Ζάχαρη: Το χρηματιστήριο των gourmet commodities

Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2022, οι τιμές των τροφίμων εκτοξεύτηκαν με μία εξαίρεση, τη ζάχαρη. Ωστόσο,  το περασμένο έτος ήταν χειρότερο για όσους έχουν αδυναμία στα γλυκά, σύμφωνα με δημοσίευμα του Economist. Καθώς οι τιμές των σιτηρών έπεφταν, οι τιμές της ζάχαρης έκαναν άλμα.

Αν και μειώθηκαν πρόσφατα, εντούτοις παραμένουν υψηλές. Το ίδιο ισχύει και για τις τιμές μιας ποικίλης κατηγορίας μη απαραίτητων γεωργικών υλικών που ονομάζουμε «γκουρμέ προϊόντα». Η τιμή του κακάο, με άνοδο 82% σε 12 μήνες, βρίσκεται σε υψηλό 46 ετών. Η χονδρική τιμή του ελαιολάδου, στα 9.000 ευρώ (9.800 δολάρια) τον τόνο, έχει φτάσει σε ρεκόρ όλων των εποχών (η προηγούμενη κορυφή ήταν 6.200 δολάρια το 2006).

Στη Νέα Υόρκη τα συμβόλαια “oj”, για μελλοντικές παραδόσεις κατεψυγμένου συμπυκνωμένου χυμού πορτοκαλιού, διαπραγματεύονται στα 3,07 δολάρια ανά λίβρα, περίπου 50% υψηλότερα από ό,τι τον περασμένο Ιανουάριο. Η αγορά καφέ είναι πιο υποτονική, αλλά οι τιμές για τους κόκκους Arabica -το λεπτότερο είδος- εξακολουθούν να είναι αυξημένες κατά 44% από το 2021.

Aκρίβεια: «Πικραίνει» η ζάχαρη – Απογειώνεται η τιμή της

Η Κλιματική κρίση

Ο λόγος για την εκτίναξη των τιμών δεν είναι ότι οι καταναλωτές έχουν ξαφνική προτίμηση στην Coca-Cola και τα KitKats, αλλά μια σωσρεία προβλημάτων στις περιοχές όπου παράγονται τα γκουρμέ προϊόντα. Το Ελ Νίνιο, ένα κλιματικό φαινόμενο, έχει προκαλέσει ξηρασία στην Αυστραλία, την Ινδία και την Ταϊλάνδη, τρεις από τους τέσσερις μεγαλύτερους εξαγωγείς ζάχαρης. Οι καταρρακτώδεις βροχές στη Βραζιλία, τη μεγαλύτερη χώρα, έχουν περιπλέξει τη ναυτιλία.

Ένας καύσωνας στην Ισπανία, η οποία παράγει τη μισή παγκόσμια σοδειά ελιάς, διατήρησε την περσινή σοδειά στο ίδιο επίπεδο με εκείνη του 2022, η οποία ήταν η χειρότερη της τελευταίας δεκαετίας. Οι τυφώνες εξαφάνισαν περίπου το 10% των πορτοκαλιών στη Φλόριντα, όπου καλλιεργούνται εννέα στα δέκα αμερικανικά πορτοκάλια. Οι έντονες βροχοπτώσεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες επέτρεψαν την εξάπλωση της φοβερής ασθένειας black-pod και του ιού swollen-shoot στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, τους δύο μεγαλύτερους παραγωγούς κακάο στον κόσμο.

Οι τιμές

Οι αυξημένες τιμές για τα γκουρμέ προϊόντα έχουν ήδη επηρεάσει τις τιμές των τελικών προϊόντων. Το κόστος της ζάχαρης και των γλυκών αυξήθηκε κατά σχεδόν 9% στην Αμερική το 2023 και αρκετοί κολοσσοί του κλάδου της ζαχαροπλαστικής έχουν προειδοποιήσει ότι τα προϊόντα αυτά είναι πιθανό να γίνουν ακόμη πιο ακριβά κατά το επόμενο έτος. Θεωρητικά, αυτό θα πρέπει να μειώσει τη ζήτηση. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι υψηλότερες τιμές έχουν επηρεάσει την όρεξη των καταναλωτών.

Οι λάτρεις του κέικ δεν έχουν παρά να ελπίζουν ότι οι τιμές θα μειωθούν όταν το Ελ Νίνιο εξασθενίσει, όπως αναμένεται από τον Ιούνιο, και ότι οι αγρότες θα αρχίσουν να φυτεύουν. Ωστόσο, οποιαδήποτε ανάπαυλα θα αποδειχθεί μάλλον βραχύβια. Ο «κανονισμός της ΕΕ για την απαλλαγή από την αποψίλωση των δασών» -οι αυστηροί νέοι κανόνες για τις εξαγωγές στο μπλοκ, οι οποίοι καλύπτουν το κακάο, τον καφέ και το φοινικέλαιο- θα τεθούν σε ισχύ στα τέλη του 2024. Το αυξημένο κόστος συμμόρφωσης και η αβεβαιότητα σχετικά με την επιβολή μπορεί να ωθήσει τους ευρωπαίους εισαγωγείς να αποθηκεύσουν πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Δεδομένου ότι η Ευρώπη αντιπροσωπεύει συνήθως το ένα τρίτο των παγκόσμιων εισαγωγών κακάο και καφέ, μια τέτοια βιασύνη για τον εφοδιασμό θα προκαλούσε ταραχή στις παγκόσμιες αγορές.