Λύση στο αδιέξοδο

Το πραγματικό ερώτημα δεν ήταν ποτέ «ιδιωτικά ή δημόσια πανεπιστήμια;» – το ερώτημα ήταν πάντα «ποιοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα πανεπιστήμια;». Σε όλη την Ευρώπη κυριαρχούν τα δημόσια πανεπιστήμια,  η ιδιωτική ανώτερη/ανώτατη εκπαίδευση προσφέρει είτε γρήγορες σπουδές για επαγγελματική αποκατάσταση είτε κονκάρδες για κοινωνική επίδειξη. Άλλωστε, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση –πλην Ελλάδος– η πρόσβαση στα δημόσια πανεπιστήμια είναι ελεύθερη σε όσους έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να συνεχίσουν ανώτερες σπουδές, έχουν δηλαδή  επιτυχώς αποφοιτήσει από το Λύκειο.

Από τη σκοπιά της εκπαίδευσης η Ελλάδα είναι από λάθος πλευρά της ιστορίας, από την πλευρά των ηττημένων, όπως αποδεικνύουν κάθε λίγα χρόνια τα τεστ Pisa, ο  μεγάλος αριθμός παιδιών που σπουδάζουν στο εξωτερικό, ο επίσης μεγάλος αριθμός φοιτητών που δεν περατώνουν τις σπουδές τους.

Επίσης, ο μεγάλος αριθμός παιδιών που «κόβονται» στις Πανελλήνιες Εξετάσεις: πάνω από 50% στη χώρα μας μαθαίνουμε χρονιά τη χρονιά, μόλις 15% στη Γαλλία. Η εξήγηση είναι εύκολη: οι εξετάσεις του μπακαλωρεά ελέγχουν τις γνώσεις ενώ σε μας πρόκειται για Πανελλήνιο Διαγωνισμός κατάληψης περιζήτητων θέσεων σε Πολυτεχνεία, Νομικές, Ιατρικές. Αν τα θέματα ήσαν αντίστοιχα του μπακαλωρεά, θα έπαιρναν όλοι 20, με κλήρο θα μοιράζονταν οι θέσεις. Όμως, με βάση το «αξιοκρατικό» επιχείρημα του «κάτω από τη βάση» έγινε ακόμα δυσκολότερη από την παρούσα κυβέρνηση η πρόσβαση στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση.

Όλα αυτά επειδή ο καθηγητικός συνδικαλισμός  ενδιαφερόταν για τα συμφέροντα της ομάδας και όχι του «αυτοδιοικούμενου θεσμού», οι φοιτητές ήθελαν να κρατήσουν το μονοπώλιο των πτυχίων, τα χιλιάδες φροντιστήρια την τεράστια πελατεία τους. Κατάργηση του κλειστού αριθμού εισακτέων ήταν ενάντια στα συμφέροντα και των τριών ομάδων. Με το ιδεολογικό επιχείρημα ότι στη χώρα της μικροπολιτικής δοσοληψίας οι Πανελλήνιες ήσαν «αντικειμενικές», κρατήθηκε σε σπάνι το αγαθό της ανώτατης εκπαίδευσης. Όλοι είχαν και την στήριξη της ελάχιστης, αλλά διαγενεακά υπαρκτής, ομάδας που θέλει «να τα κάψει όλα». Η δωρεάν –φτηνιάρικη για την ακρίβεια– παιδεία παρείχε το κατάλληλο πρόσχημα για καταλήψεις, διαδηλώσεις, συγκρούσεις. Για ακόμη μεγαλύτερη διάλυση.

Στα αδιέξοδα, αρπάζεται κανείς από τη όποια λύση, τη χειρότερη ίσως υπό άλλες συνθήκες. Θα γίνουν λοιπόν ιδιωτικά πανεπιστήμια και θα προσφεύγουν πολλοί σε αυτά όσο τα δημόσια πανεπιστήμια παραμένουν απροσπέλαστα. Και θα προσφέρουν καλύτερη εκπαίδευση γιατί η κατάσταση στα περισσότερα δημόσια πανεπιστήμια –ιδιαίτερα μετά την πανεπιστημιοποίηση των απανταχού ΤΕΙ– είναι απαράδεκτη. Το ζητούμενο είναι προφανώς να βελτιωθεί η κατάσταση και στα δημόσια πανεπιστήμια. Επειδή όμως οι φόροι μας θα υπηρετούν τοκοχρεολύσια και F-35, άλλη λύση από την επιβολή μικρών διδάκτρων δεν βλέπω να υπάρχει.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»