Κίνα: Οι 5 προκλήσεις για την οικονομία

Αγώνα να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στο εσωτερικό και το εξωτερικό δίνουν οι αρχές της Κίνας. Εισερχόμενη στη σεληνιακή «χρονιά του δράκου», που παραδοσιακά θεωρείται ένα από τα πιο ευοίωνα πλάσματα του ζωδιακού κύκλου, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη βρίσκεται αντιμέτωπη με ισχυρούς κραδασμούς όπως ο αποπληθωρισμός, η επίμονη ύφεση της αγοράς ακινήτων και η πτώση στα χρηματιστήρια.

Κίνα: Αυξάνονται οι επενδύσεις στον «νέο δρόμο του μεταξιού» – Φόβοι για «παγίδα χρέους»

Μέχρι στιγμής, όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, οι αποσπασματικές πολιτικές τόνωσης της οικονομίας του Πεκίνου – όπως η μείωση των απαιτήσεων για τραπεζικά αποθεματικά ώστε να ενθαρρυνθεί η χορήγηση περισσότερων δανείων και η έκδοση περισσότερων κρατικών ομολόγων για τη χρηματοδότηση κατασκευαστικών έργων – δεν φαίνεται να βελτιώνουν το κλίμα.

Η «ανάπτυξη υψηλής ποιότητας»

Ένα βασικό ζήτημα είναι η εστίαση της κυβέρνησης στην προώθηση αυτού που ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αποκαλεί «ανάπτυξη υψηλής ποιότητας». Πρόκειται για έναν όρο-ομπρέλα για μια ποικιλία πολιτικών στόχων, από την ενίσχυση των δυνατοτήτων υψηλής τεχνολογίας της Κίνας έως την καταπολέμηση της κοινωνικής ανισότητας. «Αυτή είναι μια πιο σύνθετη φιλοδοξία από την προηγούμενη μονόπλευρη προσήλωση των αξιωματούχων στην επίτευξη υψηλών επιπέδων οικονομικής επέκτασης», σημειώνει το οικονομικό πρακτορείο, το οποίο παρουσιάζει τα πέντε βασικότερα προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν τάχιστα οι αξιωματούχοι του Πεκίνου.

1. Ο αποπληθωρισμός

Ο όρος «αποπληθωρισμός» περιγράφει μια κατάσταση κατά την οποία οι τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών μειώνονται σε ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας. Προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Κίνας επεκτάθηκε κατά 5,2% το 2023. Αλλά σε ονομαστικούς όρους η δεύτερη οικονομία του κόσμου αναπτύχθηκε κατά 4,6%. Πρόκειται για τον πιο αργό ρυθμό εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, χωρίς να υπολογίζονται τα χρόνια που ίσχυαν οι περιορισμοί για την πανδημία.

Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ, το ευρύτερο μέτρο των τιμών στην οικονομία, έχει μειωθεί τα τελευταία τρία τρίμηνα, στο μεγαλύτερο σερί από το 1999. Η μεταποίηση ηγείται της πτώσης των τιμών – μια παρενέργεια της προσέγγισης του Πεκίνου για την τόνωση της οικονομίας. Οι αξιωματούχοι διοχετεύουν πιστώσεις στους κατασκευαστές για να αυξήσουν την παραγωγή. Αλλά με την αύξηση των καταναλωτικών δαπανών για αγαθά να είναι αδύναμη στο εσωτερικό και τη ζήτηση για κινεζικές εξαγωγές να υποχωρεί και στο εξωτερικό, οι επιχειρήσεις δεν έχουν άλλη επιλογή από το να μειώσουν τις τιμές των προϊόντων τους.

 

2. Παλιά προβλήματα παραμένουν

Η οικονομία της Κίνας αναπτύχθηκε ταχύτερα από την οικονομία των ΗΠΑ πέρυσι, αλλά σε σχέση με τις προσδοκίες στις αρχές του 2023, η πρώτη υποαπέδωσε, ενώ η δεύτερη ξεπερνούσε σταθερά τις εκτιμήσεις.

