ΗΠΑ-Κίνα: Οι διαφορετικοί δρόμοι των οικονομικών υπερδυνάμεων

Οι διαφορές ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα– τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο- είναι ευρέως γνωστές, ωστόσο οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη αποκλίνουν τα δύο τελευταία χρόνια και ως οικονομίες.

Τα τελευταία στοιχεία για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας εξέπληξαν αγορές και αναλυτές, καθώς το ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2023 κατέγραψε τη σημαντική επίδοση του 3,3%, διαψεύδοντας τους φόβους για ύφεση και τονίζοντας το αφήγημα της ήπιας προσγείωσης της οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε ανοδικά τις προοπτικές για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας που πλέον εκτιμά ότι θα τρέξει σε ρυθμό 3,1% έναντι 2,9% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση, καθώς θα ενισχυθεί από την ισχύ της αμερικανικής οικονομίας.

Κίνα: Τι ενισχύει τις εξαγωγές της

Στον αντίποδα η Κίνα, που έχει βγει από τα lockdown της πανδημίας, επιβαρύνεται από την αύξηση του χρέος, τον αποπληθωρισμό, ενώ καλείται να διαχειριστεί την προβληματική αγορά ακινήτων. Οι παραπάνω παράγοντες συνολικά οδηγούν σε εκροές των ξένων κεφαλαίων από τις  τις χρηματοπιστωτικές αγορές της χώρας.

Η ανισορροπία των δύο οικονομικών υπερδυνάμεων, εξηγεί στο Business Insider, o πρόεδρος της Laffer Tengler Investments, Άρθουρ Λάφερ, βοηθά και επιβαρύνει την Κίνα, ενώ η έλλειψη ύφεσης στις ΗΠΑ συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση των προοπτικών της Κίνας. «Μια ισχυρή οικονομία των ΗΠΑ αγοράζει περισσότερα ξένα αγαθά από την Κίνα με ένα ισχυρότερο δολάριο ΗΠΑ» λέει χαρακτηριστικά. «Αυτό στην πραγματικότητα βοηθάει να διατηρηθούν η μεταποίηση και οι εξαγωγές της Κίνας στηριγμένες περισσότερο απ’ ό,τι αν η αμερικανική οικομία εξασθενούσε»

Προσθέτει όμως ότι τα μέτρα που έλαβε η Κίνα για να τονώσει την οικονομία της είναι «τσιρότα», που αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα αλλά όχι την ασθένεια, καθώς στοχεύουν να διαχειριστούν ζητήματα όπως η πτώση του χρηματιστηρίου και όχι να διορθώσουν διαρθρωτικές αδυναμίες όπως η ακίνητη περιουσία και η προσφορά κατοικίων.

Με επικεφαλής τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, το Πεκίνο θα προσπαθήσει να εκπληρώσει τις αναπτυξιακές φιλοδοξίες του, ενώ παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τόσο την εσωτερική του αναταραχή όσο και τη σχετική δύναμη της μεγαλύτερης αντίπαλης οικονομίας του. η οποία αντιμετωπίζει τις δικές της αβεβαιότητες.

Εκ διαμέτρου αντίθετα προφίλ καταναλωτών

Για τον ανώτερο οικονομολόγο της JPMorgan Private Bank, Τζόζεφ Σέιτλ, οι εντελώς διαφορετικές καταναλωτικές συμπεριφορές είναι από τους παράγοντες που οδηγούν σε απόκλιση τις δύο οικονομίες. Οι ΗΠΑ ενισχύουν την εσωτερική κατανάλωση σε αντίθεση με την Κίνα που ποντάρει στις εξαγωγές.

Στις ΗΠΑ, η δύναμη του καταναλωτή και η συνεχιζόμενη καταναλωτική έξαρση έχουν βοηθήσει μέχρι στιγμής να αποτραπεί η ύφεση και να τονωθεί το κλίμα. Η πολιτική απόφαση να δοθούν κίνητρα με τη μορφή της οικονομικής ενίσχυσης κατά την διάρκεια της πανδημίας και να αυξηθούν τα επιδόματα ανεργίας δείχνει επίσης πόσο πρόθυμες ήταν οι ΗΠΑ να στηρίξουν τους πολίτες.

«Στην Κίνα, συνέβη το αντίθετο» εξηγεί ο Σέιτλ στο Business Insider. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ήταν απρόθυμοι να το κάνουν αυτό και η Κίνα αντ’ αυτού δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη των εξαγωγών. Ανησυχούν ότι αν τονώσουν υπερβολικά τους Κινέζους καταναλωτές, αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις εξαγωγές ή να προκαλέσει αύξηση του πληθωρισμού»

Η κατανάλωση και στις δύο χώρες, επίσης, έχει κινηθεί προς αντίθετες κατευθύνσεις. Οι Κινέζοι πολίτες δεν ξόδεψαν όσο αναμενόταν το 2023, ειδικά αν το συγκρίνει κανείς με αυτό που αναμενόταν μετά την πανδημία, επισημαίνει

«Νομίζω ότι θα είναι πολύ δύσκολο για το ΑΕΠ της Κίνας να αυξηθεί κατά 5% ή και περισσότερο, όπως προτείνουν ορισμένες δεξαμενές σκέψης» σημειώνει ο Αλφρέντο Χελού, επικεφαλής του Κέντρου Κίνας του Conference Board. «Εν όψει των αυξανόμενων αντιξοοτήτων για την ανάπτυξη και της έλλειψης ενός χαμηλού αποτελέσματος βάσης, η επίτευξη μιας τέτοιας ανάπτυξης θα απαιτούσε από την κυβέρνηση να υπαναχωρήσει από την πρόθεσή της να διατηρήσει τα κίνητρα μετριοπαθή και στοχευμένα φέτος».

