ΗΠΑ: Κίνδυνοι για την ανάπτυξη από την επιμονή της Fed στα υψηλά επιτόκια

Στην κορυφή των κινδύνων με τους οποίους έχει βρεθεί αντιμέτωπη η αμερικανική οικονομία τα τελευταία χρόνια κατατάσσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ το Reuters.

Federal Reserve: Η κρίσιμη συνεδρίαση και ο χρησμός του Πάουελ

Σε άρθρο στο διεθνές πρακτορείο υπογραμμίζεται ότι, ενόσω η Fed συζητά για το πότε θα ξεκινήσει ο κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, πολλοί αναλυτές ανησυχούν ότι έχει εξαρτηθεί υπερβολικά από τις δαπάνες των νοικοκυριών που εμφανίζουν σημάδια πίεσης και από την αύξηση της απασχόλησης σε ένα στενό σύνολο κλάδων που συγκαλύπτει τις κατά τα άλλα «παγωμένες» προσλήψεις.

Παραμένει ο κίνδυνος για μια «ρηχή» ύφεση

Με τον ετήσιο πληθωρισμό να κυμαίνεται κάτω από τον στόχο του 2% της Fed εδώ και επτά μήνες, ορισμένοι τύποι στους οποίους αναφέρονται οι αξιωματούχοι δείχνουν ότι οι μειώσεις των επιτοκίων θα γίνουν νωρίτερα από το αναμενόμενο. Οι οικονομολόγοι, εν τω μεταξύ, έχουν αρχίσει να υπογραμμίζουν τους κινδύνους η Fed είτε να μείνει πίσω από μια πιθανή επιβράδυνση είτε να μην λάβει υπόψη της την πιθανότητα η οικονομία να είναι σε θέση να διατηρήσει ταχύτερη ανάπτυξη και περισσότερη απασχόληση από ό,τι πιστεύεται, χωρίς να σημειωθεί νέα άνοδος των τιμών.

«Υπάρχει ακόμη κίνδυνος εκεί έξω να υπάρξει μια σύντομη και ρηχή ύφεση» το επόμενο έτος, δήλωσε η Ντάνα Πίτερσον, επικεφαλής οικονομολόγος του Conference Board. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι που συμμετείχαν σε πρόσφατη έρευνα του επιχειρηματικού ομίλου συνέχισαν να αναφέρουν την ύφεση ως κορυφαίο κίνδυνο για το τρέχον έτος, ενώ ο πρόδρομος οικονομικός δείκτης του συμβουλίου δείχνει επίσης προς αυτή την κατεύθυνση.

Ορισμένες πρόσφατες κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης, όπως οι κρατικές δαπάνες και οι επιχειρηματικές επενδύσεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξασθενήσουν, δήλωσε η Πίτερσον. «Τι μένει; Ο καταναλωτής».

Σε ένα περιβάλλον όπου η αύξηση των μισθών εξασθενεί, οι αποταμιεύσεις της εποχής της πανδημίας εξαντλούνται και οι επιχειρήσεις που προσελάμβαναν εργαζόμενους συνειδητοποιούν ότι οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό χαλαρώνουν, «πιστεύουμε ότι οι καταναλωτικές δαπάνες θα επιβραδυνθούν; Η απάντηση είναι ναι», λέει η Πίτερσον.

Η στάση της Fed

Η Fed αναμένεται να διατηρήσει σταθερό το επιτόκιο αναφοράς της μίας ημέρας στο 5,25%-5,50% για τέταρτη φορά από τον Ιούλιο στο τέλος της διήμερης συνεδρίασης πολιτικής την Τετάρτη. Μεγαλύτερη σημασία θα έχει οποιοδήποτε μήνυμα είτε δήλωση πολιτικής της Fed είτε από τον πρόεδρο της Fed Τζερόμ Πάουελ σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση, σχετικά με τον χρόνο και τον ρυθμό των μελλοντικών μειώσεων των επιτοκίων.

