Αγρότες: Ποια είναι τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν

Οι αγρότες έχουν ανάψει τις μηχανές των τρακτέρ και ετοιμάζονται ακόμα και για απόβαση στην Αθήνα, αντιμέτωποι με τις προκλήσεις που φέρνει η νέα ΚΑΠ.

Οι Βρυξέλλες έκαναν «σκόντο» στους νέους κανόνες μέχρι και το 2025, αλλά σίγουρα η δουλειά του αγρότη στα επόμενα χρόνια δεν μπορεί να είναι η ίδια.

Οι έλληνες αγρότες ναι μεν είχαν στραμμένο το βλέμμα τους και στις κινητοποιήσεις των συναδέλφων τους στην Ευρώπη, αλλά τα προβλήματα φαίνεται πως και διαφοροποιούνται και είναι μεγαλύτερα.

Πέρα από τις καταστροφές του Daniel που αφάνισε καλλιέργειες, οι έλληνες αγρότες κουβαλούν μαζί τους δομικά πολλών δεκαετιών.

Μεγάλο πρόβλημα ο μικρός κλήρος

Το 74% των αγροτεμαχίων στην Ελλάδα το 2020 είχαν έκταση έως πενήντα στρέμματα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο δηλαδή ένα 26% των αγροτεμαχίων είναι πάνω από 50 στρέμματα, με τον μέσο όρο τα 70 στρέμματα.

Αντίθετα, μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις, από 50 στρέμματα και πάνω, είναι πιο πολύ κοινές στο Λουξεμβούργο (52,7% των εκμεταλλεύσεων), στη Γαλλία (46%), στη Φινλανδία (33,3%), στη Γερμανία (31,5 %) και στη Δανία (30,9%).

Η μέση έκταση των αγροτεμαχίων στην ΕΕ είναι σαφώς μεγαλύτερη από την ελληνική και διαμορφώνεται περίπου στα 180 στρέμματα, με βάση τα στοιχεία της Εurostat. O μικρός κλήρος των ελλήνων αγροτών για πολλά χρόνια αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί μείζον πρόβλημα, γιατί δεν επιτρέπει την οικονομία κλίμακος που σημαίνει καλύτερη διαχείριση και μεγαλύτερη εξοικονόμηση.

Με απλά λόγια, χρειάζεται περίπου η ίδια υποδομή είτε έχει κάποιος πενήντα, είτε διακόσια στρέμματα.

Οι γηραιότεροι και πλέον ανεκπαίδευτοι αγρότες στην ΕΕ

Περίπου 6 στους 10 αγρότες στην Ελλάδα έχουν ηλικία από 20 έως 64 ετών, ενώ 1 στους 10 έχει ηλικία πάνω από 65 ετών.

Η μεγαλύτερη ηλικία των γεωργών ουσιαστικά έχει ως αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να βρίσκονται δέσμιοι παρωχημένων πρακτικών καλλιέργειας και να είναι επιφυλακτικοί απέναντι σε μεγαλύτερα ανοίγματα, σε εφαρμογή νέων τεχνικών και καλλιεργειών.

Εκπαίδευση

Τώρα όσο αναφορά το εκπαιδευτικό επίπεδο των γεωργών, οι περισσότεροι έχουν μόνο πρακτική εμπειρία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εurostat, σε  20 κράτη μέλη, οι μισοί ή περισσότεροι από τους διαχειριστές αγροκτημάτων ανέφεραν ότι έχουν μόνο πρακτική εμπειρία. Τα υψηλότερα ποσοστά, μάλιστα, που ξεπερνούν το 90%, ήταν στη Ρουμανία, στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στην Κύπρο.

Η Ιταλία, από την άλλη πλευρά, ανέφερε ότι μόλις το 3,1% των αγροτών είχε μόνο πρακτική εμπειρία, ενώ το 90,8% δήλωσε ότι είχε βασική αγροτική κατάρτιση.

Στις Κάτω Χώρες και στη Γερμανία, περισσότερο από το 50% των αγροτών είχε βασική αγροτική κατάρτιση (64,2% και 53,2 % αντίστοιχα). Αντίθετα, λιγότερο από το 10% των αγροτών είχε αυτό το είδος κατάρτισης στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία.

Όσον αφορά την πλήρη γεωργική κατάρτιση, το υψηλότερο ποσοστό ήταν στο Λουξεμβούργο, όπου οι μισοί από τους διευθυντές αγροκτημάτων είχαν τέτοια εκπαίδευση. Ακολουθούν η Τσεχία, η Γαλλία, η Λετονία, η Πολωνία, η Αυστρία και η Εσθονία, με ποσοστό υψηλότερο από 25 %.

Τα χαμηλότερα ποσοστά, κάτω του 1%, αναφέρθηκαν στη Μάλτα, στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στη Ρουμανία.

Οι επιδοτήσεις της Ευρώπης

Το 2019, 38,2 δισ. ευρώ δαπανήθηκαν για άμεσες πληρωμές προς τους αγρότες και 13,8 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη.

Επιπλέον 2,4 δισ. ευρώ στήριξαν την αγορά γεωργικών προϊόντων.