Μαθήματα από έναν ιδρυτή startup: Τι να κάνεις όταν φτάσεις στο σταυροδρόμι της αποτυχίας

Στην αγορά των νεοφυών επιχειρήσεων, όπου «τα χρήματα δεν είναι πλέον τζάμπα» εγείρονται δύο ερωτήματα: Πότε πρέπει να τα παρατήσουν οι ιδρυτές; Και πώς πρέπει αυτοί οι ιδρυτές να διαχειρίζονται την ψυχολογία τους αναζητώντας τις απαντήσεις σε ένα τόσο σημαντικό ερώτημα;

Αυτά τα διλήμματα αντιμετωπίζει ο Άντι Νταν, Αμερικανός επιχειρηματίας και συνιδρυτής της Bonobos ο οποίος υπηρέτησε για 11 χρόνια σαν CEO της εταιρείας πριν το brand εξαγοραστεί από την Walmart έναντι του ποσού των 310 εκατομμυρίων δολαρίων σε μετρητά. Μετά την εξαγορά, ο Νταν εντάχθηκε στην Walmart και ανέλαβε το κομμάτι Direct-to-consumer (DTC) της εταιρείας.

Το νέο Ελντοράντο των επενδυτών – Σηκώνουν δισ. για να αγοράσουν start ups

Όπως αποκαλύπτει ο ίδιος σε άρθρο του στο Fortune, η νέα του startup με λογισμικό για καταναλωτές δεν έχει πάει ιδιαίτερα καλά με βάση ένα σημαντικό κριτήριο: την ανάπτυξη. «Τέσσερα χρόνια χρειάστηκαν να βρούμε κάποιο σημάδι προσαρμογής προϊόντος-αγοράς — και δεν το έχουμε βρει ακόμα. Κάποια στιγμή είχαμε 12 άτομα. Σύντομα, μπορεί να είμαστε η συνιδρυτής μου Τζεν Γκρινγουντ και εγώ, τουλάχιστον μέχρι να ξαναχτίσουμε με πιο μεθοδικό τρόπο», αναφέρει χαρακτηριστικά στο άρθρο του.

Όπως αναφέρει πολύ παραστατικά «είναι σαν να ψάχνεις για χρυσό σε ένα ταραγμένο ποτάμι», θέλοντας να επισημάνει ότι κάποιες φορές ο στόχος φαίνεται εφικτός και κάποιες άλλες επικρατεί αγανάκτηση. «Ως επιχειρηματίες, αγωνιζόμαστε να διαχωρίσουμε τον εγωισμό μας από τις προοπτικές των startups μας. Συγχέουμε τη μοίρα της επιχείρησης με την αξία μας ως ανθρώπινα όντα».

Σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει ο ίδιος, η νέα του startup έχει καταναλώσει 10 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να προέρχεται από τους δύο ιδρυτές. «Αν δεν υπήρχε το προνόμιο πρόσβασης στο κεφάλαιο που προέρχεται από το ότι είμαι “αποχωρημένος” ιδρυτής, θα είχαμε “πεθάνει” πριν από χρόνια», αναφέρει.

«Βεβαιωθείτε ότι δεν θα συγκεντρώσετε πάρα πολλά χρήματα — διαφορετικά θα κολλήσετε να εργάζεστε στο project για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυξήστε αρκετά για να φτάσετε στα ορόσημα που δικαιολογούν την επόμενη αύξηση», ήταν η συμβουλή που του είχε δώσει ο Μαρκ Άντρισεν το 2020, Αμερικανός επιχειρηματίας, επενδυτής και μηχανικός λογισμικού, δημιουργός του Mosaic, του πρώτου ευρέως χρησιμοποιημένου προγράμματος περιήγησης στο διαδίκτυο, συνιδρυτής του Netscape και γενικός συνεργάτης εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Silicon Valley.

