
Μπροστά στο ράφι ενός καταστήματος, ένας πελάτης προσπαθεί να διαλέξει ανάμεσα σε δύο τριβεία.
«Ποιο θα έπαιρνες;» ρωτά έναν υπάλληλο, για να λάβει μια απρόσμενη απάντηση κόντρα στον καταναλωτισμό: «Κανένα».
«Γιατί να αγοράσετε κάτι που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε μόνο μία φορά;», συνεχίσει ο υπάλληλος, ο οποίος του δείχνει ένα ταμπελάκι στο μπλουζάκι του, όπου αναγράφεται η λέξη «αντι-πωλητής».
«Έχετε σκεφτεί να νοικιάσετε ή να δανειστείτε ένα τριβείο; Είναι καλύτερο για τον πλανήτη και πιο οικονομικό για εσάς»…
Φυσικά ο «αντι-πωλητής» δεν υπάρχει ούτε ως λέξη, ούτε ως θέση εργασίας.
Πρόκειται για ένα από τα τέσσερα αντισυμβατικά διαφημιστικά σποτ που κυκλοφόρησε πρόσφατα η γαλλική Υπηρεσία Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Διαχείρισης (ADEME), σε μια εκστρατεία υπέρ της βιώσιμης κατανάλωσης.
Στα υπόλοιπα τρία βιντεάκια, πελάτες θέλουν να αγοράσουν καινούργια μπλουζάκια, πλυντήρια ρούχων ή κινητά τηλέφωνα.
Ο «αντι-πωλητής» προτείνει αντίστοιχα άλλες επιλογές: αποφυγή της μόδας μιας χρήσης, επισκευή του πλυντηρίου, αγορά ανακατασκευασμένου (refurbished) κινητού.
Η διαφημιστική καμπάνια ουδόλως ενθουσίασε εταιρείες και λιανοπωλητές. Αποδοκίμασαν την πρωτοβουλία. Κάποιοι απείλησαν με αγωγές.
Πολλοί διαμαρτυρήθηκαν ότι θα στρέψει τον κόσμο στις διαδικτυακές αγορές.
Ακόμη και στους κόλπους της ίδιας της γαλλικής κυβέρνησης ακούστηκαν επικριτικές φωνές.
Η συγκυρία της εκστρατείας ευαισθητοποίησης κατά της αλόγιστης κατανάλωσης χαρακτηρίστηκε από αρκετούς το λιγότερο ατυχής.
Πολλοί κλάδοι του λιανεμπορίου πλέον πασχίζουν να σταθούν στα πόδια τους, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων, μείωσης της αγοραστικής δύναμης και έκρηξης του κόστους ζωής.
Κατά την ADEME και τον υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας, αντίθετα, το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο.
Όμως στο φόντο του σάλου που προκάλεσε η καμπάνια της για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης αποκάλυψε την τεράστια δυσκολία του να περάσει κανείς από τα λόγια στην πράξη.
Από την υπερκατανάλωση, στην… «αποκατανάλωση»;
Ζητούμενο στην παρούσα φάση δεν είναι απλά η αλλαγή καταναλωτικής κουλτούρας.
Δεν έχουν όλοι, για παράδειγμα, τη δυνατότητα να δανειστούν ή να νοικιάσουν ένα μηχάνημα που χρειάζονται, αλλά θα χρησιμοποιήσουν σπάνια, όπως ένα τριβείο.
Οι γνωστοί τους ίσως να μην έχουν ένα τέτοιο εργαλείο. Στην περιοχή τους μπορεί να μην υπάρχει υπηρεσία ενοικίασης ή αυτή να είναι ασύμφορα ακριβή.
Το τελευταίο μπορεί να ισχύει και με την επισκευή μιας συσκευής, όπως ένα πλυντήριο ρούχων. Μπορεί επίσης να πάρει πολύ χρόνο για να ολοκληρωθεί.
Η αγορά ενός μεταχειρισμένου ή ανακατασκευασμένου κινητού τηλεφώνου μπορεί να εξελιχθεί σε περιπέτεια, ανάλογα την κατάστασή του και την αξιοπιστία του πωλητή.
Όσο για τη μόδα μιας χρήσης; Αν και είναι πολλαπλά επιζήμια -για το περιβάλλον, για την κλιματική δικαιοσύνη, σε πολλές δε περιπτώσεις και για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με εκμετάλλευση εργαζομένων ή ακόμη και παράνομη παιδική εργασία- παραμένει η «αιμοδοσία» πολλών επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, με χιλιάδες εργαζόμενους.
Στη Γαλλία ειδικά, η κατανάλωση αντιπροσωπεύει εδώ και δεκαετίες σχεδόν το ήμισυ της ανάπτυξης.
Τώρα δε, στους χαλεπούς καιρούς της οικονομικής αβεβαιότητας, το ζωνάρι έχει σφίξει.
Όπως και σε άλλες χώρες, οι Γάλλοι γίνονται όλο και πιο απρόθυμοι να ξοδέψουν.
Όμως το κάνουν όχι από επιλογή, αλλά από ανάγκη.
Προς το παρόν παραμένουν συγκριτικά λίγοι αυτοί που αλλάζουν καταναλωτικές συνήθειες για οικολογικούς λόγους.
Βραχυπρόθεσμα η πτώση της κατανάλωσης θα αποτελούσε να σημαίνει οικονομική και κοινωνική καταστροφή, με την απώλεια θέσεων εργασίας.
Μακροπρόθεσμα ωστόσο, τονίζουν ειδικοί, η στροφή στη βιώσιμη κατανάλωση θα γίνει μονόδρομος για τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την επιβίωση ενός ολοένα και περισσότερο απειλούμενου πλανήτη.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε στο 4,1% τον περασμένο μήνα στη Γαλλία, εξαιτίας των υψηλότερων τιμών ενέργειας και υπηρεσιών (Photo: Unsplash/the blowup)
Αλλαγή νοοτροπίας
Ο προβληματισμός αυτός υπάρχει εδώ και χρόνια.
Το 2011, όταν οι Black Fridays δεν είχαν γίνει ακόμη μόδα στην Ευρώπη, η καλιφορνέζικη Patagonia -πρωτοπόρος στη βιώσιμη ανάπτυξη στον κλάδο ένδυσης για υπαίθριες δραστηριότητες- την καμπάνια «Don’t buy this jacket».
Προέτρεπε τους καταναλωτές να μην μην αγοράσουν «αυτό το σακάκι» της εταιρείας, απλά και μόνο επειδή θα το έβρισκαν σε καλή τιμή, χωρίς πραγματικά να το χρειάζονται.
Ήταν ωστόσο η εξαίρεση στον κανόνα.
Πολλά χρόνια μετά, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται η τάση των λεγόμενων de-influencers.
Κόντρα στη μόδα των influencers, που προσπαθούν να επηρεάσουν μέσω των social media καταναλωτικές συνήθειες και αγορές για πάσης φύσεως προϊόντα, οι αντι-ινφλουένσερς έρχονται να την αποδομήσουν.
Χαρακτηρίζουν «υπερτιμημένο» τον υλισμό, αξιολογούν προϊόντα με κριτική διάθεση και προτρέπουν τους ακολούθους τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να «ζυγίζουν» εάν χρειάζονται πραγματικά όσα αγοράζουν.
Μιλούν για τη βιωσιμότητα και το κόστος των αποβλήτων που σχετίζονται με συγκεκριμένες βιομηχανίες, όπως η ομορφιά και η μόδα.
Στο μεσοδιάστημα η αναπτυσσόμενη -έστω ακόμη δειλά- κυκλική οικονομία αναζωογονεί ή δημιουργεί νέους κλάδους υπηρεσιών.
Από την αγορά μεταχειρισμένων προϊόντων, έως τις επισκευές και τη συντήρηση συσκευών.
Αυτό βέβαια με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών, λόγω αυξημένης ζήτησης, αλλά και -σε ορισμένες περιπτώσεις- σε πρακτικές εμπορικού προστατευτισμού.
Πηγή: in.gr


