Αγορές: Kλίμα αβεβαιότητας από τις κάλπες του 2024 και τη γεωπολιτική καταιγίδα

Η γεωπολιτική καταιγίδα που βρίσκεται σε εξέλιξη και η μεγαλύτερη εκλογική χρονιά στην ιστορία, με περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού σε περισσότερες από 60 χώρες να πηγαίνει στις κάλπες, ιδίως σε ορισμένες χώρες της G20 που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 53% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τρομάζουν τις αγορές και τις οικονομίες, την ώρα που ο γεωοικονομικός κατακερματισμός επιταχύνεται και η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σε διαδικασία αναδιάταξης, ενώ οι εντεινόμενοι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί σε ένα πολυπολικό παγκόσμιο σύστημα με αυξημένο αριθμό στρατηγικών παικτών μεταβάλλουν το τοπίο για τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις.

UBS: Ο «χρυσός» συνδυασμός για τους επενδυτές το 2024

Καταιγισμός κρίσεων

Εμπορικοί πόλεμοι, πανδημία, εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, χάος στη Μέση Ανατολή.

Τα τελευταία χρόνια ζούμε καταιγισμό κρίσεων που οδήγησαν τις αγορές σε μια νέα εποχή, στην οποία η γεωπολιτική όχι μόνο έχει περίοπτη θέση αλλά έχει αναδειχθεί σε επίμονο κίνδυνο, παρατηρεί η BlackRock.

Οι πληθωριστικοί κίνδυνοι που τροφοδοτούνται από τον πόλεμο έχουν ήδη αρχίσει να υψώνουν κόκκινες σημαίες σε ορισμένες γωνιές, καθώς οι επιθέσεις των Χούτι της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα όπου η Clarksons υπολογίζει πως διέρχεται το 10% του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά και οι διαταραχές στις θαλάσσιες οδούς (αφού πέρα από τη Διώρυγα του Σουέζ και η Διώρυγα του Παναμά εμφανίζει προβλήματα εξαιτίας της έλλειψης νερού ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής) μπορούν να έχουν ευρύτερες επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο και στην οικονομία αυξάνουν το ναυτιλιακό κόστος, τους κινδύνους για τις αλυσίδες εφοδιασμού και συνολικά το κόστος παραγωγής.

Οικονομικά μπλοκ

Την ίδια ώρα, ο κατακερματισμός ενισχύει την εμφάνιση ανταγωνιστικών γεωπολιτικών και οικονομικών μπλοκ, ενώ το εμπόριο ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ περιορίζεται.

Η αναδιάρθρωση του εμπορίου βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ από το 2017, Κίνα, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μειώσει τη γεωπολιτική απόσταση διαφοροποιώντας και την προέλευση του εμπορίου τους ως και 10 ποσοστιαίες μονάδες, παρατηρούσε η McKinsey & Company.

Με το 90% των αγαθών να διακινούνται μέσω θαλασσίων οδών και το 95% των παγκόσμιων δεδομένων μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, ενώ το ένα τρίτο της παραγόμενης ενέργειας είναι υπεράκτια, ο ανταγωνισμός για την πρόσβαση και τον έλεγχο των θαλασσών θα ενταθεί, με σημαντικές επιπτώσεις για τις εφοδιαστικές αλυσίδες, τη ροή δεδομένων, την προμήθεια τροφίμων και την ενεργειακή αυτάρκεια. Καθώς οι εξελίξεις αποκλίνουν από την παγκοσμιοποίηση και τη γεωπολιτική μετριοπάθεια της μεταψυχροπολεμικής περιόδου και οι επιχειρήσεις εστιάζουν πλέον και στην ασφάλεια και στην ανθεκτικότητα σε βάρος της οικονομικής αποδοτικότητας, δεν αποτελεί έκπληξη που οι αγορές επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στη γεωπολιτική.

Οι αλυσίδες εφοδιασμού καθίστανται πιο περίπλοκες, ενώ χώρες-«σύνδεσμοι» όπως το Μεξικό και το Βιετνάμ λειτουργούν ολοένα και περισσότερο ως ενδιάμεσοι εμπορικοί εταίροι μεταξύ διαφορετικών γεωπολιτικών μπλοκ. Η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερους εμπορικούς περιορισμούς σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα περαιτέρω οικονομικό κατακερματισμό, εκτιμούσε και η Goldman Sachs, σημειώνοντας και τους κινδύνους από τις εκλογικές αναμετρήσεις.

Για τη Citigroup Inc., οι εκλογές σε χώρες του G20 το 2024 που αντιστοιχούν στο 53% του παγκόσμιου ΑΕΠ (Ινδονησία στις 14 Φεβρουαρίου, Ρωσία στις 17 Μαρτίου, Νότια Κορέα στις 10 Απριλίου, Ινδία τον Απρίλιο-Μάιο, Μεξικό στις 2 Ιουνίου, ΕΕ με τις ευρωεκλογές στις 9 Ιουνίου, Νότια Αφρική το 2ο τρίμηνο, ΗΠΑ στις 5 Νοεμβρίου και Βρετανία πιθανώς τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο) μπορούν να μεταβάλουν το οικονομικό τοπίο, την ώρα που ο δείκτης γεωπολιτικού κινδύνου βρίσκεται σήμερα στα υψηλότερα επίπεδα μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η νέα κανονικότητα

Παράλληλα, η Ταϊβάν που παράγει το 90% των προηγμένων τσιπ στον κόσμο παραμένει μετά και τις εκλογές της 13ης Ιανουαρίου σημαντικό σημείο ανάφλεξης, καθώς για την BlackRock ο δομικός ανταγωνισμός ΗΠΑ – Κίνας αποτελεί τη νέα κανονικότητα, ειδικά σε ό,τι αφορά την άμυνα και την τεχνολογία.

Για τη Citigroup, εφέτος ξεχωρίζουν βέβαια οι εκλογές των ΗΠΑ, όπου το εκλογικό σώμα παραμένει βαθιά διχασμένο μεταξύ «κόκκινων» και «μπλε» Πολιτειών, με την προεκλογική εκστρατεία να είναι αμφιλεγόμενη και σκληρή, με έντονες διαφορές στην προσέγγιση μεταξύ των δύο κομμάτων και των υποψηφίων τους, με τους ψηφοφόρους να έχουν να επιλέξουν μεταξύ δύο πολύ διαφορετικών οδών για τις οικονομικές, διπλωματικές και κοινωνικές πολιτικές των ΗΠΑ και τη σχέση τους με τις άλλες χώρες. Για την Eurasia Group οι προεδρικές εκλογές θα δοκιμάσουν τη δημοκρατία της παγκόσμιας οικονομικής υπερδύναμης, διευρύνοντας τον πολιτικό διχασμό, ενώ εάν ο Τραμπ νικήσει, η θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή θα υποβαθμιστεί.

Σύμφωνα με την JP Morgan πάντως, ιστορικά στοιχεία δείχνουν πως στις εκλογικές αναμετρήσεις έχει πλεονέκτημα ο υποψήφιος πρόεδρος που βρίσκεται στην εξουσία καθώς από το 1912 οι υφιστάμενοι ηγέτες έχουν κερδίσει τρεις στις τέσσερις φορές, εκτός από τις περιπτώσεις που η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται σε ύφεση δύο χρόνια πριν από την ημέρα των εκλογών.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