωπαϊκή αγορά

Αψηφώντας τα οικονομικά εγχειρίδια, η ανεργία μόλις σημείωσε χαμηλό ρεκόρ εν μέσω της πρώτης ύφεσης που διαμορφώνεται μετά την πανδημία. Η αύξηση στους μισθούς που συνοδεύει το εν λόγω ρεκόρ, σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι δεν μπορούν να δώσουν το σύνθημα για τον πληθωρισμό – παρά την κατακόρυφη πτώση του σε λιγότερο από 3%.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στο Νταβός ότι η αύξηση των μισθών θα μπορούσε να έχει «σοβαρό αντίκτυπο» στα σχέδια της ΕΚΤ. Όπως πολλοί συνάδελφοί της, θέλει να «δει τα δεδομένα» για τους μισθούς του 2024 πριν μειώσει το κόστος δανεισμού.

ΔΟΕ: Αύξηση του παγκόσμιου ποσοστού ανεργίας του 2024

Ωστόσο, όπως αναφέρει το Bloomberg, οι αριθμοί αυτοί φτάνουν μέχρι την άνοιξη – πέρα από το χρονικό διάστημα δηλαδή που οι επενδυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα αρχίσει να χαλαρώνει. Και είναι τέτοιο το μυστήριο γύρω από την αγορά εργασίας που η ανθεκτικότητά της μπορεί να παραταθεί ακόμη περισσότερο, καθυστερώντας ενδεχομένως περαιτέρω τις μειώσεις των επιτοκίων.

«Η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι προς εκείνη της χαλάρωσης της αγοράς εργασίας, αλλά ακόμη και στα μέρη που επηρεάζονται περισσότερο -όπως η Γερμανία- είναι εκπληκτικό το πόσο αργά συμβαίνει αυτό», δήλωσε ο Soeren Radde, επικεφαλής της ευρωπαϊκής οικονομικής έρευνας στον διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων Point72. «Είναι δεδομένο  και εύλογο ότι η αύξηση των μισθών θα ομαλοποιηθεί. Ο φόβος μου είναι ότι θα χρειαστεί ακόμη περισσότερος χρόνος από ό,τι προβλέπει η ΕΚΤ».

Ανεργία

Η ΕΚΤ βλέπει την ανεργία να αυξάνεται φέτος, με την αύξηση των μισθών να μετριάζεται σταδιακά στο 3,3% το 2026 από 5,3% το 2023. Ορισμένοι τομείς της οικονομίας παρουσιάζουν σημάδια επιβράδυνσης – όπως ο μεταποιητικός τομέας της Γερμανίας- με την αβεβαιότητα να είναι μεγάλη.

Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα παραμείνει στάσιμη στις δύο πρώτες αποφάσεις της για το έτος – στις 25 Ιανουαρίου και στις 7 Μαρτίου – με τις αγορές να βλέπουν δύο στις τρεις πιθανότητες η πρώτη μείωση να γίνει τον Απρίλιο.

Τα προβλήματα στην αγορά

Το πώς οι αγορές εργασίας παγκοσμίως αντέχουν τόσο καλά είναι αντικείμενο πολλών εικασιών.

Η «συσσώρευση εργατικού δυναμικού» – όπου οι επιχειρήσεις δεν επιθυμούν να μειώσουν το προσωπικό τους από φόβο μήπως αντιμετωπίσουν αργότερα κρίση προσλήψεων – μπορεί να είναι ένας λόγος, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, οι οποίοι εκτιμούν ότι οι αυξανόμενες προτιμήσεις για μικρότερες ώρες εργασίας μπορεί να επιδεινώνουν τα πράγματα.

Άλλοι επισημαίνουν τις αναρρωτικές άδειες, οι οποίες είναι πιο διαδεδομένες από ό,τι πριν από την πανδημία.

Περαιτέρω περιπλέκει τα πράγματα η μείωση της παραγωγικότητας. Αυτό συνέβαλε σε μια απότομη αύξηση του λεγόμενου μοναδιαίου κόστους εργασίας – το οποίο η ΕΚΤ ξεχώρισε τον Δεκέμβριο ως υποκείμενο των αυξημένων εγχώριων πιέσεων στις τιμές.