Πάντως, όπως σχολιάζει το Reuters, η επίμονη ισχύς της οικονομίας παρά την περιοριστική νομισματική πολιτική έχει αρχίσει να αντικατοπτρίζεται σε κινήσεις όπως το ιστορικό υψηλό που άγγιξε την προηγούμενη εβδομάδα ο δείκτης S&P 500. Παράλληλα το καταναλωτικό κλίμα ανακάμπτει, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει χαιρετίσει την πρόοδο και οι συνήθως συνετοί κεντρικοί τραπεζίτες έχουν πλησιάσει στο να δηλώσουν ότι έχουν πετύχει την προσδοκώμενη «ήπια προσγείωση», κατά την οποία ο υψηλός πληθωρισμός τιθασεύεται χωρίς να προκληθεί οδυνηρή ύφεση ή τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας.

Αίνιγμα

Ωστόσο τα στοιχεία, στα οποία η Fed δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι βασίζεται για τις αποφάσεις της, αποτελούν περισσότερο αίνιγμα παρά μια ξεκάθαρη δήλωση.

Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί παρόλο που το ποσοστό ανεργίας παραμένει ελάχιστα μεταβλητό εδώ και δύο χρόνια – ήταν 3,7% τον Δεκέμβριο – και καθώς η οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται ταχύτερα από τον ρυθμό που εκτιμάται ως πληθωριστικός. Η παραγωγή επεκτάθηκε το τέταρτο τρίμηνο με ετήσιο ρυθμό 3,3%, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε. Το προτιμώμενο μέτρο πληθωρισμού της Fed, ο δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών, αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό μόλις 1,9% από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο.

Πώς θα κινηθεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ με φόντο αυτά τα στοιχεία;

«Οι πιθανότητες κυμαίνονται από μια καθυστερημένη επίπτωση της νομισματικής σύσφιξης που εξακολουθεί να φέρνει “πόνο” στην αγορά εργασίας, ίσως χωρίς λόγο, δεδομένης της πορείας του πληθωρισμού, έως μια εντελώς αντίθετη κατάσταση στην οποία οι βελτιώσεις στην παραγωγικότητα και τη δυναμική της προσφοράς πείθουν τη Fed ότι μπορεί να μειώσει τα επιτόκια ακόμη και αν η ανάπτυξη παραμένει ισχυρή», λέει το Reuters.

Το ζήτημα τώρα είναι κατά πόσον η Fed μπορεί να κλιμακώσει τις αναμενόμενες μειώσεις των επιτοκίων για να διατηρήσει ακόμη και αυτόν τον ρυθμό ανάπτυξης σε τροχιά, δεδομένων των αδυναμιών που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στην οικονομία – από την αυξανόμενη χρήση πιστώσεων και τις αθετήσεις πληρωμών μεταξύ των νοικοκυριών έως την υγεία των τραπεζών με δάνεια που έχουν χορηγηθεί έναντι υποτιμημένων εμπορικών ακινήτων.

Οι κίνδυνοι

Οι αξιωματούχοι της Fed επιμένουν ότι τα επιτόκια πρέπει να διατηρηθούν ψηλά για πολύ καιρό. Προς το παρόν, εξακολουθούν να θεωρούν μεγαλύτερο λάθος μια πρόωρη χαλάρωση που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε αναζωπύρωση του πληθωρισμού, παρά το να διατηρηθούν τα επιτόκια στο σημερινό επίπεδο για μεγαλύτερο διάστημα.

Άλλοι αναλυτές πιστεύουν ότι η οικονομία θα αποφύγει την ύφεση, αλλά φοβούνται ότι ο Πάουελ ενδέχεται να επιμείνει – λανθασμένα – για μεγαλύτερο διάστημα στην περιοριστική πολιτική, προκαλώντας ζημιά στην οικονομία – καθώς ενδέχεται τα αποτελέσματα της διετούς σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής να μην έχουν φανεί ακόμα.