Σε μεγάλο βαθμό, η εικόνα αυτή οφείλεται στην κρίση στην αγορά ακινήτων της Κίνας. Η ύφεση στον τομέα αυτόν ξεκίνησε το 2021, όμως παραμένει διαρκώς στο προσκήνιο καθώς τα προβλήματα δεν λένε να εκλείψουν. Όπως σημειώνει το Bloomberg, παρά τις προσπάθειες του Πεκίνου να αποτρέψει την κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων, οι κατασκευές εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο κομμάτι της οικονομίας, οδηγώντας τη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες αξίας περίπου 20% του ΑΕΠ. Οι συναφείς κλάδοι, όπως ο οικιακός εξοπλισμός και το τσιμέντο, παρασύρονται επίσης. Και υπάρχει ένα δευτερογενές αποτέλεσμα σε άλλους τομείς, καθώς η πτώση των τιμών των κατοικιών κάνει πολλά νοικοκυριά απρόθυμα να ξοδέψουν για τα πάντα, από ηλεκτρονικά είδη μέχρι είδη πολυτελείας.

3. Χρειάζονται περισσότερα κίνητρα

Οι εκκλήσεις των Κινέζων κυβερνητικών συμβούλων για περισσότερα κίνητρα «χτύπησαν κόκκινο» το καλοκαίρι του 2023. Τότε το Πεκίνο απάντησε με μια ασυνήθιστη δόση ελλειμματικών δαπανών στα μέσα του έτους. Ενώ η χρονική στιγμή σηματοδότησε μια ευπρόσδεκτη ευελιξία, η κλίμακα της προσπάθειας, ύψους 1 τρισεκατομμυρίου γουάν, ωχριά σε σύγκριση με τις παρεμβάσεις του παρελθόντος. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι διοχέτευσαν τα κονδύλια στις κατασκευές, μια δοκιμασμένη, αλλά μη αποδεδειγμένα αποδοτική μέθοδο για την τόνωση της οικονομίας, αγνοώντας τις συστάσεις ότι η παροχή βοήθειας στα νοικοκυριά θα μπορούσε να αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα.

Όπως σημειώνει το Bloomberg, το Πολιτικό Γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος παρουσίασε δύο συνθήματα τον Δεκέμβριο που υπονοούσαν μεγαλύτερη στήριξη της αγοράς κατοικίας και μεγαλύτερη εστίαση στην οικονομική ανάπτυξη. Αλλά κανένα από τα δύο δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως επιστροφή στο παρελθόν.

4. Χαμηλή εμπιστοσύνη

Η επίμονα χαμηλή εμπιστοσύνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αμβλύνει τον αντίκτυπο των όποιων κινήτρων δίνονται. Η χαμηλή εμπιστοσύνη, υπογραμμίζει το οικονομικό πρακτορείο, ενδέχεται να αποτελεί κατάλοιπο των τελευταίων ετών, που μαζί με την ύφεση της αγοράς ακινήτων σημαδεύτηκαν από απρόβλεπτους περιορισμούς για την πανδημία, ξαφνικές κυβερνητικές παρεμβάσεις σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η τεχνολογία και αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Ενδεικτικό του αισθήματος ανασφάλειας είναι το γεγονός ότι αντί να επενδύουν σε κατοικίες ή μετοχές, τα νοικοκυριά αποταμιεύουν χρήματα σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου στις τράπεζες. Οι εταιρείες κατακλύζονται από πιστώσεις, αλλά εκτός από τους αναπτυσσόμενους τομείς, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και η καθαρή τεχνολογία, οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων εμφανίζονται απρόθυμοι να επεκταθούν εν μέσω αδύναμης ζήτησης και της πτώσης των τιμών.

5. Στα τάρταρα

Οι ανησυχίες για το μέλλον της Κίνας αντικατοπτρίζονται στις τιμές των μετοχών που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια της ηπειρωτικής χώρας και του Χονγκ Κονγκ. Η ετήσια πτώση έχει εξαφανίσει περίπου 6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία, σε σχέση με το υψηλό του 2021.

Όπως σημειώνει το Bloomberg, αν και η χρηματιστηριακή αγορά δεν αποτελεί αξιόπιστο δείκτη της οικονομίας της Κίνας μακροπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα είναι ευαίσθητη στις τάσεις της ονομαστικής ανάπτυξης, επειδή επηρεάζουν τα κέρδη. Έτσι, οι προσπάθειες του Πεκίνου να ενισχύσει τις αποτιμήσεις με την τροποποίηση των κανόνων της αγοράς, όπως ο περιορισμός των ανοικτών πωλήσεων, και ενδεχομένως η χρήση κρατικών κεφαλαίων για την αγορά μετοχών σε κλίμακα -μια ιδέα που διατυπώθηκε τον περασμένο μήνα- είναι απίθανο να δημιουργήσουν μια διαρκή άνοδο.