Όπως παραδέχεται ο Νταν «ως επιχειρηματίας που αγαπά τη συγκέντρωση κεφαλαίων, συνέχισα να ξεγελώ τον εαυτό μου για να πιστέψω ότι είχα επιτύχει τα ορόσημα για να συγκεντρώσω περισσότερα». Την ίδια ώρα προκύπτουν νέες αμφιβολίες: πρέπει να προσπαθήσει να πουλήσει ή να συγχωνευτεί με άλλη startup ή εταιρεία; Θα πρέπει να επιστρέψει κεφάλαια στους επενδυτές; Ή θα πρέπει να συνεχίσει να επαναλαμβάνει τις προσπάθειες, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ξεμείνει από μετρητά και να καταλήξει με ένα απόλυτο μηδενικό για τους επενδυτές, την ομάδα και τελικά τον χρόνο που έχει αφιερώσει;

Ελπίδα και πραγματικότητα

Σύμφωνα με τον Κένεθ Τσενάλτ, τον θρυλικό πρώην CEO της American Express και νυν πρόεδρο της εταιρείας επιχειρηματικών συμμετοχών General Catalyst, η δουλειά ενός ηγέτη είναι να εκπληρώνει δύο ενίοτε αντικρουόμενες εντολές: τη δημιουργία ελπίδας και τον καθορισμό της πραγματικότητας.

«Για να εκπληρώσω την εντολή του Τσενάλτ, μερικές μέρες προβάλλω δημόσια ελπίδα, συνήθως όταν αισθάνομαι πραγματικά αισιόδοξος. Άλλες μέρες υποφέρω ιδιωτικά από την πραγματικότητα που δεν οδηγεί πουθενά, και μετά προσπαθώ να μοιραστώ τη δυσκολία με την ομάδα», ομολογεί ο Νταν.

«Ως επιχειρηματίες, αγωνιζόμαστε να διαχωρίσουμε τον εγωισμό μας από τις προοπτικές των startups μας. Συγχέουμε τη μοίρα της επιχείρησης με την αξία μας ως ανθρώπινα όντα».

Ο Άντι Νταν παραδέχεται ότι πάσχει από διπολική διαταραχή και ότι τα πρώτα εννέα χρόνια που ασχολήθηκε με την Bonobos αρνούνταν ότι έπασχε από ψυχική ασθένεια. «Υπέθεσα ότι αν οι άνθρωποι γνώριζαν για τη διάγνωση, δεν θα μπορούσα ποτέ να στρατολογήσω μια ομάδα ή να συγκεντρώσω κεφάλαια», ομολογεί.

Σύμφωνα με  μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η νευροποικιλομορφία συσχετίζεται με την επιχειρηματική ορμή. Η διπολική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει το 2% του ενήλικου πληθυσμού, αλλά το 11% των επιχειρηματιών, ποσοστό πέντε φορές υψηλότερο.

«Αυτός ο τύπος δυσανάλογης εκπροσώπησης παρατηρείται επίσης για επιχειρηματικούς ηγέτες με κατάθλιψη, ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας), γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και διαταραχή χρήσης ουσιών», σημειώνει ο Νταν.

«Η οικοδόμηση μιας εταιρείας είναι μια ψυχικά ανθυγιεινή προσπάθεια. Προσελκύει ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας, ίσως επιδεινώνοντάς τα, και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα ψυχικής υγείας σε άλλους», καταλήγει.

Σε κάθε περίπτωση, είτε ένας επιχειρηματίας είναι νευροαποκλίνων ή όχι, θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να διατηρήσει την πνευματική του ισορροπία, αναφέρει στο άρθρο του ο Άντι Νταν. «Εάν δεν ασφαλίσουμε τις δικές μας μάσκες οξυγόνου, δεν θα μπορέσουμε να ασφαλίσουμε κανενός άλλου».