«Είναι πολύ σπάνιο να έχουμε μια τέτοια άνοδο του μοναδιαίου κόστους εργασίας που προκαλείται τόσο από την υψηλότερη αύξηση των μισθών όσο και από τη χαμηλότερη παραγωγικότητα», εξήγησε ο Sylvain Broyer, επικεφαλής οικονομολόγος EMEA της S&P Global.

Η περίπτωση της Γερμανίας

Ενώ οι μεγάλες διαπραγματεύσεις για τους μισθούς στη Γερμανία δεν θα γίνουν μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024, οι πρόσφατες συμφωνίες δείχνουν συνεχείς ανοδικές πιέσεις. Οι μισθοί των υπαλλήλων της χαλυβουργίας και του δημόσιου τομέα θα αυξηθούν κατά περισσότερο από 5% το 2025, ενώ οι εργαζόμενοι στις κατασκευές θέλουν αύξηση 21% για την πλειοψηφία των χαμηλότερα αμειβόμενων, σύμφωνα με το συνδικάτο IG Bau.

Με την Bundesbank να προβλέπει μόνο περίπου 3% διαπραγματευόμενη αύξηση των μισθών το επόμενο έτος, ο πρόεδρός της, Joachim Nagel, χαρακτήρισε τους μισθούς ως τον «μεγάλο άγνωστο». Ο Αυστριακός ομόλογός του, Robert Holzmann, συμπλήρωσε ότι οι πρόσφατες συμφωνίες σηματοδοτούν ακόμα «αρκετά υψηλές» αυξήσεις.

Ο Μάριο Σεντένο της Πορτογαλίας, οικονομολόγος της εργασίας με κατάρτιση, ακούστηκε πιο αισιόδοξος για το θέμα, λέγοντας στην τηλεόραση του Bloomberg την περασμένη εβδομάδα ότι δεν βλέπει πολλούς λόγους ανησυχίας. «Ό,τι κι αν συμβεί δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τα αιτήματα των εργαζομένων, αλλά και από το πώς οι εταιρείες θα ανταποκριθούν στους υψηλότερους μισθούς», σύμφωνα με τον Broyer.

«Βασικά έχουν την επιλογή να αυξήσουν τις τιμές πώλησης για να διατηρήσουν σταθερά τα περιθώρια κέρδους, κάτι που θα ήταν επιζήμιο για την ΕΚΤ», είπε. «Ή μπορούν να αρχίσουν να επανεξετάζουν τις θέσεις εργασίας που ανοίγουν, κάτι που θα σήμαινε ότι η αγορά εργασίας μπορεί να είναι λιγότερο ανθεκτική από ό,τι νομίζουμε».

Δείκτες και προβλέψεις

Τι σημαίνει αυτό; Η ΕΚΤ βασίζεται σε μια πληθώρα δεικτών, συμπεριλαμβανομένου ενός «ανιχνευτή μισθών» που εξετάζει στοιχεία από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες και παρέχει πρώιμες ενδείξεις για το πού κατευθύνονται οι μισθοί. Ένας δείκτης από την ιστοσελίδα για τις θέσεις εργασίας Indeed έχει επίσης γίνει δημοφιλής.

Χωρίς ταχεία επιδείνωση αυτών των δεικτών, «είναι πολύ εύκολο για την ΕΚΤ να διατηρήσει τη γραμμή της, δηλαδή ότι πρέπει να δουν τα επίσημα στοιχεία για τους μισθούς του πρώτου τριμήνου, τα οποία δεν θα έχουν μέχρι τη συνεδρίαση του Απριλίου», εξήγησε ο Radde.

Τα οριστικά στοιχεία από τη Eurostat θα είναι διαθέσιμα μόνο στο τέλος του ίδιου μήνα, σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν. Αν αυτό είναι που θέλει να πράξει το Διοικητικό Συμβούλιο, η συνεδρίαση του Ιουνίου θα είναι η πρώτη ευκαιρία που θα τους δοθεί.

Αυτό είναι ένα γεγονός που αναγνωρίζουν ακόμη και οι αναλυτές που εξακολουθούν να αναμένουν μείωση του επιτοκίου της γροθιάς την άνοιξη.