ΗΠΑ: Πώς η Fed έφτιαξε κατά λάθος μια μηχανή δωρεάν χρήματος

Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν φέρει στους τραπεζίτες της Αμερικής και καταστροφή και πλούτη. Λιγότερα από έναν χρόνο πριν, η αύξηση των επιτοκίων προκάλεσε την πτώχευση της Silicon Valley Bank και στη συνέχεια της First Republic, της μεγαλύτερης τράπεζας που κατέρρευσε από το 2008.

Ωστόσο, στις 12 Ιανουαρίου η JPMorgan Chase ανέφερε το έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο ρεκόρ καθαρών εσόδων από τόκους. Ένας λόγος που η κρίση δεν εξαπλώθηκε το 2023 είναι ότι η Federal Reserve την περιόρισε με ένα νέο —και γενναιόδωρο— πρόγραμμα δανείων.

Δυστυχώς, αυτό έχει ένα κόστος που θα έπρεπε να είχε προβλέψει η Fed. Και όπως υπογραμμίζει ο Economist, χάρη σε μια άλλη στροφή στις προοπτικές των επιτοκίων, η παρέμβασή της έχει μεταλλαχθεί σε μια μηχανή παροχής δωρεάν χρήματος, για οποιαδήποτε τράπεζα είναι αρκετά θρασύς ώστε να την εκμεταλλευτεί.

Πότε θα σταματήσει η Fed το πρόγραμμα έκτακτης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης

Το BTFP

Το πρόγραμμα τραπεζικής χρηματοδότησης με διάρκεια (btfp) προσφέρει στις τράπεζες δάνεια με εξασφάλιση έναντι της ονομαστικής αξίας των ομολόγων του Δημοσίου. Η ιδέα ήταν να σταματήσουν οι τράπεζες που έχουν προβλήματα, να αναγκάζονται να πωλούν ομόλογα ώστε να αντλήσουν μετρητά εάν οι καταθέτες έφευγαν.

Σύμφωνα με τον Economist, το btfp δανείζει την ονομαστική αξία, και όχι την αξία της αγοράς, των τίτλων έναντι των οποίων είναι εξασφαλισμένα τα δάνειά του και, σίγουρα, η γενναιοδωρία του πέτυχε να στηρίξει το σύστημα και να σταματήσει αυτό που θα μπορούσε να είχε γίνει μια σοβαρή κρίση.

Μπούμπερανγκ

Σήμερα, ωστόσο, το ίδιο το btfp προκαλεί προβλήματα. Το επιτόκιο που πρέπει να πληρώσουν οι τράπεζες για να δανειστούν αντανακλά, με ένα μικρό ασφάλιστρο, το επιτόκιο ενός έτους που ορίζεται στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Αυτό με τη σειρά του βασίζεται σε προβλέψεις για το μέσο επιτόκιο πολιτικής της Fed το επόμενο έτος. Επειδή οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα μειώσει σημαντικά τα επιτόκια, το κόστος δανεισμού σήμερα είναι μόνο 4,8%. Ωστόσο, επειδή αυτές οι μειώσεις επιτοκίων δεν έχουν συμβεί ακόμη, η Fed εξακολουθεί να πληρώνει στις τράπεζες το 5,4% στα μετρητά τους.

Με άλλα λόγια, οι τράπεζες μπορούν να συνάπτουν δάνεια μόνο για ένα spread 0,6 ποσοστιαίων μονάδων, χωρίς κινδύνους, σε βάρος της κεντρικής τράπεζας.

Και όπως επισημαίνει ο Economist, σε περίπτωση που πραγματοποιηθούν οι αναμενόμενες μειώσεις επιτοκίων, οι τράπεζες δεν χρειάζεται να πληγούν από τα αρνητικά περιθώρια των επιτοκίων, επειδή είναι ελεύθερες να αποπληρώσουν νωρίς τα δάνεια, μια πολύτιμη επιλογή που στην πραγματικότητα η Fed παραχώρησε για το τίποτα.

Η ταυτότητα των δανειοληπτών τελικά θα δημοσιοποιηθεί, επομένως ο μόνος περιορισμός για αυτούς είναι ο κίνδυνος για τη φήμη τους – «αλλά ορισμένοι μπορεί να θεωρούν έναν τέτοιο ξεδιάντροπο οπορτουνισμό ως αρετή».

Τεράστιο ενδιαφέρον

Όπως ήταν αναμενόμενο η χρήση του btfp έχει εκτοξευθεί. Από τις αρχές Νοεμβρίου, τα ανεξόφλητα υπόλοιπα αυξήθηκαν από 109 δισ. $ σε 147 δισ. $. Δεν είναι σίγουρο ότι όλα αυτά είναι αρμπιτράζ, αλλά την ίδια περίοδο τα ομόλογα αυξήθηκαν σε αξία, συρρικνώνοντας το πρόβλημα για το οποίο σχεδιάστηκε να διορθώσει το btfp.

Αυτό υποδηλώνει έντονα ότι το κίνητρο για τον νέο δανεισμό είναι ο οπορτουνισμός παρά η αναγκαιότητα. Και επειδή η Fed ανήκει σε φορολογούμενους, τα δωρεάν χρήματα που συγκεντρώνουν οι τράπεζες έρχονται σε βάρος των φορολογουμένων, τονίζει το δημοσίευμα.