Οικονομική υγεία εταιρείας και ψυχική υγεία ιδρυτή

«Για τον τελευταίο μας γύρο συγκέντρωσης κεφαλαίων, στο δεύτερο εξάμηνο του 2022, το επιχειρηματικό κεφάλαιο είχε αρχίσει να εξατμίζεται. Κατά κάποιο τρόπο, μου άξιζε να με εμποδίσουν. Δεν είχα αποδείξει ότι μπορούσα να βρω ένα προϊόν που να λειτουργεί», ομολογεί ο ιδρυτής της Bonobos.

Σύμφωνα με τον Νταν, ο επιχειρηματίας που ηγήθηκε αυτού του γύρου χρηματοδότησης τελικά είναι ο ίδιος στον οποίο τηλεφώνησε τον περασμένο Δεκέμβριο για να πάρει συμβουλές.

Ο Έβαν Γουίλιαμς, Αμερικανός δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας τεχνολογίας, συνιδρυτής του Twitter και ιδρυτικός διευθύνων σύμβουλος της Medium, ήταν αυτός στον οποίο ο Άντι Νταν εξέθεσε τις ελπίδες και τους φόβους του για το πού βρισκόταν. Αφού ο Γουίλιαμς του έθεσε όλες τις δύσκολες ερωτήσεις του απάντησε με μια αισιοδοξία που ο Νταν δεν περίμενε: «Δεν θα σταματούσα αυτή τη στιγμή. Συνέχισε».

Ακολούθησε η λήψη αποφάσεων από τους Νταν και Γκρινγουντ, έκαναν αλλαγές σε επίπεδο προσωπικού και αποφάσισαν να επικεντρωθούν στη διάθεση στην αγορά αντί να εμβαθύνουν τις τεχνικές επενδύσεις.

«Με αυτή την ανανεωμένη εστίαση, στην πραγματικότητα αρχίσαμε να αναπτυσόμαστε πάνω από 10% κάθε εβδομάδα. Μεταφέραμε την έδρα της εταιρείας. Και κάναμε all-in σε μια βασική κίνηση προϊόντος και σε μια βασική αγορά: στο Σικάγο».

«Η αλήθεια είναι ότι μερικές φορές έχουμε μια ηθική υποχρέωση να συνεχίσουμε — προς τις ομάδες μας, τους πελάτες μας και τους μετόχους μας. Δεν έχει να κάνει πάντα με το τι είναι καλύτερο για εμάς», αναφέρει στο άρθρο του στο Fortune ο Άντι Νταν.

«Θυμάμαι κάτι που με κράτησε τις πιο σκοτεινές μέρες στην Bonobos, όταν η κατατονική κατάθλιψη με έκανε μερικές φορές να νιώθω ότι δεν ήθελα να ζήσω. Ήταν ένα βιβλίο που μου έδωσε ένας από τους πρώτους υπαλλήλους μας, ο Κέβιν Κέλεχερ, με το όνομα Cowboy Ethics. Μια σελίδα είχε μια φωτογραφία ενός έφιππου καουμπόι, που χτυπιέται από την παγωμένη βροχή.

» Η λεζάντα λέει: Όταν οδηγείς στην κόλαση, συνέχισε να οδηγείς», καταλήγει.

«Φυσικά στην ποπ κουλτούρα, οι καουμπόηδες είναι στωικοί μοναχικοί που ωθούν το σώμα και το μυαλό τους στα άκρα. Δεν είναι τυπικά υποδείγματα ευπάθειας. Αλλά στην πραγματική ζωή, εμείς οι επιχειρηματίες καουμπόηδες και καουμπόισσες πρέπει να φροντίζουμε το σώμα και το μυαλό και να ζητάμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε. Πρέπει επίσης να θεωρούμε τους εαυτούς μας υπεύθυνους για τη δική μας ψυχική υγεία και να φροντίζουμε να μην προκαλούμε κακό στους άλλους. Μείνετε σε αυτή τη νοοτροπία και θα έχετε τα καύσιμα που χρειάζεστε, με όποιο τρόπο κι αν πάει η εταιρεία σας».