Εάν οι οικονομικές προοπτικές της Κίνας επιδεινωθούν περαιτέρω από την εξασθένηση της ζήτησης ή την υποτίμηση του νομίσματος, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να δουν μείωση των κινεζικών εισαγωγών, εκτιμά ο Χελού, εκτός από τις χαμηλότερες διεθνείς τιμές για τις κινεζικές εξαγωγές.

Η προβληματική αγορά ακινήτων στην Κίνα

Η Κίνα έχει προχωρήσει σε απομόχλευση και μείωση του ρίσκου στην αγορά ακινήτων της τους τελευταίους μήνες και το Πεκίνο φαίνεται να έχει παραδεχθεί ότι η έκρηξη των ακινήτων που τροφοδότησε μια δεκαετία ανάπτυξης μπορεί να έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της.

Kαθώς ένα τεράστιο μερίδιο του πλούτου των Κινέζων πολιτών είναι συνδεδεμένο με ακίνητα, τα προβλήματα στον τομέα έχουν υπερβολικό αντίκτυπο στο καταναλωτικό κλίμα και στις δαπάνες. Η πτώση των αξιών των ακινήτων, με τη σειρά της, έχει καταρρακώσει την εμπιστοσύνη και έχει αναγκάσει τους καταναλωτές να συσσωρεύουν μετρητά, πράγμα που σημαίνει τελικά λιγότερα χρήματα και επενδύσεις που ρέουν στην οικονομία.

Σημαντικό πλήγμα στην πολύπαθη αγορά ακινήτων έδωσε η εκκαθάριση της China Evergrande, της πιο υπερχρεωμένης εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων στον κόσμο. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στην Κίνα έχουν πληρώσει την εταιρεία για σπίτια που δεν χτίστηκαν ποτέ και η τελευταία εξέλιξη περιπλέκει τις προσπάθειες της κυβέρνησης να στηρίξει τον τομέα των ακινήτων, λένε οι ειδικοί.

Η αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ, τόσο η εμπορική όσο και η οικιστική, αντιμετωπίζει αντίθετους ανέμους, αλλά τίποτα που οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα αποτελέσει συστημική απειλή παρόμοια με το δίλημμα της Κίνας.

Η αγορά κατοικιών πλήττεται από τα υψηλά επιτόκια που έχουν περιορίσει τη δραστηριότητα στην αγορά κατοικιών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως αφορά την αγορά επαγγελματικών ακινήτων, όπου η αξία των γραφείων αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων έχει συντριβε, καθώς όλο και περισσότεροι Αμερικανοί επιλέγουν να δουλέψουν από το σπίτι τους.

Οι επιδόσεις της χρηματιστηριακής αγοράς

Ως ήταν αναμενόμενο οι προοπτικές των δύο οικονομίων αποτυπώνονται στις χρηματιστηριακές αγορές.

Η υποχώρηση των κινεζικών μετοχών αντανακλά την έξοδο των ξένων επενδυτών. Οι μετοχές της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ έχουν χάσει περίπου 6 τρισ. δολάρια σε αξία από το 2021, και το 2023, οι δείκτες αναφοράς της χώρας υπολείπονται σημαντικά από τους δείκτες των ΗΠΑ και άλλων μεγάλων οικονομιών.

«Αυτό δεν είναι απλώς μια οικονομική απόκλιση, η σημασία του είναι σημαντική για την απόδοση της αγοράς»εξηγεί ο Σέιτλ. «Τον τελευταίο χρόνο, η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ έχει σημειώσει άνοδο που προσεγγίζει το 25%, ενώ η αγορά της Κίνας έχει σημειώσει απώλειες κοντά στο 25%».

epa05088126 Chinese investors look at a screen showing stock movements at a stock brokerage house in Beijing, China, 05 January 2016. Shares in China made modest gains 05 January morning, the day after a plunge in the market triggered a halt to trading. The CSI 300 Index was up 0.79 per cent when the market shut for its lunch break. The index comprises 300 shares from the biggest companies on the Shanghai and Shenzhen exchanges. EPA/HOW HWEE YOUNG

Ο στρατηγικός αναλυτής της JPMorgan αναμένει ότι αυτή η διαφορά θα μειωθεί το 2024. Προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα έχουν πιο μέτρια κέρδη, και ενώ παραμένει αρνητικός για τις κινεζικές μετοχές, είπε ότι εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθούν.

Ο CSI 300 άγγιξε χαμηλό πενταετίας τον Ιανουάριο και σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg το Πεκίνο εξετάζει ένα πακέτο διάσωσης 278 δισ. δολαρίων για να βοηθήσει στη σταθεροποίηση των αγορών.

«Αναμένω ότι η κινεζική αγορά θα αναπηδήσει, αλλά η τάση είναι προς περισσότερο πόνο, καθώς τα προβλήματα είναι συστημικά κατά τη γνώμη μου» σημειώνει ο Λαφέρ. «Οι ΗΠΑ από την άλλη πλευρά θα πρέπει να τα πάνε καλά για την περίοδο 2024, ισχυρή οικονομία, ισχυρή απασχόληση, ισχυρά κέρδη, ισχυρό δολάριο».