Latest News

Πώς μια παλιά φυλακή μεταμορφώνεται σε συγκρότημα διαμερισμάτων
Ένα συγκρότημα φυλακών με ιστορική σημασία μετατράπηκε σε συγκρότημα κατοικιών με την συμβολή της Πολιτείας

«Αγοράστε τοπικά» - Πίσω από την προτροπή της Etsy
Η πλατφόρμα Etsy απέναντι στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ - Τι θα συμβεί εάν αλλάξει και πάλι τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες;

Σε ελεύθερη πτώση οι τιμές των μεταχειρισμένων Tesla
Ολο και περισσότεροι ιδιοκτήτες Tesla θέλουν να αποστασιοποιηθούν από τη μάρκα και... τον ιδιοκτήτη της

Νέα επένδυση Chobani στη Νέα Υόρκη - 1,2 δισ. δολ. για νέο εργοστάσιο
Η νέα επένδυση της Chobani, έρχεται εναν μήνα μετά την ανακοίνωση επένδυσης στις εγκαταστάσεις της στο Αϊνταχο

JP Morgan: Η μάχη για τον έλεγχο της Fed - Ο Τραμπ δοκιμάζει τα όρια της νομισματικής ανεξαρτησίας
Η έκθεση της JP Morgan για τo πού φθάνουν τα όρια επιρροής του αμερικανού προέδρου - Γιατί είναι σημαντική η ανεξαρτησία της Fed

Κοντά σε προκαταρκτικές συμφωνίες για τους δασμούς με Ινδία και Ιαπωνία οι ΗΠΑ - Πρόοδρος με Κίνα
Αν και οι λεπτομέρειες μπορεί να πάρουν μήνες, αξιωματούχοι των ΗΠΑ αναφέρουν ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος με Ινδία και Κίνα

Τραμπ: Με τον Νετανιάχου «Έχουμε την ίδια γραμμή σε όλα τα θέματα»
Η τηλεφωνική επικοινωνία κάλυψε «πολλά θέματα, όπως το εμπόριο, το Ιράν κ.λπ.», έγραψε ο αμερικανός πρόεδρος σε ανάρτηση στο Truth Social

Η Raytheon (RTX) προειδοποιεί για πλήγμα 850 εκατ δολ. λόγω δασμών
Η Raytheon (RTX) ανέφερε έσοδα τριμήνου στα 20,3 δισ. δολάρια με κέρδη ανα μετοχή 1,47 δολ.

Bloomberg: Ο Μπέσεντ χαρακτήρισε «μη βιώσιμη» τη δασμολογική αντιπαράθεση με την Κίνα - Αναμένει αποκλιμάκωση
Όπως αναφέρει το Bloomberg, ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ έκανε αυτά τα σχόλια σε κλειστή συνάντηση με επενδυτές

Πώς αντιδρούν οι εταιρείες στους δασμούς Τραμπ
Αυξήσεις τιμών, αλλαγή προμηθευτών, μεταφορά παραγωγής και επενδύσεις είναι τα όπλα των εταιρειών απέναντι στους δασμούς Τραμπ