Μερίσματα: Θα αναγεννηθούν από τις στάχτες τους;

Οι παλιότεροι επενδυτές θυμούνται την προσφιλή επιλογή μετοχών που έχουν μερισματική απόδοση. Ωστόσο μετά την χρηματοπιστωτική κρίση το χαμηλό κόστος χρήματος και η άνοδος των μετοχών των εταιρειών τεχνολογίας απομάκρυναν τους επενδυτές από αυτον τον τρόπο σκέψης, καθώς έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στo πιο πολύπλοκο αφήγημα της τεχνητής νοημοσύνης,  των ποσοτικών αναλύσεων και των βιώσιμων κεφαλαίων.

Οι μετοχές της Wall Street με μερισματική απόδοση που ξεπερνά το 5% έχουν επιστρέψει περίπου το 450% της αξίας της τοποθέτησης από το τέλος του 2008, ενώ ο δείκτης S&P Composite 1500 έχει καταγράψει απόδοση 640% την ίδια περίοδο. Οι μετοχές που δεν αποδίδουν μέρισμα προσέφεραν απόδοση που άγγιξε το 1.200%, σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal.

Πετρελαϊκές: Σε ύψος ρεκόρ τα μερίσματα ενώ η ανησυχία των επενδυτών αυξάνεται

Ωστόσο η απλή και κλασική στρατηγική της επένδυσης των κεφαλαίων σε μετοχή που κάθε χρόνο επιστρέφει μετρητά μπορεί να αναγεννηθεί από τις στάχτες της. Η έκπληξη ήλθε όταν μια από τις εταιρείες που ανήκει στο λαμπερό κλαμπ των  «Magnificent 7» έσπασε την παράδοση της μη διανομής κερδών. Η Meta Platforms ανακοίνωσε ότι θα αποδίδει 50 σεντς μέρισμα ανά μετοχή σε κάθε τρίμηνο. Η μητρική εταιρεία του Facebook, η οποία είχε δοκιμάσει την υπομονή των επενδυτών με επενδύσεις στο metaverse που δεν έχουν αποτελέσματα, προσπαθεί με αυτόν τον τρόπου να τους εξευμενίσει.

Η ιστορία των μερισμάτων

Τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Σίλερ δείχνουν ότι η συμβολή των μερισμάτων στις συνολικές αποδόσεις ήταν κατά μέσο όρο 80% από τη δεκαετία του 1870 έως τη δεκαετία του 1950, ενώ το υπόλοιπο προερχόταν από τα κεφαλαιακά κέρδη. Την περασμένη δεκαετία, ήταν μόλις 30%. Η μέση μερισματική απόδοση έχει κολλήσει κάτω από το 2% για τα περισσότερα από τα τελευταία 25 χρόνια, σε σύγκριση με τον ιστορικό μέσο όρο του 4,3%.

Ωστόσο ο διαχειριστής  χαρτοφυλακίου της Federated Hermes και ιστορικός της αγοράς Ντάνιελ Πέρις στο νέο του βιβλίο «Το μέρισμα ιδιοκτησίας» υποστηρίζει ότι τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και η άνοδος των ψηφιακών εταιρειών υψηλής ανάπτυξης ευνούχισαν τη δύναμη των μερισμάτων, αλλά μόνο προσωρινά. «Η ιδέα ότι οι μεγάλες, επιτυχημένες επιχειρήσεις δεν θα έκαναν διανομή μετρητών στους ιδιοκτήτες της εταιρείας είναι αφύσικη« τονίζει.

Από την έναρξη λειτουργίας του χρηματιστηρίου του Άμστερνταμ το 1602 μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, η αγορά μετοχής σε μια εταιρεία αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά το μέρισμα που θα μπορούσαν να περιμένουν οι επενδυτές. Ένας πιο ώριμος τεχνολογικός τομέας, τα υψηλότερα επιτόκια και ο αυξημένος έλεγχος των επαναγορών θα οδηγήσουν τους μετόχους μειοψηφίας να ζητήσουν και πάλι εισόδημα, υποστηρίζει ο Πέρις.

Αλλά πολλοί από τους σημερινούς επενδυτές κατέχουν μερίδια σε εταιρείες μέσω διαφοροποιημένων αποταμιευτικών χαρτοφυλακίων και 401(k)s (συνταξιοδοτικοί λογαριασμοί). Δεν είναι σαφές εάν ενδιαφέρονται τόσο πολύ για τα μερίσματα, όπως οι προηγούμενες γενιές.

Φυσικά, η αύξηση του κεφαλαίου που δεν συνοδεύεται από κέρδη είναι κερδοσκοπική και μπορούν εύκολα να αντιστραφεί. Αλλά αν τα κέρδη αυξάνονται παράλληλα, οι ιδιοκτήτες της εταιρείας μπορεί να μην τους πειράζει αν τα μετρητά διανέμονται ή παραμένουν στον ισολογισμό της επιχείρησης.

Ίσως αυτό να μην ίσχυε τον 17ο αιώνα, όταν η πώληση μετοχών ήταν πιο δύσκολη. Αλλά στις σημερινές αγορές υψηλής ρευστότητας, οι τιμές των μετοχών τείνουν να μειώνονται όταν καταβάλλονται μερίσματα, αφήνοντας τους μετόχους στα ίσα. Ο χρηματοοικονομικός οικονομολόγος  Φίσερ Μπλακ το υποστήριξε αυτό στο θεμελιώδες έγγραφό του του 1976, “The Dividend Puzzle” (Ο γρίφος των μερισμάτων).

Ενδεικτικά, οι μετοχές της Ford Motor και της General Motors έχουν αποδώσει παρόμοια συνολική απόδοση κατά την τελευταία δεκαετία, παρά τις πολύ διαφορετικές μερισματικές πολιτικές.

Η ανάπτυξη «τρώει» τα μερίσματα

Η καταβολή εισοδήματος μπορεί να είναι όμως ένας χρήσιμος τρόπος για τα στελέχη να περάσουν το μήνυμα ότι δεν θα σπαταλήσουν κεφάλαια σε έργα ματαιοδοξίας. Ωστόσο, για ορισμένες εταιρείες ισχύει το αντίθετο: Η επανεπένδυση μετρητών τραβάει την προσοχή στις προοπτικές ανάπτυξής τους.

Αυτή είναι η πηγή των πρόσφατων δεινών των μερισματικών μετοχών. Ο 21ος αιώνας έχει ευνοήσει «αναπτυξιακούς» τομείς όπως η τεχνολογία και η υγειονομική περίθαλψη. Οι κατασκευαστές, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας -ώριμες επιχειρήσεις που εξακολουθούν να τείνουν να πληρώνουν μερίσματα- έχουν μείνει πίσω. Από το 2020, η πανδημία και τώρα η τρέλα για την τεχνητή νοημοσύνη έχουν εκτοξεύσει αυτή την τάση. Κατά το τελευταίο έτος, οι επενδυτές απέσυραν καθαρά 21 δισ. δολάρια από μερισματικά κεφάλαια, ακόμη και όταν προσέθεσαν 12 δισ. δολάρια σε ευρύτερα μετοχικά κεφάλαια, σύμφωνα με τα στοιχεία της EPFR.

Οι αριστοκράτες των μερισμάτων

Το επιχείρημα του Πέρις εξακολουθεί να ισχύει: Το εκκρεμές μπορεί να γυρίσει πίσω υπέρ των μερισματούχων. Ωστόσο αυτό σε σημαίνει ότι οι επενδυτές πρέπει απλώς να αναζητούν μετοχές με υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Αυτές είναι συχνά εταιρείες χαμηλής ποιότητας με μη βιώσιμες πληρωμές. Μια πιο έξυπνη στρατηγική είναι να επικεντρωθείτε σε εταιρείες που μπορούν να αυξήσουν τα μερίσματα με βιώσιμο τρόπο – συχνά αποκαλούμενες «μερισματική ανάπτυξη» ή «Αριστοκράτες των μερισμάτων».

Εναλλακτικά, οι επενδυτές μπορούν να επιλέξουν μερισματικές μετοχές που παρουσιάζουν χαμηλή μεταβλητότητα.

Για έναν σύγχρονο επενδυτή, το νόημα των μετοχών που καταβάλλουν τακτικά εισόδημα είναι ότι οι αποδόσεις σε μετρητά είναι λιγότερο επικίνδυνες. Ο ιδανικός ρόλος για τις στρατηγικές μερισμάτων στα χαρτοφυλάκια δεν είναι να κερδίζουν τις πιο σέξι αναπτυσσόμενες εταιρείες, αλλά να καταλαμβάνουν μια μέση θέση μεταξύ αυτών και των ομολόγων χαμηλού κινδύνου που αποδίδουν καλύτερα κατά τη διάρκεια των υφέσεων. Θα πρέπει να κρίνονται με βάση τις αποδόσεις προσαρμοσμένες για τη μεταβλητότητα – τον λεγόμενο δείκτη Sharpe.

Τα αμοιβαία κεφάλαια μερισματικής απόδοσης

Τα περισσότερα αμοιβαία κεφάλαια μερισματικής απόδοσης που ξεκίνησαν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη από το 2014 είτε δεν περιέχουν καμία αναφορά στη δευτερεύουσα στρατηγική τους στην ονομασία τους είτε υιοθετούν το προσωνύμιο «υψηλού εισοδήματος», σύμφωνα με στοιχεία της Morningstar.

Μια μικρή εταιρεία, η Arch Indices, προσπαθεί να αντισταθεί στην τάση. Τον Οκτώβριο παρουσίασε το VOI Absolute Income ETF, ένα αμοιβαίο κεφάλαιο παρακολούθησης με χαμηλό κόστος που αναμειγνύει μετοχές και ομόλογα μερισματικών τίτλων με έμφαση στη χαμηλή μεταβλητότητα. Τα τρέχοντα κορυφαία χαρτοφυλάκιά του περιλαμβάνουν εξασφαλισμένες δανειακές υποχρεώσεις, μετοχές καπνού και την εταιρεία παραγωγής Kleenex, Kimberly-Clark.